LINK TẢI LUẬN VĂN MIỄN PHÍ CHO AE KET-NOI
MỞ ĐẦU
Chủ nghĩa hậu hiện đại là hiện tượng văn hoá độc đáo và có ảnh hưởng rộng lớn đến nhiều lĩnh vực: triết học, mỹ học và nghệ thuật của thế kỷ XX. Trong văn học, chủ nghĩa hậu hiện đại đem đến những sự đột phá ngoạn mục mà từ trước tới nay người ta chưa từng được chứng kiến. Các cây bút hậu hiện đại từ nhiều nơi trên thế giới đã làm một cuộc cách mạng về quan niệm và cách viết, thực hiện cuộc tổng phản công vào tất cả những gì lâu nay vẫn trói buộc hoạt động sáng tạo. Trào lưu hậu hiện đại vì thế đã trở thành một trào lưu có ảnh hưởng lớn trên phạm vi toàn cầu.
Văn học Việt Nam từ sau một 1975 đã có bước chuyển mình mạnh mẽ, đặc biệt là từ giai đoạn sau 1986 đến nay. Nhu cầu đổi mới để đưa nền văn học dân tộc hội nhập vào dòng chảy của văn học nhân loại trở thành nhu cầu bức thiết của các nhà văn có trách nhiệm. Hàng loạt các cây bút xuất hiện hay chuyển đổi lối viết tạo nên sự đa dạng trong đời sống văn học. Không ít cây bút đã lựa chọn cách viết theo xu hướng hậu hiện đại. Chúng ta có thể tìm thấy dấu vết hậu hiện đại trong thơ Nguyễn Thế Hoàng Linh, Trần Dần, Vi Thùy Linh,... trong truyện ngắn của Nguyễn Huy Thiệp, Nguyễn Ngọc Tư,... và đặc biệt trong tiểu thuyết của Bảo Ninh, Phạm Thị Hoài, Nguyễn Bình Phương, Tạ Duy Anh, Thuận...
Với nền văn học hiện đại, tiểu thuyết luôn được coi là thể loại quan trọng, là nơi biểu hiện tập trung nhất trình độ tư duy văn học, nơi kết tinh quan trọng nhất thành tựu của một thời đại. Hồ Anh Thái là một trong số những cây bút tiểu thuyết tiêu biểu của văn học Việt Nam sau đổi mới. Với hơn 30 đầu sách bao gồm truyện ngắn,
4
tiểu thuyết, tiểu luận và biên khảo từ 1980 đến nay, Hồ Anh Thái được xem là nhà văn chuyên nghiệp và có nhiều đóng góp trong việc đưa văn học Việt Nam hội nhập vào văn học thế giới. Những sáng tác của anh ngay từ đầu đã bộc lộ một tư duy nghệ thuật và một lối viết mới mẻ. Theo thời gian, sự cách tân nghệ thuật trong tiểu thuyết Hồ Anh Thái càng rõ nét. Nhà văn mạnh dạn vận dụng kĩ thuật viết hậu hiện đại trong sáng tác của mình. Chính điều này đã khiến không ít các tác phẩm của anh trở thành tâm điểm của dư luận khi vừa xuất bản. Vì vậy, chọn lựa nghiên cứu đề tài “Ảnh hưởng của chủ nghĩa hậu hiện đại trong tiểu thuyết Hồ Anh Thái” sẽ giúp chúng tui nhận ra ra đặc trưng phong cách của nhà văn đồng thời thấy được sự cách tân trong tư duy nghệ thuật của nhà văn qua những giai đoạn khác nhau.
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích: đi tìm ảnh hưởng của chủ nghĩa hậu hiện đại trong tiểu thuyết Hồ Anh Thái để thấy được những đặc trưng phong cách nghệ thuật nhà văn, qua đó cũng thấy được tiến trình hội nhập của văn học Việt Nam vào dòng chảy của văn học nhân loại.
Nhiệm vụ: Chỉ ra những dấu hiệu của chủ nghĩa hậu hiện đại trong tiểu thuyết Hồ Anh Thái trên bình diện nội dung và hình thức tác phẩm, từ đó nhận ra sự khác biệt của Hồ Anh Thái so với các nhà văn cùng thời.
3. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
5
3.1. Nghiên cứu về lý thuyết hậu hiện đại và dấu vết hậu hiện đại trong văn xuôi Việt Nam đã có những công trình, bài viết sau đề cập:
Tác giả Lưu Phóng Đồng trong Triết học phương Tây hiện đại, NXB Lý luận chính trị, 2003 trình bày những cách hiểu khác nhau về thuật ngữ hậu hiện đại (Post modernism) và khái quát tinh thần chung của trào lưu này là việc chống lại (phủ định, vượt qua) các khuynh hướng lý luận của chủ nghĩa hiện đại.
Cuốn sách thứ hai không thể không nhắc đến khi tìm hiểu về chủ nghĩa hậu hiện đại chính là cuốn Văn học hậu hiện đại thế giới – những vấn đề lí thuyết do nhà xuất bản Hội Nhà văn và Trung tâm văn hóa ngôn ngữ Đông Tây biên soạn. Các tác giả đề cập đến các khía cạnh lý thuyết của chủ nghĩa hậu hiện đại, bàn bạc cách hiểu khái niệm, giải thích các đặc điểm cơ bản, xu hướng phát triển của chủ nghĩa hậu hiện đại và văn học hậu hiện đại. Qua cuốn sách, chúng tui có được một cái nhìn khá bao quát về phương diện lí thuyết hậu hiện đại.
Nguyễn Thị Bình trong chuyên luận Văn xuôi Việt Nam 1975 – 1995 - Những đổi mới cơ bản đề cập đến những dấu vết hậu hiện đại xuất hiện trong văn xuôi ở quan niệm nghệ thuật về kiểu con người cá nhân, bí ẩn và các cách thể hiện như lối trần thuật từ nhiều điểm nhìn, sự đa giọng điệu trong ngôn ngữ... Cũng chính tác giả này, ở công trình Một số khuynh hướng tiểu thuyết ở nước ta từ đổi mới đến nay khẳng định khuynh hướng tiểu thuyết theo phong cách hậu hiện đại là một trong những khuynh hướng chủ yếu của văn học Việt Nam sau 1986.
6
Phùng Gia Thế trong bài trả lời phỏng vấn“Một cái nhìn về thực tiễn văn chương hậu hiện đại Việt Nam” cho rằng “Nhìn từ hôm nay, tui cho là, chúng ta đã có một khuynh hướng hậu hiện đại trong văn chương đương đại. Dấu hiệu nổi bật của nó là sự in đậm của “cảm quan hậu hiện đại” trong sáng tác của nhiều nghệ sĩ, và sự xuất hiện ở tần số cao hàng loạt các thủ pháp kĩ thuật, các nguyên tắc cấu trúc văn bản, tổ chức trần thuật, cách cấu trúc hình tượng...”.
3.2. Những công trình, bài viết nghiên cứu về sáng tác của Hồ Anh Thái
Nguyễn Thị Minh Thái trong tuyển tập tiểu luận-phê bình Con mắt xanh, nhà xuất bản Thanh niên năm 2005 đã đề cập đến "Giọng tiểu thuyết đa thanh trong Cõi người rung chuông tận thế và trên báo Văn nghệ (10 - 06 - 2006) đề cập đến giọng kể như báo chí của "thi pháp giễu nhại - thông tấn" trong Mười lẻ một đêm.
Nguyễn Đăng Điệp đã có bài viết “Hồ Anh Thái – Người mê chơi cấu trúc” bàn luận về dáng hiện thực trong văn Hồ Anh Thái: "Đó là hiện thực "phân mảnh" như các nhà hậu hiện đại vẫn thường nói đến".
Tác giả Hoài Nam trong bài viết “Chất hài hước nghịch dị trong Mười lẻ một đêm” đề cập đến các vấn đề nhân vật, tình huống truyện và điểm nhìn trần thuật trong truyện. Tương tự, trong bài viết "Ngả nghiêng trần thế" tác giả Sông Thương cũng nhận xét "Mười lẻ một đêm được viết bằng giọng hài hước chủ đạo".
Lê Thị Hường trong công trình Tiểu thuyết Việt Nam từ 1986 đến 2005 - diện mạo và đặc điểm cho rằng: "Tiểu thuyết Hồ
7
Anh Thái phản ánh hiện thực cuộc sống bộn bề, phức tạp. Mảnh đất trắng đen, tốt xấu, trần tục, cao cả là mảnh đất màu mỡ được nhà văn khám phá và thể hiện bằng nhiều cách"
Thái Phan Vàng Anh khi nghiên cứu vấn đề “Tiểu thuyết Việt Nam đầu thế kỷ XXI từ góc nhìn hậu hiện đại” đánh giá Đức Phật, nàng Savitri và tui là tác phẩm điển hình cho dạng thức liên văn bản-kiểu dạng thức đặc trưng của văn học hậu hiện đại.
Tác giả Bùi Thanh Truyền trong bài viết“Ngôn ngữ tiểu thuyết Hồ Anh Thái” nhận định“điều làm cho văn anh không thể lẫn với bất kì ai chính là thứ ngôn ngữ anh dùng, khẩu khí, giọng điệu được anh lựa chọn, tái cấu trúc thành một “gam” riêng - một sự co rút tối đa về dung lượng con chữ, sự nén chặt về hiện thực đời sống.
Ngoài ra có thể kể đến các bài viết trên website như "Từ tiểu thuyết Cõi người rung chuông tận thế, suy nghĩ về một hiện tượng phê bình" của tác giả La Giang, "Một góc nhỏ văn chương Hồ Anh Thái" của Diệu Hương, "Hồ Anh Thái - người lúc nào cũng viết" của Hoài Nam hay "Hồ Anh Thái - tui không giải thiêng hình tượng đức Phật" của Anh Vân... đây là những bài viết, bài phỏng vấn Hồ Anh Thái giúp chúng tui có được những hiểu biết về con người và quan niệm về nghệ thuật của nhà văn.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng: Nghiên cứu vấn đề hậu hiện đại và ảnh hưởng
của chủ nghĩa hậu hiện đại trong tiểu thuyết của Hồ Anh Thái.
Phạm vi: Tập trung vào các tác phẩm: Người đàn bà trên đảo; Trong sương hồng hiện ra; Người và xe chạy dưới ánh trăng;
8
Cõi người rung chuông tận thế; Mười lẻ một đêm; Đức Phật, nàng Savitri và tôi.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp tiếp cận hệ thống
- Phương pháp so sánh
- Phương pháp phân tích - tổng hợp 6. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Tiểu thuyết Hồ Anh Thái trong tiến trình tiểu thuyết Việt Nam sau 1986 và một số vấn đề về chủ nghĩa hậu hiện đại
Chương 2: Ảnh hưởng của chủ nghĩa hậu hiện đại trong tiểu thuyết Hồ Anh Thái nhìn từ cảm quan hiện thực và con người
Chương 3: Ảnh hưởng của chủ nghĩa hậu hiện đại trong tiểu thuyết Hồ Anh Thái nhìn từ cách biểu hiện
Chương 1: TIỂU THUYẾT HỒ ANH THÁI TRONG TIẾN TRÌNH TIỂU THUYẾT VIỆT NAM SAU 1986 VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ CHỦ NGHĨA HẬU HIỆN ĐẠI
1.1. Khái niệm chủ nghĩa hậu hiện đại và những đặc điểm của văn học hậu hiện đại
1.1.1. Khái niệm chủ nghĩa hậu hiện đại
Chủ nghĩa hậu hiện đại (Postmodernism) là một hiện tượng văn hoá, bắt nguồn từ cơ sở xã hội và ý thức thời đại, với những biến
9
chuyển dồn dập, không ngừng. Chủ nghĩa hậu hiện đại gắn với tên tuổi các nhà triết học phương Tây như Lyotard, Derrida, Foucault, Hassan, Rorty,... Các triết gia này tố cáo liên minh quyền lực - tri thức mang tính đàn áp (Foucault); bác bỏ các Đại tự sự (Grands resats) một kiểu nô dịch tinh thần (Lyotard); phơi bày tính chất áp đặt trong chiều sâu ý nghĩa ngôn ngữ (Derrida). Đối với hậu hiện đại, mọi sự thật vĩnh hằng sẽ biến mất, thay vào đó là những biểu hiện của những hiện tượng không bản chất. Để chống lại siêu văn bản (chủ thuyết lớn), hậu hiện đại phát huy tính chất đa dạng, coi trọng vai trò cá nhân, các nhóm, coi trọng các lý thuyết nhỏ, những tiểu văn bản (petits récits). Những tiểu văn bản của hậu hiện đại thường có cách nhìn tạm thời, ngẫu nhiên, không khái quát tính thống nhất, tính ổn định, tính hợp lý hay sự thật khách quan. Trong đó tất cả mọi ý kiến đều có quyền hiện diện, kể cả sự bất đồng và nói sai (paralogie). Về nhân sinh quan, các triết gia hậu hiện đại đều nhất trí cho rằng: con người trong thời hậu hiện đại bị phân rã hoàn toàn dưới sức ép của hàng ngàn thế lực đến từ xã hội hậu công nghiệp, vì thế, nó mặc nhiên thừa nhận sự tồn tại nhiều bản ngã trong một bản ngã. Đó là những chủ thể phi trung tâm hóa.
1.1.2. Những đặc điểm cơ bản của văn học hậu hiện đại
Văn học hậu hiện đại là một trào lưu lớn và nó có những đặc điểm riêng. Dưới đây chúng tui trình bày những đặc điểm cơ bản của văn học hậu hiện đại mà nhiều nhà nghiên cứu đã tán đồng.
Một tác phẩm văn chương hậu hiện đại trước hết phải chuyên chở cảm quan hậu hiện đại. Cảm quan hậu hiện đại là một kiểu cảm nhận thế giới đặc biệt, đó là cách nhìn thế giới như một sự hỗn độn không có bất kì tiêu chuẩn giá trị và định hướng ý nghĩa
10
nào. Có thể tóm lược rằng hai thuộc tính cơ bản của cảm quan hậu hiện đại là hoài nghi và hỗn độn. Cảm quan này được chuyển hóa vào trong văn học với những quan niệm nghệ thuật mới về con người và những cách nhìn mới về hiện thực.
Nếu ở văn học hiện đại con người với năng lực được đề cao nhất là lí trí thì trong văn học hậu hiện đại, các nhà văn phủ quyết sự tồn tại của lí tính như là dòng năng lượng hiện hữu chủ yếu trong mỗi người. Các nhà văn hậu hiện đại đi vào chiều sâu vô thức, khám phá những ẩn ức tuổi thơ và bản năng tính dục, cho đó là là cơ sở để đánh thức bản chất cố hữu ở con người.
Tương ứng với những cách nhìn mới về con người, văn học hậu hiện đại còn có những cách nhìn mới để phát hiện bản chất của hiện thực cuộc sống. Hiện thực trong thời hậu hiện đại là “hiện thực thậm phồn”. Các nhà văn hậu hiện đại cho rằng hiện thực mà chúng ta đang nhìn thấy chỉ là những hình ảnh của một sự “copy không bản gốc”. Hiện thực thậm phồn được các nhà văn hậu hiện đại thể hiện trong tác phẩm, họ xóa nhòa ranh giới giữa thực tại và tưởng tượng. Đưa vào tác phẩm những yếu tố huyền ảo. Họ mở r
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
MỞ ĐẦU
Chủ nghĩa hậu hiện đại là hiện tượng văn hoá độc đáo và có ảnh hưởng rộng lớn đến nhiều lĩnh vực: triết học, mỹ học và nghệ thuật của thế kỷ XX. Trong văn học, chủ nghĩa hậu hiện đại đem đến những sự đột phá ngoạn mục mà từ trước tới nay người ta chưa từng được chứng kiến. Các cây bút hậu hiện đại từ nhiều nơi trên thế giới đã làm một cuộc cách mạng về quan niệm và cách viết, thực hiện cuộc tổng phản công vào tất cả những gì lâu nay vẫn trói buộc hoạt động sáng tạo. Trào lưu hậu hiện đại vì thế đã trở thành một trào lưu có ảnh hưởng lớn trên phạm vi toàn cầu.
Văn học Việt Nam từ sau một 1975 đã có bước chuyển mình mạnh mẽ, đặc biệt là từ giai đoạn sau 1986 đến nay. Nhu cầu đổi mới để đưa nền văn học dân tộc hội nhập vào dòng chảy của văn học nhân loại trở thành nhu cầu bức thiết của các nhà văn có trách nhiệm. Hàng loạt các cây bút xuất hiện hay chuyển đổi lối viết tạo nên sự đa dạng trong đời sống văn học. Không ít cây bút đã lựa chọn cách viết theo xu hướng hậu hiện đại. Chúng ta có thể tìm thấy dấu vết hậu hiện đại trong thơ Nguyễn Thế Hoàng Linh, Trần Dần, Vi Thùy Linh,... trong truyện ngắn của Nguyễn Huy Thiệp, Nguyễn Ngọc Tư,... và đặc biệt trong tiểu thuyết của Bảo Ninh, Phạm Thị Hoài, Nguyễn Bình Phương, Tạ Duy Anh, Thuận...
Với nền văn học hiện đại, tiểu thuyết luôn được coi là thể loại quan trọng, là nơi biểu hiện tập trung nhất trình độ tư duy văn học, nơi kết tinh quan trọng nhất thành tựu của một thời đại. Hồ Anh Thái là một trong số những cây bút tiểu thuyết tiêu biểu của văn học Việt Nam sau đổi mới. Với hơn 30 đầu sách bao gồm truyện ngắn,
4
tiểu thuyết, tiểu luận và biên khảo từ 1980 đến nay, Hồ Anh Thái được xem là nhà văn chuyên nghiệp và có nhiều đóng góp trong việc đưa văn học Việt Nam hội nhập vào văn học thế giới. Những sáng tác của anh ngay từ đầu đã bộc lộ một tư duy nghệ thuật và một lối viết mới mẻ. Theo thời gian, sự cách tân nghệ thuật trong tiểu thuyết Hồ Anh Thái càng rõ nét. Nhà văn mạnh dạn vận dụng kĩ thuật viết hậu hiện đại trong sáng tác của mình. Chính điều này đã khiến không ít các tác phẩm của anh trở thành tâm điểm của dư luận khi vừa xuất bản. Vì vậy, chọn lựa nghiên cứu đề tài “Ảnh hưởng của chủ nghĩa hậu hiện đại trong tiểu thuyết Hồ Anh Thái” sẽ giúp chúng tui nhận ra ra đặc trưng phong cách của nhà văn đồng thời thấy được sự cách tân trong tư duy nghệ thuật của nhà văn qua những giai đoạn khác nhau.
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích: đi tìm ảnh hưởng của chủ nghĩa hậu hiện đại trong tiểu thuyết Hồ Anh Thái để thấy được những đặc trưng phong cách nghệ thuật nhà văn, qua đó cũng thấy được tiến trình hội nhập của văn học Việt Nam vào dòng chảy của văn học nhân loại.
Nhiệm vụ: Chỉ ra những dấu hiệu của chủ nghĩa hậu hiện đại trong tiểu thuyết Hồ Anh Thái trên bình diện nội dung và hình thức tác phẩm, từ đó nhận ra sự khác biệt của Hồ Anh Thái so với các nhà văn cùng thời.
3. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
5
3.1. Nghiên cứu về lý thuyết hậu hiện đại và dấu vết hậu hiện đại trong văn xuôi Việt Nam đã có những công trình, bài viết sau đề cập:
Tác giả Lưu Phóng Đồng trong Triết học phương Tây hiện đại, NXB Lý luận chính trị, 2003 trình bày những cách hiểu khác nhau về thuật ngữ hậu hiện đại (Post modernism) và khái quát tinh thần chung của trào lưu này là việc chống lại (phủ định, vượt qua) các khuynh hướng lý luận của chủ nghĩa hiện đại.
Cuốn sách thứ hai không thể không nhắc đến khi tìm hiểu về chủ nghĩa hậu hiện đại chính là cuốn Văn học hậu hiện đại thế giới – những vấn đề lí thuyết do nhà xuất bản Hội Nhà văn và Trung tâm văn hóa ngôn ngữ Đông Tây biên soạn. Các tác giả đề cập đến các khía cạnh lý thuyết của chủ nghĩa hậu hiện đại, bàn bạc cách hiểu khái niệm, giải thích các đặc điểm cơ bản, xu hướng phát triển của chủ nghĩa hậu hiện đại và văn học hậu hiện đại. Qua cuốn sách, chúng tui có được một cái nhìn khá bao quát về phương diện lí thuyết hậu hiện đại.
Nguyễn Thị Bình trong chuyên luận Văn xuôi Việt Nam 1975 – 1995 - Những đổi mới cơ bản đề cập đến những dấu vết hậu hiện đại xuất hiện trong văn xuôi ở quan niệm nghệ thuật về kiểu con người cá nhân, bí ẩn và các cách thể hiện như lối trần thuật từ nhiều điểm nhìn, sự đa giọng điệu trong ngôn ngữ... Cũng chính tác giả này, ở công trình Một số khuynh hướng tiểu thuyết ở nước ta từ đổi mới đến nay khẳng định khuynh hướng tiểu thuyết theo phong cách hậu hiện đại là một trong những khuynh hướng chủ yếu của văn học Việt Nam sau 1986.
6
Phùng Gia Thế trong bài trả lời phỏng vấn“Một cái nhìn về thực tiễn văn chương hậu hiện đại Việt Nam” cho rằng “Nhìn từ hôm nay, tui cho là, chúng ta đã có một khuynh hướng hậu hiện đại trong văn chương đương đại. Dấu hiệu nổi bật của nó là sự in đậm của “cảm quan hậu hiện đại” trong sáng tác của nhiều nghệ sĩ, và sự xuất hiện ở tần số cao hàng loạt các thủ pháp kĩ thuật, các nguyên tắc cấu trúc văn bản, tổ chức trần thuật, cách cấu trúc hình tượng...”.
3.2. Những công trình, bài viết nghiên cứu về sáng tác của Hồ Anh Thái
Nguyễn Thị Minh Thái trong tuyển tập tiểu luận-phê bình Con mắt xanh, nhà xuất bản Thanh niên năm 2005 đã đề cập đến "Giọng tiểu thuyết đa thanh trong Cõi người rung chuông tận thế và trên báo Văn nghệ (10 - 06 - 2006) đề cập đến giọng kể như báo chí của "thi pháp giễu nhại - thông tấn" trong Mười lẻ một đêm.
Nguyễn Đăng Điệp đã có bài viết “Hồ Anh Thái – Người mê chơi cấu trúc” bàn luận về dáng hiện thực trong văn Hồ Anh Thái: "Đó là hiện thực "phân mảnh" như các nhà hậu hiện đại vẫn thường nói đến".
Tác giả Hoài Nam trong bài viết “Chất hài hước nghịch dị trong Mười lẻ một đêm” đề cập đến các vấn đề nhân vật, tình huống truyện và điểm nhìn trần thuật trong truyện. Tương tự, trong bài viết "Ngả nghiêng trần thế" tác giả Sông Thương cũng nhận xét "Mười lẻ một đêm được viết bằng giọng hài hước chủ đạo".
Lê Thị Hường trong công trình Tiểu thuyết Việt Nam từ 1986 đến 2005 - diện mạo và đặc điểm cho rằng: "Tiểu thuyết Hồ
7
Anh Thái phản ánh hiện thực cuộc sống bộn bề, phức tạp. Mảnh đất trắng đen, tốt xấu, trần tục, cao cả là mảnh đất màu mỡ được nhà văn khám phá và thể hiện bằng nhiều cách"
Thái Phan Vàng Anh khi nghiên cứu vấn đề “Tiểu thuyết Việt Nam đầu thế kỷ XXI từ góc nhìn hậu hiện đại” đánh giá Đức Phật, nàng Savitri và tui là tác phẩm điển hình cho dạng thức liên văn bản-kiểu dạng thức đặc trưng của văn học hậu hiện đại.
Tác giả Bùi Thanh Truyền trong bài viết“Ngôn ngữ tiểu thuyết Hồ Anh Thái” nhận định“điều làm cho văn anh không thể lẫn với bất kì ai chính là thứ ngôn ngữ anh dùng, khẩu khí, giọng điệu được anh lựa chọn, tái cấu trúc thành một “gam” riêng - một sự co rút tối đa về dung lượng con chữ, sự nén chặt về hiện thực đời sống.
Ngoài ra có thể kể đến các bài viết trên website như "Từ tiểu thuyết Cõi người rung chuông tận thế, suy nghĩ về một hiện tượng phê bình" của tác giả La Giang, "Một góc nhỏ văn chương Hồ Anh Thái" của Diệu Hương, "Hồ Anh Thái - người lúc nào cũng viết" của Hoài Nam hay "Hồ Anh Thái - tui không giải thiêng hình tượng đức Phật" của Anh Vân... đây là những bài viết, bài phỏng vấn Hồ Anh Thái giúp chúng tui có được những hiểu biết về con người và quan niệm về nghệ thuật của nhà văn.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng: Nghiên cứu vấn đề hậu hiện đại và ảnh hưởng
của chủ nghĩa hậu hiện đại trong tiểu thuyết của Hồ Anh Thái.
Phạm vi: Tập trung vào các tác phẩm: Người đàn bà trên đảo; Trong sương hồng hiện ra; Người và xe chạy dưới ánh trăng;
8
Cõi người rung chuông tận thế; Mười lẻ một đêm; Đức Phật, nàng Savitri và tôi.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp tiếp cận hệ thống
- Phương pháp so sánh
- Phương pháp phân tích - tổng hợp 6. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Tiểu thuyết Hồ Anh Thái trong tiến trình tiểu thuyết Việt Nam sau 1986 và một số vấn đề về chủ nghĩa hậu hiện đại
Chương 2: Ảnh hưởng của chủ nghĩa hậu hiện đại trong tiểu thuyết Hồ Anh Thái nhìn từ cảm quan hiện thực và con người
Chương 3: Ảnh hưởng của chủ nghĩa hậu hiện đại trong tiểu thuyết Hồ Anh Thái nhìn từ cách biểu hiện
Chương 1: TIỂU THUYẾT HỒ ANH THÁI TRONG TIẾN TRÌNH TIỂU THUYẾT VIỆT NAM SAU 1986 VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ CHỦ NGHĨA HẬU HIỆN ĐẠI
1.1. Khái niệm chủ nghĩa hậu hiện đại và những đặc điểm của văn học hậu hiện đại
1.1.1. Khái niệm chủ nghĩa hậu hiện đại
Chủ nghĩa hậu hiện đại (Postmodernism) là một hiện tượng văn hoá, bắt nguồn từ cơ sở xã hội và ý thức thời đại, với những biến
9
chuyển dồn dập, không ngừng. Chủ nghĩa hậu hiện đại gắn với tên tuổi các nhà triết học phương Tây như Lyotard, Derrida, Foucault, Hassan, Rorty,... Các triết gia này tố cáo liên minh quyền lực - tri thức mang tính đàn áp (Foucault); bác bỏ các Đại tự sự (Grands resats) một kiểu nô dịch tinh thần (Lyotard); phơi bày tính chất áp đặt trong chiều sâu ý nghĩa ngôn ngữ (Derrida). Đối với hậu hiện đại, mọi sự thật vĩnh hằng sẽ biến mất, thay vào đó là những biểu hiện của những hiện tượng không bản chất. Để chống lại siêu văn bản (chủ thuyết lớn), hậu hiện đại phát huy tính chất đa dạng, coi trọng vai trò cá nhân, các nhóm, coi trọng các lý thuyết nhỏ, những tiểu văn bản (petits récits). Những tiểu văn bản của hậu hiện đại thường có cách nhìn tạm thời, ngẫu nhiên, không khái quát tính thống nhất, tính ổn định, tính hợp lý hay sự thật khách quan. Trong đó tất cả mọi ý kiến đều có quyền hiện diện, kể cả sự bất đồng và nói sai (paralogie). Về nhân sinh quan, các triết gia hậu hiện đại đều nhất trí cho rằng: con người trong thời hậu hiện đại bị phân rã hoàn toàn dưới sức ép của hàng ngàn thế lực đến từ xã hội hậu công nghiệp, vì thế, nó mặc nhiên thừa nhận sự tồn tại nhiều bản ngã trong một bản ngã. Đó là những chủ thể phi trung tâm hóa.
1.1.2. Những đặc điểm cơ bản của văn học hậu hiện đại
Văn học hậu hiện đại là một trào lưu lớn và nó có những đặc điểm riêng. Dưới đây chúng tui trình bày những đặc điểm cơ bản của văn học hậu hiện đại mà nhiều nhà nghiên cứu đã tán đồng.
Một tác phẩm văn chương hậu hiện đại trước hết phải chuyên chở cảm quan hậu hiện đại. Cảm quan hậu hiện đại là một kiểu cảm nhận thế giới đặc biệt, đó là cách nhìn thế giới như một sự hỗn độn không có bất kì tiêu chuẩn giá trị và định hướng ý nghĩa
10
nào. Có thể tóm lược rằng hai thuộc tính cơ bản của cảm quan hậu hiện đại là hoài nghi và hỗn độn. Cảm quan này được chuyển hóa vào trong văn học với những quan niệm nghệ thuật mới về con người và những cách nhìn mới về hiện thực.
Nếu ở văn học hiện đại con người với năng lực được đề cao nhất là lí trí thì trong văn học hậu hiện đại, các nhà văn phủ quyết sự tồn tại của lí tính như là dòng năng lượng hiện hữu chủ yếu trong mỗi người. Các nhà văn hậu hiện đại đi vào chiều sâu vô thức, khám phá những ẩn ức tuổi thơ và bản năng tính dục, cho đó là là cơ sở để đánh thức bản chất cố hữu ở con người.
Tương ứng với những cách nhìn mới về con người, văn học hậu hiện đại còn có những cách nhìn mới để phát hiện bản chất của hiện thực cuộc sống. Hiện thực trong thời hậu hiện đại là “hiện thực thậm phồn”. Các nhà văn hậu hiện đại cho rằng hiện thực mà chúng ta đang nhìn thấy chỉ là những hình ảnh của một sự “copy không bản gốc”. Hiện thực thậm phồn được các nhà văn hậu hiện đại thể hiện trong tác phẩm, họ xóa nhòa ranh giới giữa thực tại và tưởng tượng. Đưa vào tác phẩm những yếu tố huyền ảo. Họ mở r
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links