theo ý hiểu của tớ thì thế này
1
-chế độ dân chủ sớm ra đời tại phương tây ,ng` dân được cống hiến sức lực và kiến thức nhiều hơn cho nhà nước ,ở phương đông thì chế độ phong kiến bảo thủ tồn tại lâu dài ,ít nhiều không tận dụng được trí tuệ trong dân chúng bằng phương tây
-ng` âu vốn sống ở hàn đới có thân hình to khỏe hơn hầu hết ng` châu á sống ở ôn đới
-ng` âu biết tận dụng phát kiến khoa học của ng` á như thuốc súng ,la bàn ,lụa ,gia vị ...
ng` tq nghĩ ra thuốc súng nhưng dùng để bắn pháo hoa ,ng` âu dùng thuốc súng để làm vũ khí
-địa hình châu âu tuy nhỏ nhưng bằng phẳng ,thuận tiện cho các dân tộc tại đây trao đổi kiến thức ,văn hóa cho nhau
=> mặc dù phương tây trải qa thời (gian) kì ngu tối lâu hơn ,nhưng lại sớm phát triển hơn ,nhất là sau cuộc cách mạng công nghề lần thứ nhất ,châu âu vượt trội châu á về tất cả mặt
2
-việt nam cũng như nhiều nước á khác cơ bản đều yếu hơn pháp như vừa kể trên
-nguyễn ánh nhờ ngoại bang :xiêm,tây ban nha và cả pháp ... giúp ông đánh tây sơn .sau khi lên ngôi ông phong qan cho nhiều ng` pháp ,tùy ý cho giáo sĩ cơ đốc truyền giáo tại việt nam
-sau khi nguyễn ánh chết ,con ông là minh mạng lên thay lại có tưởng chống pháp ,hành xử không mềm dẻo đối với pháp ,ông từng ra lệnh thảm sát hàng loạt ng` theo đạo cơ đốc
minh mạng từng đưa nc ta trở thành nước hùng phát triển nhất đông nam á thời (gian) bấy giờ ,ông từng xát nhập cả căm pu chia và 1/3 lào vào nc ta ,chiến tranh liên miên khiến kinh tế cạn kiệt