Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết Nối
LỜI MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết nghiên cứu đề tài
Họat động của ngành ngoại thương Việt nam ngày càng phát triển vượt bậc, nhất là từ sau khi Việt Nam thực hiện chính sách đổi mới. Ngoại thương Việt nam thời gian qua đã đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế của đất nước và phần nào tác động mạnh mẽ vào thực hiện quá trình chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế từ kế hoạch hóa tập trung bao cấp sang cơ chế thị trường.
Tuy nhiên, trong quá trình chuyển đổi và phát triển trong điều kiện kinh tế thị trường, ngoại thương Việt nam đã gặp phải không ít những bất cập so với yêu cầu phát triển của thực tiễn.
Nhiệm vụ hết sức quan trọng và cấp bách của giới nghiên cứu và quản lý nhà nước đối với việc phát triển ngoại thương là phải tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận, thực tiễn và kinh nghiệm của các nước, đồng thời cần tổng kết ngay những vấn đề thực tiễn nảy sinh trong quá trình hoạt động của ngoại thương Việt nam, lấy đó làm luận cứ khoa học cho việc định ra một chiến lược phát triển ngoại thương đúng đắn và năng động phù hợp với xu thế phát triển của thời đại, để nó trở thành động lực trực tiếp cho sự tăng trưởng và phát triển kinh tế đất nước đang trong quá trình hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới. Đây cũng là một trong những nhiệm vụ và mục tiêu quan trọng đã được Đảng Cộng Sản Việt Nam đề ra tại Đại hội lần thứ IX (tháng 4/2001) cho các hoạt động kinh tế đối ngoại và ngoại thương cần đạt được.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Vấn đề hoạt động và định hướng chiến lược phát triển thương mại nói chung, của ngoại thương Việt nam nói riêng, đã có nhiều công trình nghiên cứu ở các góc độ, các mức độ và cấp độ khác nhau, nhưng ở mỗi công trình nghiên cứu ở các thời kỳ khác nhau đòi hỏi mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu khác nhau, nên kết quả nghiên cứu khác nhau. Đó là công trình nghiên cứu đã được công bố, như: công nghiệp hóa hướng về xuất khẩu của một số nước châu á công nghiệp mới (tác giả Hoàng Thanh Nhàn, 1992), Vai trò của Chính phủ trong quá trình công nghiệp hóa về xuất khẩu của một số nước ASEAN (tác giả Đinh Thị Thơm,1996), Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về mối quan hệ giữa ngoại thương với tăng trưởng và phát triển kinh tế của Việt nam trong điều kiện kinh tế mở (tác giả Trần Anh Phương,1996), Chiến lược phát triển thương mại trên địa bàn thành phố Hà nội trong giai đoạn hiện nay (tác giả Nguyễn Văn Tuấn, 2002), Đổi mới và hoàn thiện quản lý Nhà nước về thương mại trên thị trường nội địa nước ta thời kỳ đến 2010 (Đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước của Bộ Thương mại, 2002) và một số tác phẩm khác.
Trong phạm vi đề tài được nghiên cứu này, tác giả hy vọng có thể hệ thống hoá, khái quát hoá cả về lý luận và thực tiễn chiến lược phát triển ngoại thương Việt nam trong điều kiện kinh tế thị trường góp phần phát triển ngoại thương Việt nam nhằm thực hiện các mục tiêu chiến lược tăng trưởng và phát triển kinh tế đất nước.
3. Mục đích nghiên cứu của luận văn
• Hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản và kinh nghiệm thực tiễn của một số nước trên thế giới về chiến lược phát triển ngoại thương.
• Phân tích, đánh giá thực trạng quá trình phát triển ngoại thương Việt nam trong thời kỳ vừa qua, nhất là từ năm 1986 đến nay.
• Đề xuất một số kiến nghị chủ yếu và luận giải các vấn đề cơ bản về chiến lược phát triển ngoại thương Việt nam trong những năm tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Dưới góc độ kinh tế chính trị học, đối tượng nghiên cứu của đề tài là những vấn đề cơ bản ở tầm vĩ mô của hoạt động ngoại thương, cho nên các vấn đề được đưa ra xem xét, phân tích chủ yếu là về quan điểm lý luận, đường lối chính sách và chiến lược phát triển ngoại thương.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài là quá trình phát triển của ngoại thương Việt nam trong thời kỳ mở của và hội nhập cửa nền kinh tế Việt nam vào nền kinh tế thế giới, mà chủ yếu từ sau năm 1986 đến nay.
Luận văn cũng có đề cập đến chiến lược phát triển ngoại thương của một số nước có những điều kiện giống Việt nam, tác giả chọn lọc những kinh nghiệm này giới thiệu cho quá trình hoạch định chiến lược phát triển, vận dụng nó vào thực tế phát triển ngoại thương Việt nam.
5. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu bằng việc sử dụng phép duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, đồng thời kết hợp chặt chẽ với phương pháp: khái quát hoá, trừu tượng hoá và cụ thể hoá trong quá trình phân tích, đánh giá, xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược phát triển ngoại thương Việt nam trong những năm tới.
Phương pháp phân tích được sử dụng trong luận văn là phương pháp diễn dịch và quy nạp, phân tích kinh tế- thống kê, phương pháp phân tích thông tin và đồ thị…
6. Dự kiến những đóng góp mới của luận văn
Luận văn sẽ hệ thống hoá những lý luận cơ bản về chiến lược phát triển ngoại thương trong nền kinh tế thị trường.
Trên cơ sở tổng hợp, phân tích và đánh giá thực trạng vận động của ngoại thương Việt nam trong những năm qua, căn cứ vào xu thế phát triển của kinh tế Việt nam trong bối cảnh hiện nay, luận văn sẽ đề xuất định hướng và một số giải pháp cơ bản trong chiến lược phát triển ngoại thương Việt nam trong những năm tới.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được chia thành 3 chương:
Chương 1: Một số vấn đề chung về thương mại quốc tế
Chương 2: Ngoại thương Việt nam trong những năm qua
Chương 3: Định hướng chiến lược và các giải pháp chủ yếu nhằm phát triển ngoại thương Việt nam trong thời gian tới
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
1.1. CƠ SỞ PHÁT TRIỂN CỦA THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
1.1.1. Cơ sở hình thành thương mại quốc tế
Từ những năm cuối thế kỷ 19 nền kinh tế thế giới đã có những bước tiến vượt bậc. Kinh tế tư bản phát triển tới đỉnh cao, cơ khí hoá dần thay thế thủ công, năng suất lao động không ngừng tăng lên, của cải vật chất của xã hội ngày càng được sản xuất ra nhiều hơn.
Sự phát triển của lực lượng sản xuất trên thế giới đã làm cho nền kinh tế ngày càng đa dạng và phong phú, ngày càng chịu ảnh hưởng và tác động mạnh mẽ của sự phân công lao động quốc tế. Các quan hệ kinh tế thế giới phát sinh và phát triển không ngừng. Các mối quan hệ này được biểu hiện qua:
- Các mối quan hệ di chuyển quốc tế của hàng hoá và dịch vụ.
- Các mối quan hệ di chuyển quốc tế của vốn.
- Các mối quan hệ di chuyển quốc tế của sức lao động.
- Các mối quan hệ di chuyển quốc tế của các phương tiện tiền tệ.
Từ các mối quan hệ quốc tế này xuất hiện một hình thái hoạt động kinh tế quốc tế mới: thương mại quốc tế.
Thực tế phát triển kinh tế thế giới cho thấy, sự thành công trong phát triển kinh tế của mỗi quốc gia phụ thuộc rất nhiều vào hoạt động của thương mại quốc tế. Nhất là trong tình hình hiện nay, để phát triển, các quốc gia cần áp dụng cơ chế kinh tế mở, tức là nền kinh tế của một quốc gia có các hoạt động giao dịch kinh tế quốc tế với các nền kinh tế mở của các quốc gia khác và với các tổ chức kinh tế, tài chính quốc tế.
Trong phạm vi một quốc gia có nền kinh tế mở, các hoạt động kinh tế đối ngoại có tầm quan trọng đặc biệt, vì các hoạt động của nó, như: ngoại thương, hợp tác quốc tế về đầu tư và thu hút vốn đầu tư của nước ngoài, hợp tác quốc tế về khoa học công nghệ, các hoạt động dịch vụ thu ngoại tệ… là cầu nối giữa kinh tế trong nước và kinh
KẾT LUẬN
Luận văn đã được thực hiện và đạt được một số kết quả chủ yếu sau:
1. Nghiên cứu đề tài từ góc độ kinh tế chính trị học với lý thuyết kinh tế học về quá trình phát triển nền kinh tế thế giới, luận án đã phân tích được những vấn đề lý luận cốt lõi về quá trình hình thành, sự cần thiết tồn tại và phát triển của ngoại thương, nhất là trong thời đại hội nhập và quốc tế hoá đời sống kinh tế thế giới. Từ đó khẳng định: điều kiện tiền đề để ra đời ngoại thương là sự tồn tại và sự phát triển của kinh tế hàng hoá - tiền tệ và sự hình thành và phát triển của phân công lao động quốc tế giữa các nước. Ngày nay hoạt động kinh tế đối ngoại là yêu cầu khách quan, không thể thiếu được.
2. Hoạt động của ngoại thương Việt Nam trong những năm qua chịu nhiều tác động cả về phía chủ quan của nền kinh tế nước ta cũng như khách quan, song mỗi thời kỳ có đặc thù riêng của nó. Mỗi thời kỳ lịch sử của cách mạng buộc ngành ngoại thương hoạt động với những đường lối chiến lược khác nhau. Từ thực tế hoạt động của ngoại thương từ năm 1975 đến nay, luận văn đã tổng hợp và đánh giá thực trạng hoạt động của ngoại thương Việt Nam, những thành tựu đã đạt được và những đóng góp tích cực của nó vào việc phát triển kinh tế, thực hiện công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước. Sau khi phân tích các hoạt động của ngoại thương Việt Nam từ năm 1975 đến nay, luận án đã khẳng định được rằng: nhìn chung Việt Nam đã đề ra định hướng chiến lược phát triển ngoại thương qua từng giai đoạn là hợp lý, đúng đắn, phù hợp với thực tiễn của đất nước và quốc tế để từ đó đã góp phần thực hiện đường lối kinh tế đối ngoại đa phương hoá, đa dạng hoá các quan hệ và làm cơ sở để đề ra định hướng chiến lược hoạt động cho ngoại thương trong những năm tới.
3. Thế giới ngày nay đang trong lộ trình hội nhập. Việt Nam là một nước thành viên trong cộng đồng quốc tế, không thể không tham gia vào quá trình hội nhập và chỉ khi có hội nhập mới có thể phát triển. Trong quá trình hội nhập, định hướng phát triển ngoại thương Việt Nam trong những năm tới và có thể cả lâu dài vẫn là tăng cường các mối quan hệ toàn diện, sâu rộng với tất cả các nước và vùng lãnh thổ trên thế giới. Việt Nam cần cố gắng mở rộng quan hệ đối ngoại đa phương với tất cả các nước và tổ chức kinh tế trên thế giới. Trong lĩnh vực ngoại thương, chiến lược phát triển của nước ta là cần cải thiện cơ cấu hàng xuất nhập khẩu, tăng xuất khẩu để nhập khẩu. Xuất khẩu phải tập trung vào việc tăng tỷ trọng hàng chế biến, có hàm lượng chất xám cao và đòi hỏi kỹ thuật - công nghệ cao. Đồng thời nhập khẩu tập trung vào những hàng phục vụ cho sản xuất hàng để xuất khẩu. Chúng ta phải phấn đấu để tự sản xuất xuất khẩu, giảm tối đa hình thức "gia công" hàng xuất khẩu cho nước ngoài như hiện nay vẫn đang tồn tại khá phổ biến.
4. Để thực hiện định hướng chiến lược, luận văn cũng mạnh dạn đề xuất một loạt các giải pháp chủ yếu, trong đó có những giải pháp cần quan tâm nhiều hướng, đó là:
- Sớm hoàn thiện cơ chế chính sách quản lý ngoại thương cho phù hợp với các thông lệ kinh doanh quốc tế, tạo điều kiện cho Việt Nam tham gia một cách tốt nhất vào lộ trình hội nhập, thực hiện AFTA theo đúng lộ trình và các điều kiện để gia nhập WTO.
- Tăng cường công tác nghiên cứu thị trường thương mại quốc tế và phát triển các hoạt động xúc tiến thương mại, có như vậy chúng ta mới có thể phát triển hoạt động ngoại thương.
- Hết sức chú trọng đến thông tin kinh tế và vấn đề này là một trong những tiền đề cho ra những quyết định đúng đắn trong hoạt động ngoại thương.
- Tăng cường hơn nữa công tác đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao trình độ cán bộ ngoại thương cả về chất và về lượng. Vì "cán bộ là vốn quý nhất" quyết định tất cả như Bác Hồ đã dạy.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1 Mohamed Ariff và Hal Hill (1993), "Công nghiệp hoá hướng về xuất khẩu - Kinh nghiệm của ASEAN", Nxb KHXH, HN.
2 Vũ Đình Bách - Ngô Đình Giao (đồng chủ biên, 1996), Đổi mới chính sách và cơ chế quản lý kinh tế, bảo đảm sự tăng trưởng. Nxb CTQG, HN.
3 David Begg, Stanley Fishen, Rudiger Dornbush (1992), Kinh tế học, tập 2, Nxb Giáo dục, HN.
4 Walden Bello, Stehanie Rosenfield (1996), Mặt trái của những con rồng, Nxb CTQG, HN.
5 Bộ ngoại giao - Vụ hợp tác kinh tế đa phương (2002), Việt Nam hội nhập kinh tế trong xu thế toàn cầu hoá - vấn đề và giải pháp, Nxb CTQG, HN.
6 Nguyễn Duy Bột, Đinh Xuân Trình (1996), Thương mại quốc tế - xuất nhập khẩu và thanh toán quốc tế, Nxb Thống kê, HN.
7 Cải cách kinh tế ở các nước đang phát triển (1994), Viện KTTG, Nxb KHXH, HN.
8 Các Mác, Ph. Ăng ghen, V.I. Lê Nin, I.V. Stalin (1977), Về ngoại thương, Nxb Sự thật, HN.
9 Lê Văn Châu (1995), Vốn nước ngoài và chiến lược phát triển của VN, Nxb CTQG, HN.
10 Phạm Đỗ Chí - Trần Nam Bình - Vũ Quang Việt (đồng chủ biên, 2002), Những vấn đề kinh tế Việt Nam: Thử thách của hội nhập, Nxb TP.HCM.
11 Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2001 - 2010 - Báo cáo của BCH TW Đảng khoá VIII tại Đại hội Đảng lần thứ IX.
12 Chiến lược phát triển xuất nhập khẩu thời kỳ 2001 - 2010. Bộ Thương mại.
13 Mai Ngọc Cường - Vũ Văn Hân (đồng chủ biên, 1996), Công nghiệp hoá theo hướng xuất khẩu đồng thời thay thế nhập khẩu ở VN, Nxb Thống kê, HN.
14 Tô Xuân Dân - Vũ Chí Lộc (1997), Quan hệ kinh tế quốc tế - Lý thuyết và thực tiễn, Nxb Hà Nội.
15 Lê Đăng Doanh - Đinh Đức Sinh: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế - thành tựu và triển vọng, NCKT, số 9/1995.
16 Dự báo phát triển thương mại VN đến năm 2000, Bộ KH và ĐT, HN 1995.
17 Đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch 3 năm (2001 - 2003) và dự kiến kế hoạch 2 năm ( 2004 - 2005), Bộ KH và ĐT, 2003.
18 Thế Đạt (2001), Quản lý kinh tế đối ngoại của Việt Nam, Nxb Hà Nội
19 Đỗ Đức Định (1993), Kinh tế đối ngoại - nghiên cứu so sánh các nước đang phát triển châu Á - Thái Bình Dương và Việt Nam, Nxb KHXH, HN.
20 Ngô Đình Giao (chủ biên, 1994), Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá nền kinh tế quốc dân, tập 1, Nxb CTQG, HN.
21 Nguyễn Vũ Hoàng (2003), Các liên kết kinh tế - thương mại quốc tế Nxb Thanh Niên.
22 Nguyễn Thị Hường (Chủ biên, 2001), Giáo trình kinh doanh quốc tế, tập 1, Nxb Thống kê, HN.
23 Đinh Sơn Hùng - Xuất nhập khẩu nhìn từ góc độ ngoại thương phát triển kinh tế , số 35 (9/1993).
24 Kế hoạchh phát triển thương mại VN 5 năm (1996 - 2000), Bộ thương mại, HN 1995.
25 Kinh tế VN 2002 (Viện NCQLKT T.W), Nxb CTQG, HN 2003
26 Kinh tế VN 2003 (Viện NCQLKT T.W), Nxb CTQG, HN 2004
27 Kinh tế - xã hội Việt Nam 3 năm (2001 - 2003), Nxb Thống kê , Hà Nội 2003.
28 Phùng Minh Lai (1991), "Chiến lược công nghiệp hoá của các nước NICs". Thông tin chiến lược phát triển KHKTKT, số 4/1994, HN.
29 Chử Văn Lâm (chủ biên), 1991, Những vấn đề kinh tế cơ bản trong thời kỳ quá độ ở Việt Nam, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội
30 Lý luận và thực tiễn thương mại quốc tế (1994), Trung tâm kinh tế châu Á - Thái Bình Dương, Nxb Thống kê, HN.
31 Nguyễn Công Liêm, Lê Minh Tâm: Chiến lược phát triển kinh tế đối ngoại - Tổng luận KHKTKT, số 4/1993.
32 Võ Đại Lược (chủ biên, 1995), Đổi mới KT VN và chính sách KT ĐN, Nxb KHXH, HN.
33 Bùi Xuân Lưu (1994), Giáo trình kinh tế ngoại thương, Nxb Giáo dục, ĐHNT, HN.
34 Bùi Xuân Lưu (2002), Giáo trình kinh tế ngoại thương, Nxb Giáo dục Hà Nội.
35 Nguyễn Mại: Một vài vấn đề về chính sách mở cửa trong quan hệ kinh tế đối ngoại của VN, NCKT, số 3/1991
36 Nguyễn Thị Hồng Nhung (2003), Tự do hoá thương mại ở ASEAN, Nxb KHXH, Hà Nội.
37 Niên giám thống kê 2000 (2001), Tổng cục thống kê, Nxb Thống kê, Hà Nội
38 Niên giám thống kê 2001 (2002), Tổng cục thống kê, Nxb Thống kê, Hà Nội
39 Nguyễn Pháp (1993), Quan hệ kinh tế quốc tế, Nxb Nông nghiệp, HN.
40 Trần Anh Phương: Bàn về định hướng xuất khẩu trong chiến lược công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Tạp chí TM, số 11/1994.
41 Trần Anh Phương: Để phát triển một nền ngoại thương mở cửa. Tạp chí TM, số 1 + 2/1995.
42 Trần Anh Phương (1997) Quan hệ giữa ngoại thương và với tăng trưởng và phát triển nền kinh tế mở, Nxb KHXH, Hà Nội.
43 Trần Anh Phương: Ngoại thương VN trong quá trình đổi mới kinh tế đối ngoại - Những vấn đề KTTG, số 3/1994
44 Trần Anh Phương: Về một số giải pháp chiến lược ngoại thương trong điều kiện kinh tế mở. KT và dự báo, số 11/1994,
45 Trần Anh Phương: Việt Nam - Sự lựa chọn chiến lược ngoại thương, những vấn đề KTTG, số 6/1993.
46 Nguyễn Trần Quế (1992), Kinh tế đối ngoại VN- Thực tiễn và chính sách - Viện KTTG, HN.
47 Phạm Quyền - Lê Minh Tâm (1997), Hướng phát triển thị trường xuất nhập khẩu VN tới năm 2010, Nxb Thống kê, Hà Nội.
48 Sabuto – Okita (1988), Các nền kinh tế đang phát triển và Nhật Bản, Những bài học về tăng trưởng, Tập 1, Viện KTTG, Hà Nội
49 Đinh Đức Sinh: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế sau 10 năm đổi mới (1986 - 1995), NCKT số 6/1996.
50 Số liệu kinh tế - xã hội các nước và vùng lãnh thổ trên thế giới, Tổng cục Thống kê , Nxb Thống kê , HN 2003.
51 Huy Thành: Kinh tế đối ngoại trong công cuộc đổi mới: thành tựu và thách thức, NCKT, số 11/1996.
52 Nguỵ Yến Thân: Sự thách thức và lựa chọn của 4 con rồng nhỏ châu Á trong những năm 1990. NCKT, số 3/1995.
53 Tạp chí Thương mại số 7/2003
54 Thời báo kinh tế Việt Nam, số 140 (01/9/2003)
55 Thương mại Quốc tế và các nước đang phát triển.
Những vấn đề KTTG, số 6/1995.
56 Tình hình thương mại tháng 12 và cả năm 2003. Kế hoạch thương mại năm 2004 và một số biện pháp (Bộ Thương mại).
57 Tiềm năng Việt Nam thế kỷ XXI, Nxb Thế giới, 2001
58 Tự do hoá thương mại quốc tế - những xu hướng và chính sách (1993), Viện KT Thế giới, Nxb KHXH, Hà Nội.
59 Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV (1976), Nxb CTQG, Hà Nội
60 Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (1987), Nxb CTQG, Hà Nội
61 Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII (1994), Nxb CTQG, Hà Nội
62 Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII (1996), Nxb CTQG, Hà Nội
63 Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX (2002), Nxb CTQG, Hà Nội
64 Văn kiện Hội nghị Trung ương 7 Ban Chấp hành TW khoá IX, Nxb CTQG, HN 2003.
65 Viện chiến lược phát triển, Bộ KH và ĐT (2002), Một số vấn đề về lý luận, phương pháp luận, phương pháp xây dựng chiến lược và quy hoạch phát triển kinh tế VN, Nxb CTQG, HN.
66 Việt Nam 2010 - Tiến vào thế kỷ 21 - Báo cáo phát triển Việt Nam 2001. (Hội nghị các nhà tài trợ cho Việt Nam ngày 14 - 15/12/2000).
67 Việt Nam tầm nhìn đến năm 2020 - Viện Dự báo chiến lược khoa học và công nghệ, Nxb CTQG, HN 1995.
68 Jon Woronoff: Những nền kinh tế thần kỳ ở châu Á, tập 2, Nxb KHXH, HN 1990.
MỤC LỤC
Lời mở đầu 1
Chương 1: Một số vấn đề chung về thương mại quốc tế 4
1.1. Cơ sở phát triển của thương mại quốc tế 4
1.1.1. Cơ sở hình thành thương mại quốc tế 4
1.1.2. Xu hướng phát triển của thương mại quốc tế 6
1.2 Các chiến lược phát triển ngoại thương 12
1.2.1. Chiến lược thay thế nhập khẩu 12
1.2.2. Chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô và sơ chế 15
1.2.3. Chiến lược công nghiệp hoá hướng vào xuất khẩu 16
1.2.4. Chiến lược phát triển hỗn hợp 17
1.3. Vai trò của thương mại quốc tế đối với quá trình phát triển kinh tế quốc dân 19
1.3.1 Vai trò đối với việc phát triển kinh tế 19
1.3.2. Vai trò đối với việc giải quyết việc làm và các vấn đề chính trị - xã hội của mỗi quốc gia. 22
1.4. Một số kinh nghiệm phát triển ngoại thương trên thế giới 24
1.4.1 Hàn Quốc 24
1.4.2 Đài Loan 26
1.4.3 Malaysia 27
1.4.4 Trung Quốc 29
Chương 2: Ngoại thương Việt Nam trong những năm qua 32
2.1. Ngoại thương Việt Nam thời kỳ 1975 - 1986 32
2.1.1. Chiến lược phát triển ngoại thương thời kỳ 1975 - 1986 32
2.1.2. Thực trạng ngoại thương Việt Nam thời kỳ 1975 - 1986 35
2.1.3. Đánh giá ngoại thương Việt Nam thời kỳ 1975 - 1986 39
2.2. Ngoại thương Việt Nam từ 1986 đến nay 42
2.2.1. Chiến lược phát triển ngoại thương từ 1986 đến nay 42
2.2.2. Thực trạng ngoại thương Việt Nam từ 1986 đến nay 45
2.2.3. Đánh giá ngoại thương Việt Nam từ 1986 đến nay 56
Chương 3: Định hướng chiến lược và các giải pháp chủ yếu nhằm phát triển ngoại thương Việt Nam trong thời gian tới 65
3.1. Bối cảnh mới chi phối chiến lược phát triển ngoại thương Việt Nam trong thời gian tới 65
3.1.1. Thực trạng kinh tế - xã hội Việt Nam hiện nay 65
3.1.2. Bối cảnh quốc tế, xu hướng phát triển kinh tế và thương mại thế giới hiện nay 76
3.1.3. Những thuận lợi và khó khăn ảnh hưởng đến quá trình phát triển ngoại thương Việt Nam trong những năm tới 78
3.2. Quan điểm và định hướng chiến lược phát triển ngoại thương Việt Nam trong giai đoạn tới 84
3.2.1. Những quan điểm cơ bản về định hướng chiến lược phát triển ngoại thương Việt Nam 84
3.2.2. Những mục tiêu chiến lược phát triển ngoại thương Việt Nam 87
3.3. Một số giải pháp cơ bản nhằm thực hiện chiến lược phát triển ngoại thương Việt Nam trong giai đoạn tới 93
3.3.1. Tiếp tục đổi mới và hoàn thiện chính sách, cơ chế quản lý ngoại thương 93
3.3.2. Tiếp tục đa dạng hoá các quan hệ kinh tế đối ngoại, đa phương hoá thị trường và năng động tìm kiếm khách hàng 96
3.3.3. Chủ động hội nhập quốc tế 98
3.3.4. Lựa chọn ưu tiên các ngành mũi nhọn có tác động hỗ trợ tích cực cho việc hoàn thiện và đa dạng hoá các sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam 99
3.3.5. Huy động các nguồn vốn đầu tư để phát triển ngoại thương theo hướng mở cửa và hội nhập 100
3.3.6. Phát triển cơ sở hạ tầng, cải thiện môi trường kinh doanh 101
3.3.7. Hoàn thiện hệ thống thông tin kinh tế phục vụ cho hoạt động ngoại thương 101
3.3.8 Xúc tiến thương mại 103
3.3.9. Tăng cường và đổi mới công tác giáo dục, đào tạo đội ngũ cán bộ và phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu tình hình mới. 104
Kết luận 106
Tài liệu tham khảo 108
CÁC CHỮ VIẾT TẮT SỬ DỤNG TRONG LUẬN VĂN
ADB Ngân hàng phát triển châu Á
AFTA Hiệp định thương mại tự do ASEAN
APEC Diễn đàn hợp tác Châu Á - Thái Bình Dương
ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
CARICOM Cộng đồng hợp tác kinh tế và thị trường chung Caribê
GATT Hiệp định chung về thuế quan và thương mại
EU Liên minh châu Âu
WB Ngân hàng thế giới
WTO Tổ chức thương mại thế giới
FDI Đầu tư trực tiếp nước ngoài
IMF Quỹ tiền tệ thế giới
MERCOSUR Khối thị trường chung Nam mỹ
NAFTA Hiệp định tự do thương mại Bắc Mỹ
ODA Viện trợ phát triển chính thức
OPEC Tổ chức các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
LỜI MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết nghiên cứu đề tài
Họat động của ngành ngoại thương Việt nam ngày càng phát triển vượt bậc, nhất là từ sau khi Việt Nam thực hiện chính sách đổi mới. Ngoại thương Việt nam thời gian qua đã đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế của đất nước và phần nào tác động mạnh mẽ vào thực hiện quá trình chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế từ kế hoạch hóa tập trung bao cấp sang cơ chế thị trường.
Tuy nhiên, trong quá trình chuyển đổi và phát triển trong điều kiện kinh tế thị trường, ngoại thương Việt nam đã gặp phải không ít những bất cập so với yêu cầu phát triển của thực tiễn.
Nhiệm vụ hết sức quan trọng và cấp bách của giới nghiên cứu và quản lý nhà nước đối với việc phát triển ngoại thương là phải tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận, thực tiễn và kinh nghiệm của các nước, đồng thời cần tổng kết ngay những vấn đề thực tiễn nảy sinh trong quá trình hoạt động của ngoại thương Việt nam, lấy đó làm luận cứ khoa học cho việc định ra một chiến lược phát triển ngoại thương đúng đắn và năng động phù hợp với xu thế phát triển của thời đại, để nó trở thành động lực trực tiếp cho sự tăng trưởng và phát triển kinh tế đất nước đang trong quá trình hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới. Đây cũng là một trong những nhiệm vụ và mục tiêu quan trọng đã được Đảng Cộng Sản Việt Nam đề ra tại Đại hội lần thứ IX (tháng 4/2001) cho các hoạt động kinh tế đối ngoại và ngoại thương cần đạt được.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Vấn đề hoạt động và định hướng chiến lược phát triển thương mại nói chung, của ngoại thương Việt nam nói riêng, đã có nhiều công trình nghiên cứu ở các góc độ, các mức độ và cấp độ khác nhau, nhưng ở mỗi công trình nghiên cứu ở các thời kỳ khác nhau đòi hỏi mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu khác nhau, nên kết quả nghiên cứu khác nhau. Đó là công trình nghiên cứu đã được công bố, như: công nghiệp hóa hướng về xuất khẩu của một số nước châu á công nghiệp mới (tác giả Hoàng Thanh Nhàn, 1992), Vai trò của Chính phủ trong quá trình công nghiệp hóa về xuất khẩu của một số nước ASEAN (tác giả Đinh Thị Thơm,1996), Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về mối quan hệ giữa ngoại thương với tăng trưởng và phát triển kinh tế của Việt nam trong điều kiện kinh tế mở (tác giả Trần Anh Phương,1996), Chiến lược phát triển thương mại trên địa bàn thành phố Hà nội trong giai đoạn hiện nay (tác giả Nguyễn Văn Tuấn, 2002), Đổi mới và hoàn thiện quản lý Nhà nước về thương mại trên thị trường nội địa nước ta thời kỳ đến 2010 (Đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước của Bộ Thương mại, 2002) và một số tác phẩm khác.
Trong phạm vi đề tài được nghiên cứu này, tác giả hy vọng có thể hệ thống hoá, khái quát hoá cả về lý luận và thực tiễn chiến lược phát triển ngoại thương Việt nam trong điều kiện kinh tế thị trường góp phần phát triển ngoại thương Việt nam nhằm thực hiện các mục tiêu chiến lược tăng trưởng và phát triển kinh tế đất nước.
3. Mục đích nghiên cứu của luận văn
• Hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản và kinh nghiệm thực tiễn của một số nước trên thế giới về chiến lược phát triển ngoại thương.
• Phân tích, đánh giá thực trạng quá trình phát triển ngoại thương Việt nam trong thời kỳ vừa qua, nhất là từ năm 1986 đến nay.
• Đề xuất một số kiến nghị chủ yếu và luận giải các vấn đề cơ bản về chiến lược phát triển ngoại thương Việt nam trong những năm tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Dưới góc độ kinh tế chính trị học, đối tượng nghiên cứu của đề tài là những vấn đề cơ bản ở tầm vĩ mô của hoạt động ngoại thương, cho nên các vấn đề được đưa ra xem xét, phân tích chủ yếu là về quan điểm lý luận, đường lối chính sách và chiến lược phát triển ngoại thương.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài là quá trình phát triển của ngoại thương Việt nam trong thời kỳ mở của và hội nhập cửa nền kinh tế Việt nam vào nền kinh tế thế giới, mà chủ yếu từ sau năm 1986 đến nay.
Luận văn cũng có đề cập đến chiến lược phát triển ngoại thương của một số nước có những điều kiện giống Việt nam, tác giả chọn lọc những kinh nghiệm này giới thiệu cho quá trình hoạch định chiến lược phát triển, vận dụng nó vào thực tế phát triển ngoại thương Việt nam.
5. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu bằng việc sử dụng phép duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, đồng thời kết hợp chặt chẽ với phương pháp: khái quát hoá, trừu tượng hoá và cụ thể hoá trong quá trình phân tích, đánh giá, xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược phát triển ngoại thương Việt nam trong những năm tới.
Phương pháp phân tích được sử dụng trong luận văn là phương pháp diễn dịch và quy nạp, phân tích kinh tế- thống kê, phương pháp phân tích thông tin và đồ thị…
6. Dự kiến những đóng góp mới của luận văn
Luận văn sẽ hệ thống hoá những lý luận cơ bản về chiến lược phát triển ngoại thương trong nền kinh tế thị trường.
Trên cơ sở tổng hợp, phân tích và đánh giá thực trạng vận động của ngoại thương Việt nam trong những năm qua, căn cứ vào xu thế phát triển của kinh tế Việt nam trong bối cảnh hiện nay, luận văn sẽ đề xuất định hướng và một số giải pháp cơ bản trong chiến lược phát triển ngoại thương Việt nam trong những năm tới.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được chia thành 3 chương:
Chương 1: Một số vấn đề chung về thương mại quốc tế
Chương 2: Ngoại thương Việt nam trong những năm qua
Chương 3: Định hướng chiến lược và các giải pháp chủ yếu nhằm phát triển ngoại thương Việt nam trong thời gian tới
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
1.1. CƠ SỞ PHÁT TRIỂN CỦA THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
1.1.1. Cơ sở hình thành thương mại quốc tế
Từ những năm cuối thế kỷ 19 nền kinh tế thế giới đã có những bước tiến vượt bậc. Kinh tế tư bản phát triển tới đỉnh cao, cơ khí hoá dần thay thế thủ công, năng suất lao động không ngừng tăng lên, của cải vật chất của xã hội ngày càng được sản xuất ra nhiều hơn.
Sự phát triển của lực lượng sản xuất trên thế giới đã làm cho nền kinh tế ngày càng đa dạng và phong phú, ngày càng chịu ảnh hưởng và tác động mạnh mẽ của sự phân công lao động quốc tế. Các quan hệ kinh tế thế giới phát sinh và phát triển không ngừng. Các mối quan hệ này được biểu hiện qua:
- Các mối quan hệ di chuyển quốc tế của hàng hoá và dịch vụ.
- Các mối quan hệ di chuyển quốc tế của vốn.
- Các mối quan hệ di chuyển quốc tế của sức lao động.
- Các mối quan hệ di chuyển quốc tế của các phương tiện tiền tệ.
Từ các mối quan hệ quốc tế này xuất hiện một hình thái hoạt động kinh tế quốc tế mới: thương mại quốc tế.
Thực tế phát triển kinh tế thế giới cho thấy, sự thành công trong phát triển kinh tế của mỗi quốc gia phụ thuộc rất nhiều vào hoạt động của thương mại quốc tế. Nhất là trong tình hình hiện nay, để phát triển, các quốc gia cần áp dụng cơ chế kinh tế mở, tức là nền kinh tế của một quốc gia có các hoạt động giao dịch kinh tế quốc tế với các nền kinh tế mở của các quốc gia khác và với các tổ chức kinh tế, tài chính quốc tế.
Trong phạm vi một quốc gia có nền kinh tế mở, các hoạt động kinh tế đối ngoại có tầm quan trọng đặc biệt, vì các hoạt động của nó, như: ngoại thương, hợp tác quốc tế về đầu tư và thu hút vốn đầu tư của nước ngoài, hợp tác quốc tế về khoa học công nghệ, các hoạt động dịch vụ thu ngoại tệ… là cầu nối giữa kinh tế trong nước và kinh
KẾT LUẬN
Luận văn đã được thực hiện và đạt được một số kết quả chủ yếu sau:
1. Nghiên cứu đề tài từ góc độ kinh tế chính trị học với lý thuyết kinh tế học về quá trình phát triển nền kinh tế thế giới, luận án đã phân tích được những vấn đề lý luận cốt lõi về quá trình hình thành, sự cần thiết tồn tại và phát triển của ngoại thương, nhất là trong thời đại hội nhập và quốc tế hoá đời sống kinh tế thế giới. Từ đó khẳng định: điều kiện tiền đề để ra đời ngoại thương là sự tồn tại và sự phát triển của kinh tế hàng hoá - tiền tệ và sự hình thành và phát triển của phân công lao động quốc tế giữa các nước. Ngày nay hoạt động kinh tế đối ngoại là yêu cầu khách quan, không thể thiếu được.
2. Hoạt động của ngoại thương Việt Nam trong những năm qua chịu nhiều tác động cả về phía chủ quan của nền kinh tế nước ta cũng như khách quan, song mỗi thời kỳ có đặc thù riêng của nó. Mỗi thời kỳ lịch sử của cách mạng buộc ngành ngoại thương hoạt động với những đường lối chiến lược khác nhau. Từ thực tế hoạt động của ngoại thương từ năm 1975 đến nay, luận văn đã tổng hợp và đánh giá thực trạng hoạt động của ngoại thương Việt Nam, những thành tựu đã đạt được và những đóng góp tích cực của nó vào việc phát triển kinh tế, thực hiện công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước. Sau khi phân tích các hoạt động của ngoại thương Việt Nam từ năm 1975 đến nay, luận án đã khẳng định được rằng: nhìn chung Việt Nam đã đề ra định hướng chiến lược phát triển ngoại thương qua từng giai đoạn là hợp lý, đúng đắn, phù hợp với thực tiễn của đất nước và quốc tế để từ đó đã góp phần thực hiện đường lối kinh tế đối ngoại đa phương hoá, đa dạng hoá các quan hệ và làm cơ sở để đề ra định hướng chiến lược hoạt động cho ngoại thương trong những năm tới.
3. Thế giới ngày nay đang trong lộ trình hội nhập. Việt Nam là một nước thành viên trong cộng đồng quốc tế, không thể không tham gia vào quá trình hội nhập và chỉ khi có hội nhập mới có thể phát triển. Trong quá trình hội nhập, định hướng phát triển ngoại thương Việt Nam trong những năm tới và có thể cả lâu dài vẫn là tăng cường các mối quan hệ toàn diện, sâu rộng với tất cả các nước và vùng lãnh thổ trên thế giới. Việt Nam cần cố gắng mở rộng quan hệ đối ngoại đa phương với tất cả các nước và tổ chức kinh tế trên thế giới. Trong lĩnh vực ngoại thương, chiến lược phát triển của nước ta là cần cải thiện cơ cấu hàng xuất nhập khẩu, tăng xuất khẩu để nhập khẩu. Xuất khẩu phải tập trung vào việc tăng tỷ trọng hàng chế biến, có hàm lượng chất xám cao và đòi hỏi kỹ thuật - công nghệ cao. Đồng thời nhập khẩu tập trung vào những hàng phục vụ cho sản xuất hàng để xuất khẩu. Chúng ta phải phấn đấu để tự sản xuất xuất khẩu, giảm tối đa hình thức "gia công" hàng xuất khẩu cho nước ngoài như hiện nay vẫn đang tồn tại khá phổ biến.
4. Để thực hiện định hướng chiến lược, luận văn cũng mạnh dạn đề xuất một loạt các giải pháp chủ yếu, trong đó có những giải pháp cần quan tâm nhiều hướng, đó là:
- Sớm hoàn thiện cơ chế chính sách quản lý ngoại thương cho phù hợp với các thông lệ kinh doanh quốc tế, tạo điều kiện cho Việt Nam tham gia một cách tốt nhất vào lộ trình hội nhập, thực hiện AFTA theo đúng lộ trình và các điều kiện để gia nhập WTO.
- Tăng cường công tác nghiên cứu thị trường thương mại quốc tế và phát triển các hoạt động xúc tiến thương mại, có như vậy chúng ta mới có thể phát triển hoạt động ngoại thương.
- Hết sức chú trọng đến thông tin kinh tế và vấn đề này là một trong những tiền đề cho ra những quyết định đúng đắn trong hoạt động ngoại thương.
- Tăng cường hơn nữa công tác đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao trình độ cán bộ ngoại thương cả về chất và về lượng. Vì "cán bộ là vốn quý nhất" quyết định tất cả như Bác Hồ đã dạy.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1 Mohamed Ariff và Hal Hill (1993), "Công nghiệp hoá hướng về xuất khẩu - Kinh nghiệm của ASEAN", Nxb KHXH, HN.
2 Vũ Đình Bách - Ngô Đình Giao (đồng chủ biên, 1996), Đổi mới chính sách và cơ chế quản lý kinh tế, bảo đảm sự tăng trưởng. Nxb CTQG, HN.
3 David Begg, Stanley Fishen, Rudiger Dornbush (1992), Kinh tế học, tập 2, Nxb Giáo dục, HN.
4 Walden Bello, Stehanie Rosenfield (1996), Mặt trái của những con rồng, Nxb CTQG, HN.
5 Bộ ngoại giao - Vụ hợp tác kinh tế đa phương (2002), Việt Nam hội nhập kinh tế trong xu thế toàn cầu hoá - vấn đề và giải pháp, Nxb CTQG, HN.
6 Nguyễn Duy Bột, Đinh Xuân Trình (1996), Thương mại quốc tế - xuất nhập khẩu và thanh toán quốc tế, Nxb Thống kê, HN.
7 Cải cách kinh tế ở các nước đang phát triển (1994), Viện KTTG, Nxb KHXH, HN.
8 Các Mác, Ph. Ăng ghen, V.I. Lê Nin, I.V. Stalin (1977), Về ngoại thương, Nxb Sự thật, HN.
9 Lê Văn Châu (1995), Vốn nước ngoài và chiến lược phát triển của VN, Nxb CTQG, HN.
10 Phạm Đỗ Chí - Trần Nam Bình - Vũ Quang Việt (đồng chủ biên, 2002), Những vấn đề kinh tế Việt Nam: Thử thách của hội nhập, Nxb TP.HCM.
11 Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2001 - 2010 - Báo cáo của BCH TW Đảng khoá VIII tại Đại hội Đảng lần thứ IX.
12 Chiến lược phát triển xuất nhập khẩu thời kỳ 2001 - 2010. Bộ Thương mại.
13 Mai Ngọc Cường - Vũ Văn Hân (đồng chủ biên, 1996), Công nghiệp hoá theo hướng xuất khẩu đồng thời thay thế nhập khẩu ở VN, Nxb Thống kê, HN.
14 Tô Xuân Dân - Vũ Chí Lộc (1997), Quan hệ kinh tế quốc tế - Lý thuyết và thực tiễn, Nxb Hà Nội.
15 Lê Đăng Doanh - Đinh Đức Sinh: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế - thành tựu và triển vọng, NCKT, số 9/1995.
16 Dự báo phát triển thương mại VN đến năm 2000, Bộ KH và ĐT, HN 1995.
17 Đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch 3 năm (2001 - 2003) và dự kiến kế hoạch 2 năm ( 2004 - 2005), Bộ KH và ĐT, 2003.
18 Thế Đạt (2001), Quản lý kinh tế đối ngoại của Việt Nam, Nxb Hà Nội
19 Đỗ Đức Định (1993), Kinh tế đối ngoại - nghiên cứu so sánh các nước đang phát triển châu Á - Thái Bình Dương và Việt Nam, Nxb KHXH, HN.
20 Ngô Đình Giao (chủ biên, 1994), Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá nền kinh tế quốc dân, tập 1, Nxb CTQG, HN.
21 Nguyễn Vũ Hoàng (2003), Các liên kết kinh tế - thương mại quốc tế Nxb Thanh Niên.
22 Nguyễn Thị Hường (Chủ biên, 2001), Giáo trình kinh doanh quốc tế, tập 1, Nxb Thống kê, HN.
23 Đinh Sơn Hùng - Xuất nhập khẩu nhìn từ góc độ ngoại thương phát triển kinh tế , số 35 (9/1993).
24 Kế hoạchh phát triển thương mại VN 5 năm (1996 - 2000), Bộ thương mại, HN 1995.
25 Kinh tế VN 2002 (Viện NCQLKT T.W), Nxb CTQG, HN 2003
26 Kinh tế VN 2003 (Viện NCQLKT T.W), Nxb CTQG, HN 2004
27 Kinh tế - xã hội Việt Nam 3 năm (2001 - 2003), Nxb Thống kê , Hà Nội 2003.
28 Phùng Minh Lai (1991), "Chiến lược công nghiệp hoá của các nước NICs". Thông tin chiến lược phát triển KHKTKT, số 4/1994, HN.
29 Chử Văn Lâm (chủ biên), 1991, Những vấn đề kinh tế cơ bản trong thời kỳ quá độ ở Việt Nam, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội
30 Lý luận và thực tiễn thương mại quốc tế (1994), Trung tâm kinh tế châu Á - Thái Bình Dương, Nxb Thống kê, HN.
31 Nguyễn Công Liêm, Lê Minh Tâm: Chiến lược phát triển kinh tế đối ngoại - Tổng luận KHKTKT, số 4/1993.
32 Võ Đại Lược (chủ biên, 1995), Đổi mới KT VN và chính sách KT ĐN, Nxb KHXH, HN.
33 Bùi Xuân Lưu (1994), Giáo trình kinh tế ngoại thương, Nxb Giáo dục, ĐHNT, HN.
34 Bùi Xuân Lưu (2002), Giáo trình kinh tế ngoại thương, Nxb Giáo dục Hà Nội.
35 Nguyễn Mại: Một vài vấn đề về chính sách mở cửa trong quan hệ kinh tế đối ngoại của VN, NCKT, số 3/1991
36 Nguyễn Thị Hồng Nhung (2003), Tự do hoá thương mại ở ASEAN, Nxb KHXH, Hà Nội.
37 Niên giám thống kê 2000 (2001), Tổng cục thống kê, Nxb Thống kê, Hà Nội
38 Niên giám thống kê 2001 (2002), Tổng cục thống kê, Nxb Thống kê, Hà Nội
39 Nguyễn Pháp (1993), Quan hệ kinh tế quốc tế, Nxb Nông nghiệp, HN.
40 Trần Anh Phương: Bàn về định hướng xuất khẩu trong chiến lược công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Tạp chí TM, số 11/1994.
41 Trần Anh Phương: Để phát triển một nền ngoại thương mở cửa. Tạp chí TM, số 1 + 2/1995.
42 Trần Anh Phương (1997) Quan hệ giữa ngoại thương và với tăng trưởng và phát triển nền kinh tế mở, Nxb KHXH, Hà Nội.
43 Trần Anh Phương: Ngoại thương VN trong quá trình đổi mới kinh tế đối ngoại - Những vấn đề KTTG, số 3/1994
44 Trần Anh Phương: Về một số giải pháp chiến lược ngoại thương trong điều kiện kinh tế mở. KT và dự báo, số 11/1994,
45 Trần Anh Phương: Việt Nam - Sự lựa chọn chiến lược ngoại thương, những vấn đề KTTG, số 6/1993.
46 Nguyễn Trần Quế (1992), Kinh tế đối ngoại VN- Thực tiễn và chính sách - Viện KTTG, HN.
47 Phạm Quyền - Lê Minh Tâm (1997), Hướng phát triển thị trường xuất nhập khẩu VN tới năm 2010, Nxb Thống kê, Hà Nội.
48 Sabuto – Okita (1988), Các nền kinh tế đang phát triển và Nhật Bản, Những bài học về tăng trưởng, Tập 1, Viện KTTG, Hà Nội
49 Đinh Đức Sinh: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế sau 10 năm đổi mới (1986 - 1995), NCKT số 6/1996.
50 Số liệu kinh tế - xã hội các nước và vùng lãnh thổ trên thế giới, Tổng cục Thống kê , Nxb Thống kê , HN 2003.
51 Huy Thành: Kinh tế đối ngoại trong công cuộc đổi mới: thành tựu và thách thức, NCKT, số 11/1996.
52 Nguỵ Yến Thân: Sự thách thức và lựa chọn của 4 con rồng nhỏ châu Á trong những năm 1990. NCKT, số 3/1995.
53 Tạp chí Thương mại số 7/2003
54 Thời báo kinh tế Việt Nam, số 140 (01/9/2003)
55 Thương mại Quốc tế và các nước đang phát triển.
Những vấn đề KTTG, số 6/1995.
56 Tình hình thương mại tháng 12 và cả năm 2003. Kế hoạch thương mại năm 2004 và một số biện pháp (Bộ Thương mại).
57 Tiềm năng Việt Nam thế kỷ XXI, Nxb Thế giới, 2001
58 Tự do hoá thương mại quốc tế - những xu hướng và chính sách (1993), Viện KT Thế giới, Nxb KHXH, Hà Nội.
59 Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV (1976), Nxb CTQG, Hà Nội
60 Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (1987), Nxb CTQG, Hà Nội
61 Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII (1994), Nxb CTQG, Hà Nội
62 Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII (1996), Nxb CTQG, Hà Nội
63 Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX (2002), Nxb CTQG, Hà Nội
64 Văn kiện Hội nghị Trung ương 7 Ban Chấp hành TW khoá IX, Nxb CTQG, HN 2003.
65 Viện chiến lược phát triển, Bộ KH và ĐT (2002), Một số vấn đề về lý luận, phương pháp luận, phương pháp xây dựng chiến lược và quy hoạch phát triển kinh tế VN, Nxb CTQG, HN.
66 Việt Nam 2010 - Tiến vào thế kỷ 21 - Báo cáo phát triển Việt Nam 2001. (Hội nghị các nhà tài trợ cho Việt Nam ngày 14 - 15/12/2000).
67 Việt Nam tầm nhìn đến năm 2020 - Viện Dự báo chiến lược khoa học và công nghệ, Nxb CTQG, HN 1995.
68 Jon Woronoff: Những nền kinh tế thần kỳ ở châu Á, tập 2, Nxb KHXH, HN 1990.
MỤC LỤC
Lời mở đầu 1
Chương 1: Một số vấn đề chung về thương mại quốc tế 4
1.1. Cơ sở phát triển của thương mại quốc tế 4
1.1.1. Cơ sở hình thành thương mại quốc tế 4
1.1.2. Xu hướng phát triển của thương mại quốc tế 6
1.2 Các chiến lược phát triển ngoại thương 12
1.2.1. Chiến lược thay thế nhập khẩu 12
1.2.2. Chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô và sơ chế 15
1.2.3. Chiến lược công nghiệp hoá hướng vào xuất khẩu 16
1.2.4. Chiến lược phát triển hỗn hợp 17
1.3. Vai trò của thương mại quốc tế đối với quá trình phát triển kinh tế quốc dân 19
1.3.1 Vai trò đối với việc phát triển kinh tế 19
1.3.2. Vai trò đối với việc giải quyết việc làm và các vấn đề chính trị - xã hội của mỗi quốc gia. 22
1.4. Một số kinh nghiệm phát triển ngoại thương trên thế giới 24
1.4.1 Hàn Quốc 24
1.4.2 Đài Loan 26
1.4.3 Malaysia 27
1.4.4 Trung Quốc 29
Chương 2: Ngoại thương Việt Nam trong những năm qua 32
2.1. Ngoại thương Việt Nam thời kỳ 1975 - 1986 32
2.1.1. Chiến lược phát triển ngoại thương thời kỳ 1975 - 1986 32
2.1.2. Thực trạng ngoại thương Việt Nam thời kỳ 1975 - 1986 35
2.1.3. Đánh giá ngoại thương Việt Nam thời kỳ 1975 - 1986 39
2.2. Ngoại thương Việt Nam từ 1986 đến nay 42
2.2.1. Chiến lược phát triển ngoại thương từ 1986 đến nay 42
2.2.2. Thực trạng ngoại thương Việt Nam từ 1986 đến nay 45
2.2.3. Đánh giá ngoại thương Việt Nam từ 1986 đến nay 56
Chương 3: Định hướng chiến lược và các giải pháp chủ yếu nhằm phát triển ngoại thương Việt Nam trong thời gian tới 65
3.1. Bối cảnh mới chi phối chiến lược phát triển ngoại thương Việt Nam trong thời gian tới 65
3.1.1. Thực trạng kinh tế - xã hội Việt Nam hiện nay 65
3.1.2. Bối cảnh quốc tế, xu hướng phát triển kinh tế và thương mại thế giới hiện nay 76
3.1.3. Những thuận lợi và khó khăn ảnh hưởng đến quá trình phát triển ngoại thương Việt Nam trong những năm tới 78
3.2. Quan điểm và định hướng chiến lược phát triển ngoại thương Việt Nam trong giai đoạn tới 84
3.2.1. Những quan điểm cơ bản về định hướng chiến lược phát triển ngoại thương Việt Nam 84
3.2.2. Những mục tiêu chiến lược phát triển ngoại thương Việt Nam 87
3.3. Một số giải pháp cơ bản nhằm thực hiện chiến lược phát triển ngoại thương Việt Nam trong giai đoạn tới 93
3.3.1. Tiếp tục đổi mới và hoàn thiện chính sách, cơ chế quản lý ngoại thương 93
3.3.2. Tiếp tục đa dạng hoá các quan hệ kinh tế đối ngoại, đa phương hoá thị trường và năng động tìm kiếm khách hàng 96
3.3.3. Chủ động hội nhập quốc tế 98
3.3.4. Lựa chọn ưu tiên các ngành mũi nhọn có tác động hỗ trợ tích cực cho việc hoàn thiện và đa dạng hoá các sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam 99
3.3.5. Huy động các nguồn vốn đầu tư để phát triển ngoại thương theo hướng mở cửa và hội nhập 100
3.3.6. Phát triển cơ sở hạ tầng, cải thiện môi trường kinh doanh 101
3.3.7. Hoàn thiện hệ thống thông tin kinh tế phục vụ cho hoạt động ngoại thương 101
3.3.8 Xúc tiến thương mại 103
3.3.9. Tăng cường và đổi mới công tác giáo dục, đào tạo đội ngũ cán bộ và phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu tình hình mới. 104
Kết luận 106
Tài liệu tham khảo 108
CÁC CHỮ VIẾT TẮT SỬ DỤNG TRONG LUẬN VĂN
ADB Ngân hàng phát triển châu Á
AFTA Hiệp định thương mại tự do ASEAN
APEC Diễn đàn hợp tác Châu Á - Thái Bình Dương
ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
CARICOM Cộng đồng hợp tác kinh tế và thị trường chung Caribê
GATT Hiệp định chung về thuế quan và thương mại
EU Liên minh châu Âu
WB Ngân hàng thế giới
WTO Tổ chức thương mại thế giới
FDI Đầu tư trực tiếp nước ngoài
IMF Quỹ tiền tệ thế giới
MERCOSUR Khối thị trường chung Nam mỹ
NAFTA Hiệp định tự do thương mại Bắc Mỹ
ODA Viện trợ phát triển chính thức
OPEC Tổ chức các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links
Tags: tình hình quốc tế hóa và định hướng chiến lược của việt nam hiện nay, giải pháp cho chính sách ngoại thương việt nam hiện nay, đóng góp của ngoại thương với sự phát triển kinh tế việt nam, định hướng phát triển coongty sơn tổng hợp, niêm giám thống kê phát triển kinh tế việt nam hơn 35 năm đổi mới
Last edited by a moderator: