Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết Nối
Một số biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học chương Sự điện li lớp 11 với đối tượng học sinh trung bình - yếu
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI4
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ..................................................................... 4
1.2. Nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT................................................ 5
1.2.1. Khái niệm ............................................................................................. 5
1.2.2. Các nguyên tắc của việc dạy học hiệu quả .......................................... 6
1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả dạy học ....................................... 6
1.2.4. Sử dụng phương pháp dạy học để nâng cao hiệu quả dạy học ở trường trung học
phổ thông........................................................................................................ 7
1.3. Thực trạng học sinh yếu bộ môn hóa ở một số trường Trung học phổ thông Thành
phố Hồ Chí Minh.............................................................................................. 11
1.3.1. Mục đích điều tra ............................................................................... 11
1.3.2. Đối tượng điều tra.............................................................................. 11
1.3.3. Tiến hành điều tra .............................................................................. 12
1.3.4. Kết quả điều tra về định lượng........................................................... 13
1.3.4. Kết quả điều tra về định tính.............................................................. 16
1.4. Học sinh trung bình – yếu ......................................................................... 20
1.4.1. Khái niệm tuổi thanh thiếu niên [21]................................................. 20
1.4.2. Hoạt động và nhân cách của HS tuổi phổ thông ................................ 21
1.4.3. Đặc điểm tâm lý của HS trung bình – yếu [21], [47] ........................ 22
1.4.4. Những nguyên nhân dẫn đến HS học yếu môn Hóa........................... 23
1.5. Chuẩn kiến thức, kỹ năng và phương pháp dạy học chương “Sự điện li” lớp 11 cơ
bản [45]............................................................................................................. 26
Kiến thức ...................................................................................................... 27
Kiến thức ...................................................................................................... 28CHƯƠNG 2: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY HỌC MÔN HÓA
LỚP 11 VỚI ĐỐI TƯỢNG HỌC SINH TRUNG BÌNH-YẾU 31
2.1. Cơ sở khoa học của việc xây dựng các biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học môn hóa
lớp 11 với đối tượng học sinh trung bình – yếu ............................................... 31
2.1.1. Các kiến thức và quy luật của triết học duy vật biện chứng .............. 31
2.1.2. Các kiến thức về tâm lý học: hứng thú, trí nhớ.................................. 32
2.1.3. Các nguyên tắc dạy học hiệu quả (mục 1.2.2) ................................... 34
2.1.4. Đặc điểm của HS trung bình – yếu (mục 1.4).................................... 34
2.1.5. Chuẩn kiến thức, kỹ năng và phương pháp dạy học chương “Sự điện li” lớp 11
cơ bản (mục 1.5)........................................................................................... 34
2.2. Những biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học môn hóa chương “Sự điện li” lớp 11 cơ
bản với đối tượng học sinh trung bình – yếu.................................................... 34
2.2.1. Tổng quan về các biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học môn hóa chương “Sự
điện li” lớp 11 cơ bản với đối tượng học sinh trung bình – yếu.................. 34
2.2.2. Biện pháp 1: Thiết kế vở ghi bài chương sự điện li lớp 11 cơ bản... 37
2.2.3. Biện pháp 2: Xây dựng algorit phương pháp giải các dạng bài tập chương “Sự
điện li” lớp 11 cơ bản dùng cho học sinh trung bình – yếu......................... 49
2.2.4. Biện pháp 3: Xây dựng hệ thống bài tập chương sự điện li lớp 11 cơ bản dùng
cho học sinh trung bình – yếu ...................................................................... 79
2.3. Thiết kế một số giáo án thực nghiệm ...................................................... 100
2.3.1. Giáo án bài “Sự điện li” .................................................................. 100
2.3.2. Giáo án bài “Axit – Bazơ – Muối” .................................................. 102
2.3.3. Giáo án bài “Sự điện li của nước. pH. Chất chỉ thị axit – bazơ” ... 105
2.3.4. Giáo án bài “Phản ứng trao đổi trong dung dịch các chất điện li” 108
2.3.5. Giáo án bài “Luyện tập chương 1” ................................................. 112
CHƯƠNG 3 : THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 116
3.1. Mục đích thực nghiệm............................................................................. 116
3.2. Đối tượng thực nghiệm ........................................................................... 116
3.3. Nội dung thực nghiệm ............................................................................. 117
3.4. Tiến hành thực nghiệm............................................................................ 117
3.4.1. Chuẩn bị thực nghiệm ...................................................................... 117
3.4.2. Tổ chức thực nghiệm ........................................................................ 118
3.4.3. Thu, chấm bài kiểm tra..................................................................... 119
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi3.4.4. Thống kê và xử lí số liệu các bài kiểm tra và phiếu điều tra ........... 119
3.4.5. Nhận xét, đánh giá kết quả thực nghiệm.......................................... 120
3.5. Kết quả thực nghiệm ............................................................................... 120
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 133
TÀI LIỆU THAM KHẢO 137
PHỤ LỤC 1DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CSVC : cơ sở vật chất
Dd : dung dịch
ĐC : đối chứng
GV : giáo viên
HS : học sinh
HTTC : hình thức tổ chức
PP : phương pháp
PPDH : phương pháp dạy học
PT : phương trình
Pư : phản ứng
Sbt : sách bài tập
Sgk : sách giáo khoa
SL : số lượng
STT : số thứ tự
THCS : trung học cơ sở
THPT : trung học phổ thông
TN : thực nghiệm
TNKQ : trắc nghiệm khách quan
TS : Tổng số
TP.HCM : Thành phố Hồ Chí Minh
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiDANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1. 1. Danh sách các GV tham gia điều tra điều tra thực trạng ...........................11
Bảng 1. 2. Danh sách các trường có HS được điều tra thực trạng ..............................12
Bảng 1.3. Phần trăm số HS yếu kém môn Hóa (đánh giá của GV)............................13
Bảng 1.4. Phần trăm số HS có học lực trung bình môn Hóa (đánh giá của GV) .......13
Bảng 1.5. Học lực môn Hóa của HS (tự đánh giá của HS) ........................................14
Bảng 1.6. Đánh giá về độ khó của môn Hóa (HS) .....................................................14
Bảng 1.7. Thống kê học lực cuối năm học 2009 – 2010 (THPT Nguyễn Thị Diệu) .14
Bảng 1.8. Thống kê hạnh kiểm cuối năm học 2009 – 2010 (THPT Nguyễn Thị Diệu)14
Bảng 1.9. Thống kê TB môn Hóa cả năm 2009 – 2010 (THPT Nguyễn Thị Diệu) ..15
Bảng 1.10. Thống kê học lực cuối năm học 2009 – 2010 (THPT DL Đông Đô) ........15
Bảng 1.11. Thống kê hạnh kiểm cuối năm học 2009 – 2010 (THPT DL Đông Đô) ...15
Bảng 1.12. Thống kê TB môn Hóa cả năm 2009 – 2010 (THPT DL Đông Đô) .........15
Bảng 1.13. Nguyên nhân dẫn đến kết quả môn Hóa thấp của học sinh THPT (đánh giá của GV)16
Bảng 1.14. Tầm quan trọng của việc tìm ra các biện pháp giúp nâng cao hiệu quả dạy học cho đối
tượng học sinh học yếu môn Hóa ..............................................................17
Bảng 1.15. Nguyên nhân dẫn đến kết quả môn Hóa của học sinh THPT thấp (tự đánh giá của HS)
....................................................................................................................18
Bảng 1.16. Nguyên nhân dẫn đến kết quả môn Hóa cao của học sinh THPT (tự đánh giá của HS)
....................................................................................................................19
Bảng 2.1. Phân loại một số dạng bài tập chương “Sự điện li” ...................................50
Bảng 2.2. Số lượng bài của mỗi dạng bài tập.............................................................79
Bảng 3.1. Đối tượng thực nghiệm sư phạm (năm học 2010-2011)..........................116
Bảng 3.2. Đối tượng thực nghiệm sư phạm (năm học 2011-2012)..........................116
Bảng 3.3. Thống kê điểm số kiểm tra năm học 2010 – 2011 ...................................120
Bảng 3.4. Phân phối tần số, tần suất, tần suất lũy tích điểm kiểm tra năm học 2010 – 2011
..................................................................................................................121
Bảng 3.5. Phân loại kết quả học tập năm học 2010 - 2011 ......................................122
Bảng 3.6. Các tham số thống kê cơ bản năm học 2010 – 2011................................122
Bảng 3.7. Thống kê điểm số kiểm tra năm học 2011 – 2012 ...................................123
Bảng 3.8. Phân phối tần số, tần suất, tần suất lũy tích điểm kiểm tra năm học 2011 - 2012
..................................................................................................................123
Bảng 3.9. Phân loại kết quả học tập năm học 2011 - 2012 ......................................124
Bảng 3.10. Các tham số thống kê cơ bản năm học 2011 - 2012 ................................124Bảng 3.11. Ý kiến HS về tác dụng của tài liệu hướng dẫn ghi bài.............................125
Bảng 3.12. Ý kiến HS về tác dụng của các algorit (các bước) giải một số dạng bài tập cơ bản
..................................................................................................................126
Bảng 3.13. Ý kiến HS về hệ thống bài tập kèm theo từng dạng bài tập....................127
Bảng 3.14. Ý kiến HS về hiệu quả của các biện pháp mà GV đã sử dụng................128
Bảng 3.15. Ý kiến GV về tác dụng của tài liệu hướng dẫn ghi bài ............................129
Bảng 3.16. Ý kiến GV về tác dụng của các angorit (các bước) giải một số dạng bài tập cơ bản và
hệ thống bài tập kèm theo ........................................................................129
Bảng 3.17. Ý kiến GV về các giáo án đã thiết kế.......................................................130
Bảng 3.18. Ý kiến GV về hiệu quả giờ học...............................................................131
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiDANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1.1. Sơ đồ tóm tắt những nguyên nhân HS học yếu môn Hóa...............................26
Hình 3.1. Đồ thị đường lũy tích của lớp TN và lớp ĐC năm học 2010 - 2011 ............121
Hình 3.2. Biểu đồ phân loại kết quả học tập năm học 2010 – 2011 .............................122
Hình 3.3. Đồ thị đường lũy tích của lớp TN và lớp ĐC năm học 2011 - 2012 ............124
Hình 3.4. Biểu đồ phân loại kết quả học tập năm học 2011 – 2012 .............................124−
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những thành phố có nền giáo dục rất phát triển ở
nước ta; là nơi có rất nhiều trường chuyên, lớp chọn, đào tạo nhiều HS giỏi, nhân tài cho đất
nước. Nhưng bên cạnh đó vẫn còn một bộ phận HS yếu kém không nhỏ. Tỉ lệ HS yếu kém
tập trung chủ yếu ở các trường bán công, dân lập, các trường thuộc ‘‘tốp thấp’’ của thành
phố.
Đối tượng HS chủ yếu của các trường bán công, dân lập, tư thục là HS trung bình – yếu.
Kết quả học tập của đa số các HS đều thấp, trong đó hóa học là một trong những môn có kết
quả rất thấp.
Những nguyên nhân chính dẫn đến kết quả đó là: đầu vào lớp 10 của HS còn thấp; từ kết
quả học tập thấp làm cho HS dễ chán nản, ham chơi, lười học; môn Hóa học là môn học
tương đối khó với HS; giáo viên chưa có các biện pháp, phương pháp dạy học phù hợp, có
hiệu quả với đối tượng học sinh trung bình – yếu.
Xuất phát là giáo viên hóa học của một trường THPT công lập tự chủ tài chính ở Tp. Hồ
Chí Minh (trước đây là trường bán công); tui luôn trăn trở, nghiên cứu các biện pháp bồi
dưỡng học sinh trung bình-yếu nhằm nâng cao hiệu quả dạy học với đối tượng HS này. Đây
cũng chính là ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng, nguyên Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo
Nguyễn Thiện Nhân ‘‘... lâu nay chúng ta chưa chú trọng lắm tới phương pháp bồi dưỡng
cho học sinh yếu kém. Cụ thể như số tài liệu, giáo trình giảng dạy cho đối tượng học sinh
này còn rất khiêm tốn. Nên chăng, các tỉnh tự nghiên cứu, biên soạn tài liệu, Bộ Giáo dục và
Đào tạo sẽ tuyển chọn, tập hợp thành tài liệu chung nhất, phổ biến cho cả nước... ’’.
Đó chính là lí do tui chọn đề tài: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ
DẠY HỌC CHƯƠNG SỰ ĐIỆN LI LỚP 11 VỚI ĐỐI TƯỢNG HỌC SINH TRUNG
BÌNH-YẾU’’.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu một số biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học môn hóa lớp 11 dành cho đối
tượng học sinh trung bình yếu.
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi−
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu: Quá trình dạy học hóa học ở trường THPT.
- Đối tượng nghiên cứu: Những biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học môn hóa lớp 11
dành cho đối tượng học sinh trung bình – yếu.
4. Nhiệm vụ của đề tài
- Nghiên cứu cơ sở lý luận, thực tiễn của đề tài.
- Khảo sát thực trạng, tìm ra nguyên nhân học sinh học yếu môn hóa ở một số trường
phổ thông ở Tp. HCM.
- Đề xuất một số biện pháp nhằm giúp học sinh yếu lấy lại cơ bản.
- Thiết kế giáo án nâng cao hiệu quả dạy học chương “Sự điện li” lớp 11 cơ bản dùng
cho học sinh trung bình – yếu.
- Thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm tra và đánh giá hiệu quả của việc sử dụng các biện
pháp đã đề xuất: vở ghi bài, các phương pháp giải bài tập, hệ thống bài tập.
5. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Chương “Sự điện li” lớp 11 cơ bản.
- Về địa bàn: Tp. HCM.
- Về thời gian: 01/06/2010 – 30/11/2011.
6. Giả thuyết khoa học
Nếu xây dựng được một số biện pháp bồi dưỡng học sinh yếu có tính khoa học, phù
hợp, có tính khả thi cao thì sẽ giúp học sinh yếu môn hóa lớp 11 lấy lại căn bản, nâng cao
kết quả học tập, nâng cao hiệu quả dạy học.
7. Phương pháp nghiên cứu
• Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận
- Đọc và nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến đề tài.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp.
- Phương pháp phân loại, hệ thống hóa.
- Phương pháp xây dựng giả thuyết.−
• Nhóm các phương pháp nghiên cứu về thực tiễn
- Phương pháp quan sát, trò chuyện, phỏng vấn.
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp chuyên gia.
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
• Nhóm các phương pháp toán học
- Sử dụng thống kê toán học.
- Logic toán học.
8. Những đóng góp mới của đề tài
- Dùng sơ đồ xương cá để biểu diễn nguyên nhân HS học yếu môn hóa.
- Xây dựng được tài liệu giảng dạy phù hợp chương “Sự điện li” lớp 11 cơ bản dùng
cho học sinh trung bình – yếu, như:
+ Vở ghi bài.
+ Algorit phương pháp giải một số dạng bài tập cơ bản.
+ Hệ thống bài tập.
- Thiết kế giáo án có tích hợp các tài liệu đã biên soạn chương “Sự điện li” lớp 11 cơ
bản dùng cho học sinh trung bình – yếu.
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi−
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
Từ lúc hình thành ý tưởng đến khi bắt tay vào thực hiện đề tài, chúng tui đã tìm hiểu
các tài liệu, các nghiên cứu khoa học có nội dung liên quan đến đề tài; Về vấn đề bồi dưỡng
nâng cao kết quả học tập cho HS THPT đã có nhiều khóa luận tốt nghiệp, luận văn, luận án
đề cập đến. Sau đây là một số ví dụ:
- Trần Thị Hoài Phương (1996), Phương pháp bồi dưỡng học sinh yếu hóa lấy lại căn
bản, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP Tp. HCM.
- Trần Đức Hạ Uyên (2003), Phụ đạo học sinh yếu, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP Tp.
HCM.
- Nguyễn Nữ Hoàng Duyên (2004), Giúp học sinh ghi nhớ hiệu quả trong dạy học
chương “Oxi – Lưu huỳnh” lớp 10THPT, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP Tp. HCM.
- Lê Thị Phương Thúy (2004), Nâng cao hiệu quả của bài lên lớp hóa học ở trường
THPT phần liên kết hóa học, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP Tp. HCM.
- Văn Vi Hồng (2005), Những sai lầm mà học sinh THPT thường mắc phải khi giải
bài tập hóa học và những biện pháp giúp học sinh khắc phục sai lầm đó, Khóa luận tốt
nghiệp, ĐHSP Tp. HCM.
- Nguyễn Yến Phương (2007), Nâng cao hiệu quả dạy học bộ môn hóa học THPT
bằng các hoạt động của người học, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP Tp. HCM.
- Trịnh Thị Hiền (2008), Một số biện pháp giúp nâng cao hiệu quả dạy học các bài về
chất ở trường THPT, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP Tp. HCM.
- Trần Thị Trúc Linh (2008), Nâng cao hiệu quả dạy học chương halogen lớp 10
bằng bài tập hóa học, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP Tp. HCM.
- Đào Thị Vân Hạnh (1995), Nghiên cứu sử dụng PPDH có hiệu quả cao trong giảng
dạy hoá học ở trường PTCS Hà Nội, Luận văn thạc sĩ, ĐHSP Hà Nội.
- Phạm Thế Nhân (1999), Nội dung và biện pháp bồi dưỡng học sinh giỏi hoá học ở
trường PTTH một số tỉnh miền núi, Luận văn thạc sĩ, ĐH SP Hà Nội.
- Đào Nguyên (2004), Sử dụng phương pháp grap kết hợp với một số biện pháp nâng
cao chất lượng giờ ôn tập tổng kết lớp 11 THPT, Luận văn thạc sĩ, ĐHSP Huế.−
- Nguyễn Thị Thanh Hương (1998), Xây dựng và giải quyết tình huống có vấn đề
nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy hóa học chương “Sự điện li” lớp 11 PTTH chuyên ban,
Luận văn thạc sĩ, ĐHSP Vinh.
- Trịnh Thị Huyên (2004), Sử dụng dạy học nêu vấn đề để nâng cao hiệu quả giảng
dạy các khái niệm, định luật và học thuyết hoá học cơ bản trong chương trình hoá học phổ
thông, Luận văn thạc sĩ, ĐHSP Vinh.
- Nguyễn Vũ Cẩm Thạch (2004), Nâng cao chất lượng dạy học môn hóa học lóp 11
thông qua việc xây dựng blog hóa học, Luận văn thạc sĩ, ĐHSP Tp. HCM.
- Phạm Thị Hằng (2009), Nâng cao hiệu quả dạy học các nội dung hóa học phân tích
ở trường THPT, Luận văn thạc sĩ, ĐHSP Tp. HCM.
- Phạm Thị Thanh Nhàn (2009), Vận dụng phương pháp dạy học phức hợp để thiết
kế bài lên lớp nhằm nâng cao chất lượng dạy học những nội dung mới Hóa học 12 THPT,
Luận văn thạc sĩ, ĐHSP Tp. HCM.
- Lê Văn Năm (2001), Sử dụng dạy học nêu vấn đề - ơrixtic để nâng cao hiệu quả
dạy học chương trình hoá đại cương và hoá vô cơ ở trường phổ thông, Luận án tiến sĩ,
ĐHSP Hà Nội.
- Lê Trọng Tín (2002), Nghiên cứu các biện pháp nâng cao chất lượng bài lên lớp
hoá học ở trường trung học phổ thông, Luận án tiến sĩ, ĐHSP Hà Nội.
Trong các đề tài nghiên cứu trên, phần lớn nói về HS giỏi hay HS nói chung. Số đề
tài về HS yếu còn rất ít, chỉ ở một số khóa luận tốt nghiệp.
Đây là điều khó khăn cho chúng tui trong quá trình thực hiện đề tài nhưng cũng
chính điều này khẳng định tính cấp thiết của đề tài.
1.2. Nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT
1.2.1. Khái niệm
Hiệu quả là gì?
Theo tác giả Chu Bích Thu [29], “Hiệu quả là kết quả như yêu cầu của việc làm
mang lại”.
Theo Tác giả Văn Trân [32], “Hiệu quả là kết quả rõ rệt”.
Như vậy, hiệu quả là một danh từ dùng để chỉ kết quả của một việc làm mang lại, kết
quả này đạt được theo như yêu cầu, như mong muốn, như mục tiêu đã đặt ra của một người
hay của tập thể đã thực hiện việc làm đó.
Hiệu quả dạy học là gì?
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi−
Theo tác giả Bùi Hiền [15], “Hiệu quả giáo dục” là kết quả do hoạt động giáo dục nói
chung mang lại trên tất cả các mặt đức, trí, thể, mĩ cho đối tượng so với yêu cầu đặt ra trong
những điều kiện xác định. Hiệu quả giáo dục của một cơ sở đào tạo, một đơn vị trường học
cao hay thấp thể hiện bằng những chỉ số đạt được so với kế hoạch như về học lực (xuất sắc,
giỏi, khá, yếu kém), về hạnh kiểm, về thể chất, về tỉ lệ lên lớp, lưu ban, tốt nghiệp.
Vậy có thể hiểu khái niệm “Hiệu quả dạy học” là kết quả so với yêu cầu đặt ra trong
những điều kiện xác định do hoạt động dạy học nói chung mang lại cho đối tượng. Kết quả
ở đây là những tri thức khoa học nhân loại mà người học thu nhận được được nhiều, lưu giữ
lâu, và vận dụng được vào thực tế cuộc sống.
1.2.2. Các nguyên tắc của việc dạy học hiệu quả (theo tác giả Nguyễn Quang Huỳnh [19])
Nguyên tắc 1: Gây hứng thú học cho HS và giảng giải rõ ràng
GV cần làm cho nội dung giảng dạy trở nên hấp dẫn để kích thích hứng thú của HS,
làm cho họ thích học. Khi đó họ sẵn sàng học tập, dù có vất vả.
Nguyên tắc 2: Có ý thức tôn trọng HS và việc học của các em
GV cần giúp cho người học cảm giác là họ có thể làm chủ được nội dung của môn
học, có thể thành công nhanh ở một số việc; GV cần thể hiện tinh thần bao dung, độ lượng
trong sự giúp đỡ người học, hết sức tránh những thái độ làm cho họ mặc cảm.
Nguyên tắc 3: Có sự đánh giá và sự phản hồi phù hợp đối với HS
Cần cho HS biết sự đánh giá của GV về việc học cùng với những lời nhận xét, lời
khuyên sát hợp với các em; Chất lượng của những quá trình đánh giá là một trong những nét
đặc trưng của việc dạy tốt.
Nguyên tắc 4: Chỉ ra mục tiêu rõ ràng và những thách thức trí tuệ
Mục tiêu rõ ràng của quá trình dạy và học phải là: đạt hiệu quả vừa đối với cả GV, cả
HS. Một sự thách thức trí tuệ trong dạy và học có hiệu quả là cách xử lí mối quan hệ giữa
việc khuyến khích tự do tư duy và sự yêu cầu tuân thủ nguyên tắc trước hết về mặt nhận
thức khoa học.
1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả dạy học (theo tác giả Nguyễn Quang Huỳnh [19])
Hiệu quả dạy học không thể mang lại trong một tiết học, hay một thời gian ngắn,
cũng không thể mang lại chỉ nhờ GV, hay chỉ nhờ HS, hay chỉ nhờ phương tiện thiết bị
dạy học hiện đại…Mà để mang lại hiệu quả trong quá trình dạy học là một quá trình lâu dài,
là sự kết hợp tổng hòa các yếu tố khác nhau như:
• Nội dung chương trình:
- Thường xuyên trao đổi, học hỏi kinh nghiệm về PPDH cho đối tượng HS trung bình
– yếu để tìm ra PPDH thích hợp nhất cho đối tượng HS của lớp mình giảng dạy.
- Thay đổi tâm lý, chấp nhận HS, thương yêu và kiên nhẫn nếu được phân công vào
lớp có tỉ lệ HS trung bình – yếu cao.
- Tạo động cơ, hứng thú học tập cho HS trước khi bắt tay vào việc dạy kiến thức cho
HS.
- Để khắc sâu kiến thức cho học sinh cũng như rèn kĩ năng giải bài tập, vận dụng vào
tình huống thực tế, qua đó thu được những tín hiệu ngược từ HS trong quá trình học tập, GV
có thể giao cho HS làm thêm hệ thống bài tập bổ sung. GV cần đôn đốc, kiểm tra sát sao
việc làm bài cũng như giúp đỡ các em chứ không giao “khoán”. GV chú ý cho học sinh giải
BT theo dạng, nắm bắt các dạng chứ không nên giải tràn lan làm phức tạp, nặng nề kiến
thức.
Trên đây là các kết quả nghiên cứu của đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả
dạy học chương “Sự điện li” lớp 11 với đối tượng học sinh trung bình – yếu”. Mặc dù đã có
nhiều cố gắng trong nghiên cứu cũng như trong thực nghiệm sư phạm nhưng chắc chắn luận
văn không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Nhưng chúng tui tin rằng đề tài sẽ đóng
góp một số biện pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả dạy học với đối tượng HS trung bình –
yếu. Hy vọng luận văn sẽ được những nghiên cứu tiếp theo quan tâm bổ sung và phát triển.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Một số biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học chương Sự điện li lớp 11 với đối tượng học sinh trung bình - yếu
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI4
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ..................................................................... 4
1.2. Nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT................................................ 5
1.2.1. Khái niệm ............................................................................................. 5
1.2.2. Các nguyên tắc của việc dạy học hiệu quả .......................................... 6
1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả dạy học ....................................... 6
1.2.4. Sử dụng phương pháp dạy học để nâng cao hiệu quả dạy học ở trường trung học
phổ thông........................................................................................................ 7
1.3. Thực trạng học sinh yếu bộ môn hóa ở một số trường Trung học phổ thông Thành
phố Hồ Chí Minh.............................................................................................. 11
1.3.1. Mục đích điều tra ............................................................................... 11
1.3.2. Đối tượng điều tra.............................................................................. 11
1.3.3. Tiến hành điều tra .............................................................................. 12
1.3.4. Kết quả điều tra về định lượng........................................................... 13
1.3.4. Kết quả điều tra về định tính.............................................................. 16
1.4. Học sinh trung bình – yếu ......................................................................... 20
1.4.1. Khái niệm tuổi thanh thiếu niên [21]................................................. 20
1.4.2. Hoạt động và nhân cách của HS tuổi phổ thông ................................ 21
1.4.3. Đặc điểm tâm lý của HS trung bình – yếu [21], [47] ........................ 22
1.4.4. Những nguyên nhân dẫn đến HS học yếu môn Hóa........................... 23
1.5. Chuẩn kiến thức, kỹ năng và phương pháp dạy học chương “Sự điện li” lớp 11 cơ
bản [45]............................................................................................................. 26
Kiến thức ...................................................................................................... 27
Kiến thức ...................................................................................................... 28CHƯƠNG 2: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY HỌC MÔN HÓA
LỚP 11 VỚI ĐỐI TƯỢNG HỌC SINH TRUNG BÌNH-YẾU 31
2.1. Cơ sở khoa học của việc xây dựng các biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học môn hóa
lớp 11 với đối tượng học sinh trung bình – yếu ............................................... 31
2.1.1. Các kiến thức và quy luật của triết học duy vật biện chứng .............. 31
2.1.2. Các kiến thức về tâm lý học: hứng thú, trí nhớ.................................. 32
2.1.3. Các nguyên tắc dạy học hiệu quả (mục 1.2.2) ................................... 34
2.1.4. Đặc điểm của HS trung bình – yếu (mục 1.4).................................... 34
2.1.5. Chuẩn kiến thức, kỹ năng và phương pháp dạy học chương “Sự điện li” lớp 11
cơ bản (mục 1.5)........................................................................................... 34
2.2. Những biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học môn hóa chương “Sự điện li” lớp 11 cơ
bản với đối tượng học sinh trung bình – yếu.................................................... 34
2.2.1. Tổng quan về các biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học môn hóa chương “Sự
điện li” lớp 11 cơ bản với đối tượng học sinh trung bình – yếu.................. 34
2.2.2. Biện pháp 1: Thiết kế vở ghi bài chương sự điện li lớp 11 cơ bản... 37
2.2.3. Biện pháp 2: Xây dựng algorit phương pháp giải các dạng bài tập chương “Sự
điện li” lớp 11 cơ bản dùng cho học sinh trung bình – yếu......................... 49
2.2.4. Biện pháp 3: Xây dựng hệ thống bài tập chương sự điện li lớp 11 cơ bản dùng
cho học sinh trung bình – yếu ...................................................................... 79
2.3. Thiết kế một số giáo án thực nghiệm ...................................................... 100
2.3.1. Giáo án bài “Sự điện li” .................................................................. 100
2.3.2. Giáo án bài “Axit – Bazơ – Muối” .................................................. 102
2.3.3. Giáo án bài “Sự điện li của nước. pH. Chất chỉ thị axit – bazơ” ... 105
2.3.4. Giáo án bài “Phản ứng trao đổi trong dung dịch các chất điện li” 108
2.3.5. Giáo án bài “Luyện tập chương 1” ................................................. 112
CHƯƠNG 3 : THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 116
3.1. Mục đích thực nghiệm............................................................................. 116
3.2. Đối tượng thực nghiệm ........................................................................... 116
3.3. Nội dung thực nghiệm ............................................................................. 117
3.4. Tiến hành thực nghiệm............................................................................ 117
3.4.1. Chuẩn bị thực nghiệm ...................................................................... 117
3.4.2. Tổ chức thực nghiệm ........................................................................ 118
3.4.3. Thu, chấm bài kiểm tra..................................................................... 119
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi3.4.4. Thống kê và xử lí số liệu các bài kiểm tra và phiếu điều tra ........... 119
3.4.5. Nhận xét, đánh giá kết quả thực nghiệm.......................................... 120
3.5. Kết quả thực nghiệm ............................................................................... 120
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 133
TÀI LIỆU THAM KHẢO 137
PHỤ LỤC 1DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CSVC : cơ sở vật chất
Dd : dung dịch
ĐC : đối chứng
GV : giáo viên
HS : học sinh
HTTC : hình thức tổ chức
PP : phương pháp
PPDH : phương pháp dạy học
PT : phương trình
Pư : phản ứng
Sbt : sách bài tập
Sgk : sách giáo khoa
SL : số lượng
STT : số thứ tự
THCS : trung học cơ sở
THPT : trung học phổ thông
TN : thực nghiệm
TNKQ : trắc nghiệm khách quan
TS : Tổng số
TP.HCM : Thành phố Hồ Chí Minh
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiDANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1. 1. Danh sách các GV tham gia điều tra điều tra thực trạng ...........................11
Bảng 1. 2. Danh sách các trường có HS được điều tra thực trạng ..............................12
Bảng 1.3. Phần trăm số HS yếu kém môn Hóa (đánh giá của GV)............................13
Bảng 1.4. Phần trăm số HS có học lực trung bình môn Hóa (đánh giá của GV) .......13
Bảng 1.5. Học lực môn Hóa của HS (tự đánh giá của HS) ........................................14
Bảng 1.6. Đánh giá về độ khó của môn Hóa (HS) .....................................................14
Bảng 1.7. Thống kê học lực cuối năm học 2009 – 2010 (THPT Nguyễn Thị Diệu) .14
Bảng 1.8. Thống kê hạnh kiểm cuối năm học 2009 – 2010 (THPT Nguyễn Thị Diệu)14
Bảng 1.9. Thống kê TB môn Hóa cả năm 2009 – 2010 (THPT Nguyễn Thị Diệu) ..15
Bảng 1.10. Thống kê học lực cuối năm học 2009 – 2010 (THPT DL Đông Đô) ........15
Bảng 1.11. Thống kê hạnh kiểm cuối năm học 2009 – 2010 (THPT DL Đông Đô) ...15
Bảng 1.12. Thống kê TB môn Hóa cả năm 2009 – 2010 (THPT DL Đông Đô) .........15
Bảng 1.13. Nguyên nhân dẫn đến kết quả môn Hóa thấp của học sinh THPT (đánh giá của GV)16
Bảng 1.14. Tầm quan trọng của việc tìm ra các biện pháp giúp nâng cao hiệu quả dạy học cho đối
tượng học sinh học yếu môn Hóa ..............................................................17
Bảng 1.15. Nguyên nhân dẫn đến kết quả môn Hóa của học sinh THPT thấp (tự đánh giá của HS)
....................................................................................................................18
Bảng 1.16. Nguyên nhân dẫn đến kết quả môn Hóa cao của học sinh THPT (tự đánh giá của HS)
....................................................................................................................19
Bảng 2.1. Phân loại một số dạng bài tập chương “Sự điện li” ...................................50
Bảng 2.2. Số lượng bài của mỗi dạng bài tập.............................................................79
Bảng 3.1. Đối tượng thực nghiệm sư phạm (năm học 2010-2011)..........................116
Bảng 3.2. Đối tượng thực nghiệm sư phạm (năm học 2011-2012)..........................116
Bảng 3.3. Thống kê điểm số kiểm tra năm học 2010 – 2011 ...................................120
Bảng 3.4. Phân phối tần số, tần suất, tần suất lũy tích điểm kiểm tra năm học 2010 – 2011
..................................................................................................................121
Bảng 3.5. Phân loại kết quả học tập năm học 2010 - 2011 ......................................122
Bảng 3.6. Các tham số thống kê cơ bản năm học 2010 – 2011................................122
Bảng 3.7. Thống kê điểm số kiểm tra năm học 2011 – 2012 ...................................123
Bảng 3.8. Phân phối tần số, tần suất, tần suất lũy tích điểm kiểm tra năm học 2011 - 2012
..................................................................................................................123
Bảng 3.9. Phân loại kết quả học tập năm học 2011 - 2012 ......................................124
Bảng 3.10. Các tham số thống kê cơ bản năm học 2011 - 2012 ................................124Bảng 3.11. Ý kiến HS về tác dụng của tài liệu hướng dẫn ghi bài.............................125
Bảng 3.12. Ý kiến HS về tác dụng của các algorit (các bước) giải một số dạng bài tập cơ bản
..................................................................................................................126
Bảng 3.13. Ý kiến HS về hệ thống bài tập kèm theo từng dạng bài tập....................127
Bảng 3.14. Ý kiến HS về hiệu quả của các biện pháp mà GV đã sử dụng................128
Bảng 3.15. Ý kiến GV về tác dụng của tài liệu hướng dẫn ghi bài ............................129
Bảng 3.16. Ý kiến GV về tác dụng của các angorit (các bước) giải một số dạng bài tập cơ bản và
hệ thống bài tập kèm theo ........................................................................129
Bảng 3.17. Ý kiến GV về các giáo án đã thiết kế.......................................................130
Bảng 3.18. Ý kiến GV về hiệu quả giờ học...............................................................131
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiDANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1.1. Sơ đồ tóm tắt những nguyên nhân HS học yếu môn Hóa...............................26
Hình 3.1. Đồ thị đường lũy tích của lớp TN và lớp ĐC năm học 2010 - 2011 ............121
Hình 3.2. Biểu đồ phân loại kết quả học tập năm học 2010 – 2011 .............................122
Hình 3.3. Đồ thị đường lũy tích của lớp TN và lớp ĐC năm học 2011 - 2012 ............124
Hình 3.4. Biểu đồ phân loại kết quả học tập năm học 2011 – 2012 .............................124−
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những thành phố có nền giáo dục rất phát triển ở
nước ta; là nơi có rất nhiều trường chuyên, lớp chọn, đào tạo nhiều HS giỏi, nhân tài cho đất
nước. Nhưng bên cạnh đó vẫn còn một bộ phận HS yếu kém không nhỏ. Tỉ lệ HS yếu kém
tập trung chủ yếu ở các trường bán công, dân lập, các trường thuộc ‘‘tốp thấp’’ của thành
phố.
Đối tượng HS chủ yếu của các trường bán công, dân lập, tư thục là HS trung bình – yếu.
Kết quả học tập của đa số các HS đều thấp, trong đó hóa học là một trong những môn có kết
quả rất thấp.
Những nguyên nhân chính dẫn đến kết quả đó là: đầu vào lớp 10 của HS còn thấp; từ kết
quả học tập thấp làm cho HS dễ chán nản, ham chơi, lười học; môn Hóa học là môn học
tương đối khó với HS; giáo viên chưa có các biện pháp, phương pháp dạy học phù hợp, có
hiệu quả với đối tượng học sinh trung bình – yếu.
Xuất phát là giáo viên hóa học của một trường THPT công lập tự chủ tài chính ở Tp. Hồ
Chí Minh (trước đây là trường bán công); tui luôn trăn trở, nghiên cứu các biện pháp bồi
dưỡng học sinh trung bình-yếu nhằm nâng cao hiệu quả dạy học với đối tượng HS này. Đây
cũng chính là ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng, nguyên Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo
Nguyễn Thiện Nhân ‘‘... lâu nay chúng ta chưa chú trọng lắm tới phương pháp bồi dưỡng
cho học sinh yếu kém. Cụ thể như số tài liệu, giáo trình giảng dạy cho đối tượng học sinh
này còn rất khiêm tốn. Nên chăng, các tỉnh tự nghiên cứu, biên soạn tài liệu, Bộ Giáo dục và
Đào tạo sẽ tuyển chọn, tập hợp thành tài liệu chung nhất, phổ biến cho cả nước... ’’.
Đó chính là lí do tui chọn đề tài: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ
DẠY HỌC CHƯƠNG SỰ ĐIỆN LI LỚP 11 VỚI ĐỐI TƯỢNG HỌC SINH TRUNG
BÌNH-YẾU’’.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu một số biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học môn hóa lớp 11 dành cho đối
tượng học sinh trung bình yếu.
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi−
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu: Quá trình dạy học hóa học ở trường THPT.
- Đối tượng nghiên cứu: Những biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học môn hóa lớp 11
dành cho đối tượng học sinh trung bình – yếu.
4. Nhiệm vụ của đề tài
- Nghiên cứu cơ sở lý luận, thực tiễn của đề tài.
- Khảo sát thực trạng, tìm ra nguyên nhân học sinh học yếu môn hóa ở một số trường
phổ thông ở Tp. HCM.
- Đề xuất một số biện pháp nhằm giúp học sinh yếu lấy lại cơ bản.
- Thiết kế giáo án nâng cao hiệu quả dạy học chương “Sự điện li” lớp 11 cơ bản dùng
cho học sinh trung bình – yếu.
- Thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm tra và đánh giá hiệu quả của việc sử dụng các biện
pháp đã đề xuất: vở ghi bài, các phương pháp giải bài tập, hệ thống bài tập.
5. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Chương “Sự điện li” lớp 11 cơ bản.
- Về địa bàn: Tp. HCM.
- Về thời gian: 01/06/2010 – 30/11/2011.
6. Giả thuyết khoa học
Nếu xây dựng được một số biện pháp bồi dưỡng học sinh yếu có tính khoa học, phù
hợp, có tính khả thi cao thì sẽ giúp học sinh yếu môn hóa lớp 11 lấy lại căn bản, nâng cao
kết quả học tập, nâng cao hiệu quả dạy học.
7. Phương pháp nghiên cứu
• Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận
- Đọc và nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến đề tài.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp.
- Phương pháp phân loại, hệ thống hóa.
- Phương pháp xây dựng giả thuyết.−
• Nhóm các phương pháp nghiên cứu về thực tiễn
- Phương pháp quan sát, trò chuyện, phỏng vấn.
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp chuyên gia.
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
• Nhóm các phương pháp toán học
- Sử dụng thống kê toán học.
- Logic toán học.
8. Những đóng góp mới của đề tài
- Dùng sơ đồ xương cá để biểu diễn nguyên nhân HS học yếu môn hóa.
- Xây dựng được tài liệu giảng dạy phù hợp chương “Sự điện li” lớp 11 cơ bản dùng
cho học sinh trung bình – yếu, như:
+ Vở ghi bài.
+ Algorit phương pháp giải một số dạng bài tập cơ bản.
+ Hệ thống bài tập.
- Thiết kế giáo án có tích hợp các tài liệu đã biên soạn chương “Sự điện li” lớp 11 cơ
bản dùng cho học sinh trung bình – yếu.
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi−
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
Từ lúc hình thành ý tưởng đến khi bắt tay vào thực hiện đề tài, chúng tui đã tìm hiểu
các tài liệu, các nghiên cứu khoa học có nội dung liên quan đến đề tài; Về vấn đề bồi dưỡng
nâng cao kết quả học tập cho HS THPT đã có nhiều khóa luận tốt nghiệp, luận văn, luận án
đề cập đến. Sau đây là một số ví dụ:
- Trần Thị Hoài Phương (1996), Phương pháp bồi dưỡng học sinh yếu hóa lấy lại căn
bản, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP Tp. HCM.
- Trần Đức Hạ Uyên (2003), Phụ đạo học sinh yếu, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP Tp.
HCM.
- Nguyễn Nữ Hoàng Duyên (2004), Giúp học sinh ghi nhớ hiệu quả trong dạy học
chương “Oxi – Lưu huỳnh” lớp 10THPT, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP Tp. HCM.
- Lê Thị Phương Thúy (2004), Nâng cao hiệu quả của bài lên lớp hóa học ở trường
THPT phần liên kết hóa học, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP Tp. HCM.
- Văn Vi Hồng (2005), Những sai lầm mà học sinh THPT thường mắc phải khi giải
bài tập hóa học và những biện pháp giúp học sinh khắc phục sai lầm đó, Khóa luận tốt
nghiệp, ĐHSP Tp. HCM.
- Nguyễn Yến Phương (2007), Nâng cao hiệu quả dạy học bộ môn hóa học THPT
bằng các hoạt động của người học, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP Tp. HCM.
- Trịnh Thị Hiền (2008), Một số biện pháp giúp nâng cao hiệu quả dạy học các bài về
chất ở trường THPT, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP Tp. HCM.
- Trần Thị Trúc Linh (2008), Nâng cao hiệu quả dạy học chương halogen lớp 10
bằng bài tập hóa học, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP Tp. HCM.
- Đào Thị Vân Hạnh (1995), Nghiên cứu sử dụng PPDH có hiệu quả cao trong giảng
dạy hoá học ở trường PTCS Hà Nội, Luận văn thạc sĩ, ĐHSP Hà Nội.
- Phạm Thế Nhân (1999), Nội dung và biện pháp bồi dưỡng học sinh giỏi hoá học ở
trường PTTH một số tỉnh miền núi, Luận văn thạc sĩ, ĐH SP Hà Nội.
- Đào Nguyên (2004), Sử dụng phương pháp grap kết hợp với một số biện pháp nâng
cao chất lượng giờ ôn tập tổng kết lớp 11 THPT, Luận văn thạc sĩ, ĐHSP Huế.−
- Nguyễn Thị Thanh Hương (1998), Xây dựng và giải quyết tình huống có vấn đề
nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy hóa học chương “Sự điện li” lớp 11 PTTH chuyên ban,
Luận văn thạc sĩ, ĐHSP Vinh.
- Trịnh Thị Huyên (2004), Sử dụng dạy học nêu vấn đề để nâng cao hiệu quả giảng
dạy các khái niệm, định luật và học thuyết hoá học cơ bản trong chương trình hoá học phổ
thông, Luận văn thạc sĩ, ĐHSP Vinh.
- Nguyễn Vũ Cẩm Thạch (2004), Nâng cao chất lượng dạy học môn hóa học lóp 11
thông qua việc xây dựng blog hóa học, Luận văn thạc sĩ, ĐHSP Tp. HCM.
- Phạm Thị Hằng (2009), Nâng cao hiệu quả dạy học các nội dung hóa học phân tích
ở trường THPT, Luận văn thạc sĩ, ĐHSP Tp. HCM.
- Phạm Thị Thanh Nhàn (2009), Vận dụng phương pháp dạy học phức hợp để thiết
kế bài lên lớp nhằm nâng cao chất lượng dạy học những nội dung mới Hóa học 12 THPT,
Luận văn thạc sĩ, ĐHSP Tp. HCM.
- Lê Văn Năm (2001), Sử dụng dạy học nêu vấn đề - ơrixtic để nâng cao hiệu quả
dạy học chương trình hoá đại cương và hoá vô cơ ở trường phổ thông, Luận án tiến sĩ,
ĐHSP Hà Nội.
- Lê Trọng Tín (2002), Nghiên cứu các biện pháp nâng cao chất lượng bài lên lớp
hoá học ở trường trung học phổ thông, Luận án tiến sĩ, ĐHSP Hà Nội.
Trong các đề tài nghiên cứu trên, phần lớn nói về HS giỏi hay HS nói chung. Số đề
tài về HS yếu còn rất ít, chỉ ở một số khóa luận tốt nghiệp.
Đây là điều khó khăn cho chúng tui trong quá trình thực hiện đề tài nhưng cũng
chính điều này khẳng định tính cấp thiết của đề tài.
1.2. Nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT
1.2.1. Khái niệm
Hiệu quả là gì?
Theo tác giả Chu Bích Thu [29], “Hiệu quả là kết quả như yêu cầu của việc làm
mang lại”.
Theo Tác giả Văn Trân [32], “Hiệu quả là kết quả rõ rệt”.
Như vậy, hiệu quả là một danh từ dùng để chỉ kết quả của một việc làm mang lại, kết
quả này đạt được theo như yêu cầu, như mong muốn, như mục tiêu đã đặt ra của một người
hay của tập thể đã thực hiện việc làm đó.
Hiệu quả dạy học là gì?
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi−
Theo tác giả Bùi Hiền [15], “Hiệu quả giáo dục” là kết quả do hoạt động giáo dục nói
chung mang lại trên tất cả các mặt đức, trí, thể, mĩ cho đối tượng so với yêu cầu đặt ra trong
những điều kiện xác định. Hiệu quả giáo dục của một cơ sở đào tạo, một đơn vị trường học
cao hay thấp thể hiện bằng những chỉ số đạt được so với kế hoạch như về học lực (xuất sắc,
giỏi, khá, yếu kém), về hạnh kiểm, về thể chất, về tỉ lệ lên lớp, lưu ban, tốt nghiệp.
Vậy có thể hiểu khái niệm “Hiệu quả dạy học” là kết quả so với yêu cầu đặt ra trong
những điều kiện xác định do hoạt động dạy học nói chung mang lại cho đối tượng. Kết quả
ở đây là những tri thức khoa học nhân loại mà người học thu nhận được được nhiều, lưu giữ
lâu, và vận dụng được vào thực tế cuộc sống.
1.2.2. Các nguyên tắc của việc dạy học hiệu quả (theo tác giả Nguyễn Quang Huỳnh [19])
Nguyên tắc 1: Gây hứng thú học cho HS và giảng giải rõ ràng
GV cần làm cho nội dung giảng dạy trở nên hấp dẫn để kích thích hứng thú của HS,
làm cho họ thích học. Khi đó họ sẵn sàng học tập, dù có vất vả.
Nguyên tắc 2: Có ý thức tôn trọng HS và việc học của các em
GV cần giúp cho người học cảm giác là họ có thể làm chủ được nội dung của môn
học, có thể thành công nhanh ở một số việc; GV cần thể hiện tinh thần bao dung, độ lượng
trong sự giúp đỡ người học, hết sức tránh những thái độ làm cho họ mặc cảm.
Nguyên tắc 3: Có sự đánh giá và sự phản hồi phù hợp đối với HS
Cần cho HS biết sự đánh giá của GV về việc học cùng với những lời nhận xét, lời
khuyên sát hợp với các em; Chất lượng của những quá trình đánh giá là một trong những nét
đặc trưng của việc dạy tốt.
Nguyên tắc 4: Chỉ ra mục tiêu rõ ràng và những thách thức trí tuệ
Mục tiêu rõ ràng của quá trình dạy và học phải là: đạt hiệu quả vừa đối với cả GV, cả
HS. Một sự thách thức trí tuệ trong dạy và học có hiệu quả là cách xử lí mối quan hệ giữa
việc khuyến khích tự do tư duy và sự yêu cầu tuân thủ nguyên tắc trước hết về mặt nhận
thức khoa học.
1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả dạy học (theo tác giả Nguyễn Quang Huỳnh [19])
Hiệu quả dạy học không thể mang lại trong một tiết học, hay một thời gian ngắn,
cũng không thể mang lại chỉ nhờ GV, hay chỉ nhờ HS, hay chỉ nhờ phương tiện thiết bị
dạy học hiện đại…Mà để mang lại hiệu quả trong quá trình dạy học là một quá trình lâu dài,
là sự kết hợp tổng hòa các yếu tố khác nhau như:
• Nội dung chương trình:
- Thường xuyên trao đổi, học hỏi kinh nghiệm về PPDH cho đối tượng HS trung bình
– yếu để tìm ra PPDH thích hợp nhất cho đối tượng HS của lớp mình giảng dạy.
- Thay đổi tâm lý, chấp nhận HS, thương yêu và kiên nhẫn nếu được phân công vào
lớp có tỉ lệ HS trung bình – yếu cao.
- Tạo động cơ, hứng thú học tập cho HS trước khi bắt tay vào việc dạy kiến thức cho
HS.
- Để khắc sâu kiến thức cho học sinh cũng như rèn kĩ năng giải bài tập, vận dụng vào
tình huống thực tế, qua đó thu được những tín hiệu ngược từ HS trong quá trình học tập, GV
có thể giao cho HS làm thêm hệ thống bài tập bổ sung. GV cần đôn đốc, kiểm tra sát sao
việc làm bài cũng như giúp đỡ các em chứ không giao “khoán”. GV chú ý cho học sinh giải
BT theo dạng, nắm bắt các dạng chứ không nên giải tràn lan làm phức tạp, nặng nề kiến
thức.
Trên đây là các kết quả nghiên cứu của đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả
dạy học chương “Sự điện li” lớp 11 với đối tượng học sinh trung bình – yếu”. Mặc dù đã có
nhiều cố gắng trong nghiên cứu cũng như trong thực nghiệm sư phạm nhưng chắc chắn luận
văn không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Nhưng chúng tui tin rằng đề tài sẽ đóng
góp một số biện pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả dạy học với đối tượng HS trung bình –
yếu. Hy vọng luận văn sẽ được những nghiên cứu tiếp theo quan tâm bổ sung và phát triển.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links