Tổng quan về hệ thống ñiều khiển giám sát và thu thập
dữ liệu SCADA
1.1. Khái niệm hệ thống ñiều khiển giám sát
ðiều khiển giám sát và thu thập dữ liệu (SCADA) là một phần không thể thiếu
ñược trong một hệ thống tự ñộng hóa hiện ñại. Từ những năm gần ñây, tiến bộ trong
các lĩnh vực truyền thông công nghiệp và công nghệ phần mềm ñã thực sự ñem lại
nhiều khả năng mới, giải pháp mới.
Giống như nhiều từ viết tắt có tính chất truyền thống khác, khái niệm SCADA
(Supervisory Control And Data Acquisition) cũng ñược hiểu với những ý nghĩa hơi
khác nhau, tuỳ theo lĩnh vực ứng dụng và theo thời gian.
Có thể, khi nói tới SCADA người ta chỉ liên tưởng tới một hệ thống mạng và thiết
bị có nhiệm vụ thuần túy là thu thập dữ liệu từ các trạm ở xa và truyền tải về một khu
trung tâm ñể xử lý. Các hệ thống ứng dụng trong công nghiệp khai thác dầu khí và
phân phối năng lượng là những ví dụ tiêu biểu. Theo cách hiểu này, vấn ñề truyền
thông ñược ñặt lên hàng ñầu. Trong nhiều trường hợp, các khái niệm SCADA và
"None-SCADA" lại ñược dùng ñể phân biệt các giải pháp ñiều khiển giám sát dùng
công cụ phần mềm chuyên dụng (ví dụ FIX, InTouch, WinCC, Lookout, ...) hay phần
mềm phổ thông (Access, Excel, Visual Basic, Delphi, JBuilder, ...). ở ñây, công nghệ
phần mềm là vấn ñề ñược quan tâm chủ yếu.
Nói một cách khái quát, một hệ SCADA không có gì khác là một hệ thống ñiều
khiển giám sát, tức là một hệ thống hỗ trợ con người trong việc quan sát và ñiều khiển
từ xa, ở cấp cao hơn hệ ñiều khiển tự ñộng thông thường. ðương nhiên, ñể có thể quan
sát và ñiều khiển từ xa cần có hệ thống truy nhập (không chỉ thu thập!) và truyền
tải dữ liệu, cũng như cần có giao diện người-máy (Human-Machine Interface,
HMI). Tùy theo trọng tâm của nhiệm vụ mà người ta có thể có những cách nhìn khác
nhau.
1.2. Phân loại hệ thống SCADA:
Các hệ thống SCADA ñược phân làm bốn nhóm chính với các chức năng:
• SCADA ñộc lập / SCADA nối mạng
• SCADA không có khả năng ñồ hoạ / SCADA có khả năng xử lý ñồ hoạ
thông tin thời gian thực.
Hệ thống SCADA mờ (Blind): ðây là hệ thống ñơn giản, nó không có bộ phận
giám sát. Nhiệm vụ chủ yếu của hệ thống này thu thập và xử lý dữ liệu bằng ñồ thị. Do
tính ñơn giản nên giá thành thấp.
