Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết Nối
Danh mục từ viết tắt...........................................................................................................1
LỜI MỞ ĐẦU....................................................................................................................2
NỘI DUNG........................................................................................................................ 5
I.
CƠ SỞ LÝ LUẬN.......................................................................................................5
1. Các khái niệm..........................................................................................................5
1.1.
HIV/AIDS và các thuật ngữ liên quan...............................................................5
1.2.
Các giai đoạn nhiễm HIV .................................................................................6
1.3.
Khái niệm truyền thông.....................................................................................8
2. Công tác phòng chống HIV/AIDS tại Việt Nam......................................................9
II. Thực trạng về chủ đề nghiên cứu...............................................................................11
1. Giới thiệu địa bàn...................................................................................................11
2. Thực trạng vấn đề HIV/AIDS tại huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái...........................11
3. Thực trạng hoạt động truyền thông chống lây nhiễm HIV tại huyện Trấn Yên, tỉnh
Yên Bái......................................................................................................................... 12
4. Đánh giá hoạt động truyền thông phòng chống lây nhiễm HIV trên địa bàn huyện
Trấn Yên, tỉnh Yên Bái.................................................................................................15
a. Kết quả đạt được.................................................................................................15
b. Những hạn chế còn tồn tại..................................................................................16
5. Đánh giá dưới góc độ Công tác xã hội...................................................................17
III.
Đề xuất, kiến nghị..................................................................................................17
Kết luận............................................................................................................................ 20
Danh mục tài liệu tham khảo............................................................................................21
1
Danh mục từ viết tắt
CTXH
Công tác xã hội
NVCTXH
Nhân viên công tác xã hội
BHYT
Bảo hiểm y tế
UBND
Ủy Ban Nhân Dân
LỜI MỞ ĐẦU
2
HIV/AIDS là đại dịch toàn cầu, theo số liệu báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới đã
công bố vào năm 2017, thế giới đang có hơn 41 triệu người tử vong vì nhiễm HIV.
Trong năm 2017, đã có 940.000 người trên thế giới thiệt mạng do các nguyên nhân
liên quan đến HIV và có 1,8 triệu ca nhiễm mới được phát hiện.
Việt Nam là một quốc gia rất nỗ lực trong quá trình giảm thiểu HIV/AIDS. Con số
ngươi nhiễm HIV ở nước ta đã giảm đáng kể nhờ sự vào cuộc của các cấp, ban,
ngành đoàn thể trong nhiều năm qua. Năm 2018, cả nước xét nghiệm phát hiện
mới 7.497 trường hợp nhiễm HIV, số bệnh nhân chuyển sang giai đoạn AIDS là
2.514, số bệnh nhân tử vong là 1.436 trường hợp. Ước tính số người nhiễm mới
HIV trong năm 2018, có khoảng 5.500 người từ 15 tuổi nhiễm HIV và trẻ em
nhiễm mới là 268 trẻ. Số người nhiễm mới là người lớn giảm 64% so với năm
2010.Mỗi năm có trên 10.000 nhiễm HIV mới được phát hiện và có đến 2.000 3.000 tử vong do AIDS.
Ở các quốc gia như Việt Nam, nơi mà ảnh hưởng kinh tế vĩ mô của HIV chưa
lớn, đại dịch này có thể làm suy giảm, thậm chí đảo ngược những tiến bộ đạt
được trong công cuộc xóa đói giảm cùng kiệt và đẩy các gia đình bị ảnh hưởng
bởi HIV vào đói nghèo. Không những vậy, Ảnh hưởng cá nhân và xã hội của
nhiễm HIV/AIDS là rất lớn, ngoài ra còn có những ảnh hưởng về kinh tế, ảnh
hưởng về tâm lý xã hội, ảnh hưởng nặng nề cho hệ thống y tế và HIV làm giảm
tuổi thọ trung bình.
Có thể thấy, dịch HIV/AIDS năm 2018 tiếp tục có xu hướng giảm. Tuy nhiên, diễn
biến dịch HIV/AIDS vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây nhiễm HIV cao trong cộng
đồng. Sự gia tăng tỷ lệ lây nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới,
đặc biệt trong nhóm trẻ tuổi, dần sẽ là nhóm chính nhiễm mới HIV ở Việt Nam.
Lây truyền HIV từ người nhiễm HIV sang những người không thuộc nhóm nguy
cơ cao như vợ, bạn tình của người nghiện chích ma túy sẽ khó khăn trong việc
3
triển khai các biện pháp can thiệp giảm hại do khó khăn xác định nhóm đích để
cung cấp dịch vụ can thiệp và tư vấn làm xét nghiệm HIV sớm. Một số địa bàn có
nguy cơ lây nhiễm HIV cao ở các vùng sâu, vùng xa cũng sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ
lây nhiễm HIV trong cộng đồng do người dân không có đủ kiến thức về phòng,
chống HIV/AIDS và tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư cao nhưng chưa
được xét nghiệm phát hiện địa bàn trọng điểm về dịch HIV/AIDS…
Để đẩy lùi dịch HIV/AIDS, công tác truyền thông, tuyên truyền thông tin phòng
ngừa lây nhiễm HIV rất cần thiết. Tại địa phương em, hoạt động truyền thông
phòng ngừa lây nhiễm HIV được triển khai và thực hiện đã nhiều năm nay, đạt
được nhiều thành quả, song những hạn chế vẫn tồn tại nhiều do chưa có sự can
thiệp của hoạt động CTXH chuyên nghiệp. Vì vậy, em lựa chọn đề tài “ Hoạt động
truyền thông phòng chống lây nhiễm HIV tại huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái”.
NỘI DUNG
4
I.
CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. Các khái niệm
1.1.
HIV/AIDS và các thuật ngữ liên quan
HIV: là virus gây suy giảm miễn dịch mắc phải ở người, tên viết tắt tiếng
Anh của từ Human Immunodeficiency Virus.
AIDS: là hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải, là một bệnh mãn tính do
virus HIV gây ra, tên viết tắt của cụm từ Acquired Immuno
Deficiency Syndrom. AIDS là giai đoạn cuối cùng của quá trình nhiễm HIV
-
Hội chứng: là một tập hợp các dấu hiệu bệnh và triệu chứng có mối tương
quan với nhau và thường với một bệnh cụ thể.
Các con đường lây truyền HIV:
• Lây qua đường máu: nồng độ virus HIV trong máu cao nhất trong tất cả
các dịch sinh học, nên các vết thương hở khi tiếp xúc trực tiếp với máu
người nhiễm HIV có khả năng lây nhiễm cao ( thông qua việc sử dụng
chung bơm kim tiêm, dao, vật sắc nhọn, công cụ y tế.. có dính máu)
• Lây qua đường tình dục: Khi quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su
đúng cách gây trầy xước bộ phận sinh dục; quan hệ tình dục qua đường
hậu môn; quan hệ tình dục qua đường miệng… khi bộ phận sinh dục có
vết thương hở là cơ hội cho virus HIV có từ dịch tiết âm đạo, tinh dịch,
máu.. dễ dàng xâm nhập.
• Lây truyền từ mẹ sang con: mẹ nhiễm HIV có thể lây sang con trong quá
trình mang thai, sinh con, cho con bú. Tỷ lệ lây truyền là 25-30% nếu
1.2.
không có biện pháp can thiệp nào.
Các giai đoạn nhiễm HIV : HIV được chia thành 3 giai đoạn là giai đoạn
cửa sổ, giai đoạn nhiễm trùng không triệu chứng và giai đọa cuối cùng – giai
đoạn HIV có triệu chứng.
5
Giai đoạn 1: Được gọi là giai đoạn cửa sổ.
- Giai đoạn này kéo dài từ 3 – 6 tháng sau hành vi nguy cơ (quan hệ tình dục
không sử dụng bao cao su với gái mại dâm, dùng chung bơm kim tiêm với người bị
nhiễm bệnh…).
- Ở giai đoạn này thì có đến 80% người bị nhiễm virus hoàn toàn không có biểu
hiện gì của bệnh, 20% còn lại có một số những biểu hiện nhiễm trùng cấp như:
+ Sốt (38-40 độ C)
+ Đau cơ, đau khớp,
+ Vã mồ hôi, mệt mỏi, chán ăn,
+ Nôn ói, tiêu chảy,
+ Viêm họng
+ Phát ban đỏ ngoài da (xuất hiện ở 50% bệnh nhân)
+ Hạch to, lách to
+ Một số bệnh nhân có biểu hiện thần kinh như: viêm não, viêm màng não,
viêm dây thần kinh ngoại biên…
Các triệu chứng này hiện diện trong vòng 5-10 ngày và tự khỏi hoàn toàn.
- Trong giai đoạn này, chỉ mới có sự hiện diện của kháng nguyên tức virus HIV
trong máu. Lúc này hệ miễn dịch chưa phát hiện ra sự có mặt của virus trong cơ
thể nên chưa sản sinh ra kháng thể
6
- Phải chờ 12 tuần sau kháng thể mới xuất hiện và lúc này mới có thể xác định
được bằng các thử nghiệm xác định nhiễm HIV thông thường (huyết thanh chẩn
đoán) bằng test nhanh.
- Đây là giai đoạn đặc biệt dễ lây do số lượng virus trong máu rất cao nhưng người
bị nhiễm HIV lại không biết mình đã nhiễm bệnh.
Giai đoạn 2: Được gọi là giai đoạn HIV không triệu chứng (giai đoạn nhiễm trùng
không triệu chứng)
- Sau thời kỳ nhiễm trùng cấp (diễn ra ở 20% số người bị nhiễm) thì người nhiễm
HIV rơi vào giai đoạn dài không có triệu chứng lâm sàng, nhưng chẩn đoán huyết
thanh (xét nghiệm test nhanh) lại khá dễ dàng, dựa vào sự hiện diện của kháng thể
chống HIV có trong máu của người bị nhiễm.
- Tức là trong giai đoạn này bệnh nhân sẽ có kết quả chính xác sau khi làm xét
nghiệm máu để tìm kháng thể chống virus HIV.
- Lúc này bạch cầu chỉ bị tiêu diệt ít không đáng kể. Virus tiếp tục sinh sôi nẩy nở,
nhìn bề ngoài không ai có thể biết được bệnh nhân đã bị nhiễm HIV, ngay cả chính
bản thân người bệnh (nếu chưa xét nghiệm máu). Thời gian này kéo dài từ 5-10
năm.
- Số lượng tế bào T4 giảm, nhưng lượng T4 không giống nhau ở mỗi người và sự
giảm lượng T4 cũng không tỉ lệ thuận với mức độ nặng của bệnh. Lượng kháng
nguyên tăng lên phản ánh sự nhân lên của virus HIV mà hệ thống miễn dịch của cơ
thể không khống chế được.
Giai đoạn 3: Giai đoạn HIV có triệu chứng
Hội chứng hạch to toàn thân và kéo dài
Sau khi xét nghiệm huyết thanh dương tính, 50-70% trường hợp xuất hiện hội
chứng hạch to toàn thân và kéo dài. Hội chứng này được chẩn đoán khi có đủ các
điều kiện sau:
7
- Có ít nhất 2 hạch khác nhau (không kể hạch bẹn).
- Mỗi hạch thường có đường kính trên 1 cm.
- Hiện diện kéo dài trên 1 tháng
- Không giải thích được lý do nổi hạch.
Hay gặp nhất là hạch cổ, rồi đến hạch dưới hàm, hạch nách. Một số hạch ít gặp
hơn là hạch ở khuỷu tay, trung thất (trong lồng ngực), và trong ổ bụng.
Những biểu hiện lâm sàng thực sự của HIV (bệnh chuyển sang giai đoạn AIDS)
- Tiêu chẩy nhiều hơn 1 tháng
- Sút 3 – 5% trọng lượng cơ thể
- Sốt không rõ nguyên nhân kéo dài…
Tiếp sau đó là người nhiễm virus HIV bắt đầu mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội từ
bên ngoài hay nói cách khác là do HIV đã đi đến giai đoạn cuối cùng là AIDS.
Với người lớn: Thời gian từ lúc bệnh nhân được xác định là bị AIDS đến lúc chết
thường không quá 2 năm, trung bình là 18 tháng.
Riêng đối với trẻ em, thời gian này thường ngắn hơn, khoảng 10-12 tháng. Biểu
hiện lâm sàng chính thường là nhiễm trùng cơ hội hay ung thư. Phần lớn là bệnh
nhân mắc các bệnh lao đặc biệt là lao phổi, các bệnh đường tiêu hoá, bệnh liên
quan đến dây thần kinh và các nhiễm trùng ngoài da.
1.3.
Khái niệm truyền thông
Truyền thông là hoạt động truyền đạt thông tin thông qua trao đổi ý tưởng, cảm
xúc, ý định, thái độ, mong đợi, nhận thức hay các lệnh, như ngôn ngữ, cử chỉ phi
ngôn ngữ, chữ viết, hành vi và có thể bằng các phương tiện khác như thông
qua điện từ, hóa chất, hiện tượng vật lý và mùi vị. Đó là sự trao đổi có ý nghĩa của
thông tin giữa 2 hay nhiều thành viên (máy móc, sinh vật hay các bộ phận của
chúng)
2. Công tác phòng chống HIV/AIDS tại Việt Nam
8
Để thực hiện công tác phòng, chống HIV/AIDS từ năm 2005 đến nay, Đảng, Nhà
nước, Quốc hội, Chính phủ, Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan luôn quan tâm ủng
hộ xây dựng hệ thống pháp luật, chính sách, hướng dẫn chuyên môn để triển khai
công tác phòng, chống HIV/AIDS bảo đảm tính chặt chẽ, nhân văn và thuận lợi
triển khai hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Đặc biệt, trong năm 2018, để bảo
đảm cho người nhiễm HIV duy trì việc cung cấp thuốc ARV, Chính phủ đã chuyển
dần nhiệm vụ điều trị bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS từ nguồn lực của các chương
trình, dự án sang nhiệm vụ của Quỹ Bảo hiểm Y tế; đa dạng hóa các mô hình xét
nghiệm HIV.
Để bảo đảm thực hiện mục tiêu 90% người nhiễm HIV biết tình trạng HIV, trong 3
năm qua, Bộ Y tế đã mở rộng các mô hình xét nghiệm HIV tại cộng đồng như: Xét
nghiệm không chuyên do các tổ chức cộng đồng, y tế thôn bản thực hiện, tự xét
nghiệm HIV, xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích của người nhiễm HIV, tìm
người nhiễm HIV theo vết như dựa vào địa bàn trọng điểm nguy cơ lây nhiễm HIV
cao, dựa vào các mạng lưới của nhóm nguy cơ cao để giới thiệu và xét nghiệm
phát hiện người nhiễm HIV theo mạng lưới của họ. Ngoài ra, Bộ Y tế còn đẩy
nhanh việc mở rộng các phòng xét nghiệm sàng lọc HIV xuống các trạm y tế nơi
có địa bàn trọng điểm HIV và mở rộng thêm các phòng xét nghiệm được phép
khẳng định các trường hợp HIV dương tính ở tuyến huyện, đặc biệt các huyện xa
trung tâm tỉnh, từ đó thời gian trả kết quả xét nghiệm khẳng định HIV dương tính
được rút ngắn, cải thiện tình trạng mất dấu người nhiễm HIV sau khi xét nghiệm
HIV, tăng cường chuyển gửi thành công người nhiễm HIV đến cơ sở điều trị ARV.
Việc mở rộng thêm các loại hình các xét nghiệm tại cộng đồng và cùng với tăng
cường công tác xét nghiệm HIV trong các cơ sở y tế, nên số người người nhiễm
HIV trong cộng đồng tiếp tục được phát hiện, ngày càng có người nhiễm HIV biết
9
sớm tình trạng HIV và tham gia điều trị sớm ARV góp phần giảm nguy cơ lây
nhiễm HIV trong cộng đồng.
Việt Nam là nước đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á cam kết nhanh chóng đạt được
mục tiêu 90-90-90 do UNAIDS khởi xướng. Theo đó 90% người nhiễm HIV biết
tình trạng nhiễm HIV của mình, 90% số người biết tình trạng nhiễm HIV được
điều trị thuốc kháng virut và 90% số người điều trị đạt được ngưỡng ức chế tải
lượng virus.
Năm 2018 là năm thứ 5 liên tiếp Việt Nam tiếp tục theo đuổi và thực hiện mục tiêu
90-90-90. Trong những năm qua, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu trong phòng,
chống HIV/AIDS, như: 11 năm liên tiếp dịch HIV được kiểm soát ở cả 3 tiêu chí:
Giảm số người nhiễm mới HIV hằng năm; giảm số người chuyển sang AIDS và
giảm số người tử vong do HIV/AIDS; Việt Nam đã tiếp tục kiểm soát được tỷ lệ
nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư ở mức dưới 0,3%.
Để hoàn thiện mục tiêu này phải có thời gian kéo dài, chúng ta đang phấn đấu để
đến năm 2020 hoàn thành. Và trong năm 2018, chúng ta vẫn tiếp tục đưa mục tiêu
này lên hàng đầu, bởi đây là những mục tiêu hết sức tham vọng và rất thách thức.
Tuy nhiên nếu đạt được những mục tiêu này, không chỉ là bảo vệ sức khỏe, tính
mạng của con người mà còn là sự ổn định và phát triển của quốc gia. Trong bối
cảnh dịch HIV mang tính toàn cầu và tác động toàn cầu, nếu Việt Nam làm tốt
công tác phòng, chống HIV/AIDS nói chung và thực hiện thắng lợi các mục tiêu
90-90-90 thì không chỉ có ý nghĩa thiết thực đối với người dân Việt Nam mà cả với
cộng đồng quốc tế. Quan trọng nhất, đó là tiền đề để tiến tới kết thúc đại dịch
AIDS vào năm 2030
10
II.
Thực trạng về chủ đề nghiên cứu
1. Giới thiệu địa bàn
Trấn Yên là một huyện vùng thấp nằm ở phía Nam tỉnh Yên Bái:
- Phía Bắc Trấn Yên giáp với huyện Văn Yên và huyện Yên Bình
- Phía Nam giáp với huyện Văn Chấn
- Phía Tây giáp huyện Văn Chấn và huyện Văn Yên
- Phía Đông giáp huyện Yên Bình và thành phố Yên Bái và tỉnh Phú Thọ.
Huyện Trấn Yên có diện tích tự nhiên là 628,58 km2. Dân số gần 90.000
người. Huyện có 6 dân tộc chính sinh sống và dân tộc Kinh chiếm tỷ lệ cao nhất.
Hiện nay huyện Trấn Yên hiện có 22 đơn vị hành chính trực thuộc gồm 1 thị trấn
và 21 xã.
2. Thực trạng vấn đề HIV/AIDS tại huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái
- Số ca nhiễm HIV tại địa phương năm 2018 theo báo cáo của trung tâm y tế
huyện là 89 người. Trong đó có 31 nữ và 58 nam.
- Phân tích theo nhóm tuổi người nhiễm HIV được phát hiện vẫn chủ yếu ở
nhóm tuổi từ 19 đến 48 tuổi.
- Đối tượng nhiễm HIV đa số lây qua đường tiêm chích ma túy.
- Số người nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS là 62 người.
- Người nhiễm HIV trên địa bàn phường thuộc nhóm tuổi lao động không có
công việc ổn định.
- Phân tích theo khu vực:
Xã có tỷ lệ người nhiễm cao nhất là Kiên Thành, với 17 người nhiễm
Xã Quy Mông có 9 người nhiễm, đứng thứ 2 toàn huyện.
11
Thấp nhất là xã Minh Tiến có 3 người nhiễm.
3. Thực trạng hoạt động truyền thông chống lây nhiễm HIV tại huyện
Trấn Yên, tỉnh Yên Bái.
Trong giai đoạn 2016-2019, địa phương đã tổ chức 1 buổi tập huấn kiến thức tuân
thủ điều trị ARV, sống tích cực cho bệnh nhân AIDS. 3 buổi truyền thông về lợi ích
của thẻ BHYT với người nhiễm HIV và sự cần thiết của việc tham gia BHYT cho
100 người; tổ chức 2 buổi tập huấn kiến thức dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang
con cho 20 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.
Đảm bảo công tác vô khuẩn trong các dịch vụ y tế để phòng lây chéo. Các hoạt
động tư vấn xét nghiệm tự nguyện, hoạt động dự phòng lây truyền mẹ con được
đẩy mạnh, bắt đầu từ tháng 1/2018 đã triển khai hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV
tại địa phương
UBND huyện Trấn Yên đã triển khai Kế hoạch số 244 ngày 24/7/2018 về công tác
phòng chống HIV/AIDS thực hiện mục tiêu 90-90-90 vào năm 2020 trên địa bàn
phường. Cụ thể là 90% số người nhiễm HIV trên thực tế được xét nghiệm phát
hiện nhiễm HIV và biết tình trạng nhiễm HIV của mình. 90% số người đã biết tình
trạng nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng vi rút ARV. 90% số người đang
được điều trị bằng ARV có tải lượng vi rút HIV dưới ngưỡng ức chế. Để thực hiện
được mục tiêu đó, UBND huyện Trấn Yên đã đề ra các biện pháp chủ yếu và chỉ
tiêu để thực hiện, đồng thời giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị, các phòng ban
ngành đoàn thể liên quan, các Trạm xá đóng trên địa bàn huyện nghiêm túc thực
hiện các nhiệm vụ đã được phân công.
Để nâng cao hiệu quả trong công tác truyền thông, cán bộ huyện Trấn Yên tham
gia các lớp tập huấn, hội nghị chuyên đề để cung cấp cho đội ngũ cán bộ làm công
tác truyền thông ở các ban, ngành, đoàn thể, địa phương những kiến thức về HIV,
12
Kết luận
Hiện nay tại Việt nam nói chung và huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái nói riêng, số
người nhiễm HIV cũng như tình trạng lây nhiễm HIV/AIDS diễn ra rất phức tạp,
đây là mối quan tâm chung và là một bài toán khó của mỗi quốc gia, không riêng
quốc gia nào. Quan tâm chăm sóc người có HIV/AIDS vừa mang ý nghĩa kinh tế,
19
chính trị, vừa thể hiện tính nhân văn sâu sắc của người Việt Nam, giúp cho họ có
được cuộc sống ổn định, có công việc để làm lại cuộc đời. Làm cho xã hội có cái
nhìn khác về họ. Từ đó đóng góp sức lực của mình vào việc xây dựng đất nước,
giúp xã hội ổn định hơn.
Để thực hiện, quan tâm tốt đến người nhiễm HIV/AIDS thì Đảng, nhà nước, các
cấp chính quyền, đảng ủy cần có những chính sách hợp lý, kịp thời… và thường
xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác phòng chống lây nhiễm HIV tại
cộng đồng để người có HIV có thể có cuộc sống tốt hơn, hạn chế được các tệ nạn
xã hội, làm cho đất nước ngày càng ổn định.
Danh mục tài liệu tham khảo
1. Giáo trình CTXH với người có HIV- NXB Đại học Lao Động Xã Hội
2. Tranyen.yenbai.gov.vn
3. Vaac.gov.vn
20
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Danh mục từ viết tắt...........................................................................................................1
LỜI MỞ ĐẦU....................................................................................................................2
NỘI DUNG........................................................................................................................ 5
I.
CƠ SỞ LÝ LUẬN.......................................................................................................5
1. Các khái niệm..........................................................................................................5
1.1.
HIV/AIDS và các thuật ngữ liên quan...............................................................5
1.2.
Các giai đoạn nhiễm HIV .................................................................................6
1.3.
Khái niệm truyền thông.....................................................................................8
2. Công tác phòng chống HIV/AIDS tại Việt Nam......................................................9
II. Thực trạng về chủ đề nghiên cứu...............................................................................11
1. Giới thiệu địa bàn...................................................................................................11
2. Thực trạng vấn đề HIV/AIDS tại huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái...........................11
3. Thực trạng hoạt động truyền thông chống lây nhiễm HIV tại huyện Trấn Yên, tỉnh
Yên Bái......................................................................................................................... 12
4. Đánh giá hoạt động truyền thông phòng chống lây nhiễm HIV trên địa bàn huyện
Trấn Yên, tỉnh Yên Bái.................................................................................................15
a. Kết quả đạt được.................................................................................................15
b. Những hạn chế còn tồn tại..................................................................................16
5. Đánh giá dưới góc độ Công tác xã hội...................................................................17
III.
Đề xuất, kiến nghị..................................................................................................17
Kết luận............................................................................................................................ 20
Danh mục tài liệu tham khảo............................................................................................21
1
Danh mục từ viết tắt
CTXH
Công tác xã hội
NVCTXH
Nhân viên công tác xã hội
BHYT
Bảo hiểm y tế
UBND
Ủy Ban Nhân Dân
LỜI MỞ ĐẦU
2
HIV/AIDS là đại dịch toàn cầu, theo số liệu báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới đã
công bố vào năm 2017, thế giới đang có hơn 41 triệu người tử vong vì nhiễm HIV.
Trong năm 2017, đã có 940.000 người trên thế giới thiệt mạng do các nguyên nhân
liên quan đến HIV và có 1,8 triệu ca nhiễm mới được phát hiện.
Việt Nam là một quốc gia rất nỗ lực trong quá trình giảm thiểu HIV/AIDS. Con số
ngươi nhiễm HIV ở nước ta đã giảm đáng kể nhờ sự vào cuộc của các cấp, ban,
ngành đoàn thể trong nhiều năm qua. Năm 2018, cả nước xét nghiệm phát hiện
mới 7.497 trường hợp nhiễm HIV, số bệnh nhân chuyển sang giai đoạn AIDS là
2.514, số bệnh nhân tử vong là 1.436 trường hợp. Ước tính số người nhiễm mới
HIV trong năm 2018, có khoảng 5.500 người từ 15 tuổi nhiễm HIV và trẻ em
nhiễm mới là 268 trẻ. Số người nhiễm mới là người lớn giảm 64% so với năm
2010.Mỗi năm có trên 10.000 nhiễm HIV mới được phát hiện và có đến 2.000 3.000 tử vong do AIDS.
Ở các quốc gia như Việt Nam, nơi mà ảnh hưởng kinh tế vĩ mô của HIV chưa
lớn, đại dịch này có thể làm suy giảm, thậm chí đảo ngược những tiến bộ đạt
được trong công cuộc xóa đói giảm cùng kiệt và đẩy các gia đình bị ảnh hưởng
bởi HIV vào đói nghèo. Không những vậy, Ảnh hưởng cá nhân và xã hội của
nhiễm HIV/AIDS là rất lớn, ngoài ra còn có những ảnh hưởng về kinh tế, ảnh
hưởng về tâm lý xã hội, ảnh hưởng nặng nề cho hệ thống y tế và HIV làm giảm
tuổi thọ trung bình.
Có thể thấy, dịch HIV/AIDS năm 2018 tiếp tục có xu hướng giảm. Tuy nhiên, diễn
biến dịch HIV/AIDS vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây nhiễm HIV cao trong cộng
đồng. Sự gia tăng tỷ lệ lây nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới,
đặc biệt trong nhóm trẻ tuổi, dần sẽ là nhóm chính nhiễm mới HIV ở Việt Nam.
Lây truyền HIV từ người nhiễm HIV sang những người không thuộc nhóm nguy
cơ cao như vợ, bạn tình của người nghiện chích ma túy sẽ khó khăn trong việc
3
triển khai các biện pháp can thiệp giảm hại do khó khăn xác định nhóm đích để
cung cấp dịch vụ can thiệp và tư vấn làm xét nghiệm HIV sớm. Một số địa bàn có
nguy cơ lây nhiễm HIV cao ở các vùng sâu, vùng xa cũng sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ
lây nhiễm HIV trong cộng đồng do người dân không có đủ kiến thức về phòng,
chống HIV/AIDS và tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư cao nhưng chưa
được xét nghiệm phát hiện địa bàn trọng điểm về dịch HIV/AIDS…
Để đẩy lùi dịch HIV/AIDS, công tác truyền thông, tuyên truyền thông tin phòng
ngừa lây nhiễm HIV rất cần thiết. Tại địa phương em, hoạt động truyền thông
phòng ngừa lây nhiễm HIV được triển khai và thực hiện đã nhiều năm nay, đạt
được nhiều thành quả, song những hạn chế vẫn tồn tại nhiều do chưa có sự can
thiệp của hoạt động CTXH chuyên nghiệp. Vì vậy, em lựa chọn đề tài “ Hoạt động
truyền thông phòng chống lây nhiễm HIV tại huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái”.
NỘI DUNG
4
I.
CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. Các khái niệm
1.1.
HIV/AIDS và các thuật ngữ liên quan
HIV: là virus gây suy giảm miễn dịch mắc phải ở người, tên viết tắt tiếng
Anh của từ Human Immunodeficiency Virus.
AIDS: là hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải, là một bệnh mãn tính do
virus HIV gây ra, tên viết tắt của cụm từ Acquired Immuno
Deficiency Syndrom. AIDS là giai đoạn cuối cùng của quá trình nhiễm HIV
-
Hội chứng: là một tập hợp các dấu hiệu bệnh và triệu chứng có mối tương
quan với nhau và thường với một bệnh cụ thể.
Các con đường lây truyền HIV:
• Lây qua đường máu: nồng độ virus HIV trong máu cao nhất trong tất cả
các dịch sinh học, nên các vết thương hở khi tiếp xúc trực tiếp với máu
người nhiễm HIV có khả năng lây nhiễm cao ( thông qua việc sử dụng
chung bơm kim tiêm, dao, vật sắc nhọn, công cụ y tế.. có dính máu)
• Lây qua đường tình dục: Khi quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su
đúng cách gây trầy xước bộ phận sinh dục; quan hệ tình dục qua đường
hậu môn; quan hệ tình dục qua đường miệng… khi bộ phận sinh dục có
vết thương hở là cơ hội cho virus HIV có từ dịch tiết âm đạo, tinh dịch,
máu.. dễ dàng xâm nhập.
• Lây truyền từ mẹ sang con: mẹ nhiễm HIV có thể lây sang con trong quá
trình mang thai, sinh con, cho con bú. Tỷ lệ lây truyền là 25-30% nếu
1.2.
không có biện pháp can thiệp nào.
Các giai đoạn nhiễm HIV : HIV được chia thành 3 giai đoạn là giai đoạn
cửa sổ, giai đoạn nhiễm trùng không triệu chứng và giai đọa cuối cùng – giai
đoạn HIV có triệu chứng.
5
Giai đoạn 1: Được gọi là giai đoạn cửa sổ.
- Giai đoạn này kéo dài từ 3 – 6 tháng sau hành vi nguy cơ (quan hệ tình dục
không sử dụng bao cao su với gái mại dâm, dùng chung bơm kim tiêm với người bị
nhiễm bệnh…).
- Ở giai đoạn này thì có đến 80% người bị nhiễm virus hoàn toàn không có biểu
hiện gì của bệnh, 20% còn lại có một số những biểu hiện nhiễm trùng cấp như:
+ Sốt (38-40 độ C)
+ Đau cơ, đau khớp,
+ Vã mồ hôi, mệt mỏi, chán ăn,
+ Nôn ói, tiêu chảy,
+ Viêm họng
+ Phát ban đỏ ngoài da (xuất hiện ở 50% bệnh nhân)
+ Hạch to, lách to
+ Một số bệnh nhân có biểu hiện thần kinh như: viêm não, viêm màng não,
viêm dây thần kinh ngoại biên…
Các triệu chứng này hiện diện trong vòng 5-10 ngày và tự khỏi hoàn toàn.
- Trong giai đoạn này, chỉ mới có sự hiện diện của kháng nguyên tức virus HIV
trong máu. Lúc này hệ miễn dịch chưa phát hiện ra sự có mặt của virus trong cơ
thể nên chưa sản sinh ra kháng thể
6
- Phải chờ 12 tuần sau kháng thể mới xuất hiện và lúc này mới có thể xác định
được bằng các thử nghiệm xác định nhiễm HIV thông thường (huyết thanh chẩn
đoán) bằng test nhanh.
- Đây là giai đoạn đặc biệt dễ lây do số lượng virus trong máu rất cao nhưng người
bị nhiễm HIV lại không biết mình đã nhiễm bệnh.
Giai đoạn 2: Được gọi là giai đoạn HIV không triệu chứng (giai đoạn nhiễm trùng
không triệu chứng)
- Sau thời kỳ nhiễm trùng cấp (diễn ra ở 20% số người bị nhiễm) thì người nhiễm
HIV rơi vào giai đoạn dài không có triệu chứng lâm sàng, nhưng chẩn đoán huyết
thanh (xét nghiệm test nhanh) lại khá dễ dàng, dựa vào sự hiện diện của kháng thể
chống HIV có trong máu của người bị nhiễm.
- Tức là trong giai đoạn này bệnh nhân sẽ có kết quả chính xác sau khi làm xét
nghiệm máu để tìm kháng thể chống virus HIV.
- Lúc này bạch cầu chỉ bị tiêu diệt ít không đáng kể. Virus tiếp tục sinh sôi nẩy nở,
nhìn bề ngoài không ai có thể biết được bệnh nhân đã bị nhiễm HIV, ngay cả chính
bản thân người bệnh (nếu chưa xét nghiệm máu). Thời gian này kéo dài từ 5-10
năm.
- Số lượng tế bào T4 giảm, nhưng lượng T4 không giống nhau ở mỗi người và sự
giảm lượng T4 cũng không tỉ lệ thuận với mức độ nặng của bệnh. Lượng kháng
nguyên tăng lên phản ánh sự nhân lên của virus HIV mà hệ thống miễn dịch của cơ
thể không khống chế được.
Giai đoạn 3: Giai đoạn HIV có triệu chứng
Hội chứng hạch to toàn thân và kéo dài
Sau khi xét nghiệm huyết thanh dương tính, 50-70% trường hợp xuất hiện hội
chứng hạch to toàn thân và kéo dài. Hội chứng này được chẩn đoán khi có đủ các
điều kiện sau:
7
- Có ít nhất 2 hạch khác nhau (không kể hạch bẹn).
- Mỗi hạch thường có đường kính trên 1 cm.
- Hiện diện kéo dài trên 1 tháng
- Không giải thích được lý do nổi hạch.
Hay gặp nhất là hạch cổ, rồi đến hạch dưới hàm, hạch nách. Một số hạch ít gặp
hơn là hạch ở khuỷu tay, trung thất (trong lồng ngực), và trong ổ bụng.
Những biểu hiện lâm sàng thực sự của HIV (bệnh chuyển sang giai đoạn AIDS)
- Tiêu chẩy nhiều hơn 1 tháng
- Sút 3 – 5% trọng lượng cơ thể
- Sốt không rõ nguyên nhân kéo dài…
Tiếp sau đó là người nhiễm virus HIV bắt đầu mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội từ
bên ngoài hay nói cách khác là do HIV đã đi đến giai đoạn cuối cùng là AIDS.
Với người lớn: Thời gian từ lúc bệnh nhân được xác định là bị AIDS đến lúc chết
thường không quá 2 năm, trung bình là 18 tháng.
Riêng đối với trẻ em, thời gian này thường ngắn hơn, khoảng 10-12 tháng. Biểu
hiện lâm sàng chính thường là nhiễm trùng cơ hội hay ung thư. Phần lớn là bệnh
nhân mắc các bệnh lao đặc biệt là lao phổi, các bệnh đường tiêu hoá, bệnh liên
quan đến dây thần kinh và các nhiễm trùng ngoài da.
1.3.
Khái niệm truyền thông
Truyền thông là hoạt động truyền đạt thông tin thông qua trao đổi ý tưởng, cảm
xúc, ý định, thái độ, mong đợi, nhận thức hay các lệnh, như ngôn ngữ, cử chỉ phi
ngôn ngữ, chữ viết, hành vi và có thể bằng các phương tiện khác như thông
qua điện từ, hóa chất, hiện tượng vật lý và mùi vị. Đó là sự trao đổi có ý nghĩa của
thông tin giữa 2 hay nhiều thành viên (máy móc, sinh vật hay các bộ phận của
chúng)
2. Công tác phòng chống HIV/AIDS tại Việt Nam
8
Để thực hiện công tác phòng, chống HIV/AIDS từ năm 2005 đến nay, Đảng, Nhà
nước, Quốc hội, Chính phủ, Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan luôn quan tâm ủng
hộ xây dựng hệ thống pháp luật, chính sách, hướng dẫn chuyên môn để triển khai
công tác phòng, chống HIV/AIDS bảo đảm tính chặt chẽ, nhân văn và thuận lợi
triển khai hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Đặc biệt, trong năm 2018, để bảo
đảm cho người nhiễm HIV duy trì việc cung cấp thuốc ARV, Chính phủ đã chuyển
dần nhiệm vụ điều trị bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS từ nguồn lực của các chương
trình, dự án sang nhiệm vụ của Quỹ Bảo hiểm Y tế; đa dạng hóa các mô hình xét
nghiệm HIV.
Để bảo đảm thực hiện mục tiêu 90% người nhiễm HIV biết tình trạng HIV, trong 3
năm qua, Bộ Y tế đã mở rộng các mô hình xét nghiệm HIV tại cộng đồng như: Xét
nghiệm không chuyên do các tổ chức cộng đồng, y tế thôn bản thực hiện, tự xét
nghiệm HIV, xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích của người nhiễm HIV, tìm
người nhiễm HIV theo vết như dựa vào địa bàn trọng điểm nguy cơ lây nhiễm HIV
cao, dựa vào các mạng lưới của nhóm nguy cơ cao để giới thiệu và xét nghiệm
phát hiện người nhiễm HIV theo mạng lưới của họ. Ngoài ra, Bộ Y tế còn đẩy
nhanh việc mở rộng các phòng xét nghiệm sàng lọc HIV xuống các trạm y tế nơi
có địa bàn trọng điểm HIV và mở rộng thêm các phòng xét nghiệm được phép
khẳng định các trường hợp HIV dương tính ở tuyến huyện, đặc biệt các huyện xa
trung tâm tỉnh, từ đó thời gian trả kết quả xét nghiệm khẳng định HIV dương tính
được rút ngắn, cải thiện tình trạng mất dấu người nhiễm HIV sau khi xét nghiệm
HIV, tăng cường chuyển gửi thành công người nhiễm HIV đến cơ sở điều trị ARV.
Việc mở rộng thêm các loại hình các xét nghiệm tại cộng đồng và cùng với tăng
cường công tác xét nghiệm HIV trong các cơ sở y tế, nên số người người nhiễm
HIV trong cộng đồng tiếp tục được phát hiện, ngày càng có người nhiễm HIV biết
9
sớm tình trạng HIV và tham gia điều trị sớm ARV góp phần giảm nguy cơ lây
nhiễm HIV trong cộng đồng.
Việt Nam là nước đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á cam kết nhanh chóng đạt được
mục tiêu 90-90-90 do UNAIDS khởi xướng. Theo đó 90% người nhiễm HIV biết
tình trạng nhiễm HIV của mình, 90% số người biết tình trạng nhiễm HIV được
điều trị thuốc kháng virut và 90% số người điều trị đạt được ngưỡng ức chế tải
lượng virus.
Năm 2018 là năm thứ 5 liên tiếp Việt Nam tiếp tục theo đuổi và thực hiện mục tiêu
90-90-90. Trong những năm qua, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu trong phòng,
chống HIV/AIDS, như: 11 năm liên tiếp dịch HIV được kiểm soát ở cả 3 tiêu chí:
Giảm số người nhiễm mới HIV hằng năm; giảm số người chuyển sang AIDS và
giảm số người tử vong do HIV/AIDS; Việt Nam đã tiếp tục kiểm soát được tỷ lệ
nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư ở mức dưới 0,3%.
Để hoàn thiện mục tiêu này phải có thời gian kéo dài, chúng ta đang phấn đấu để
đến năm 2020 hoàn thành. Và trong năm 2018, chúng ta vẫn tiếp tục đưa mục tiêu
này lên hàng đầu, bởi đây là những mục tiêu hết sức tham vọng và rất thách thức.
Tuy nhiên nếu đạt được những mục tiêu này, không chỉ là bảo vệ sức khỏe, tính
mạng của con người mà còn là sự ổn định và phát triển của quốc gia. Trong bối
cảnh dịch HIV mang tính toàn cầu và tác động toàn cầu, nếu Việt Nam làm tốt
công tác phòng, chống HIV/AIDS nói chung và thực hiện thắng lợi các mục tiêu
90-90-90 thì không chỉ có ý nghĩa thiết thực đối với người dân Việt Nam mà cả với
cộng đồng quốc tế. Quan trọng nhất, đó là tiền đề để tiến tới kết thúc đại dịch
AIDS vào năm 2030
10
II.
Thực trạng về chủ đề nghiên cứu
1. Giới thiệu địa bàn
Trấn Yên là một huyện vùng thấp nằm ở phía Nam tỉnh Yên Bái:
- Phía Bắc Trấn Yên giáp với huyện Văn Yên và huyện Yên Bình
- Phía Nam giáp với huyện Văn Chấn
- Phía Tây giáp huyện Văn Chấn và huyện Văn Yên
- Phía Đông giáp huyện Yên Bình và thành phố Yên Bái và tỉnh Phú Thọ.
Huyện Trấn Yên có diện tích tự nhiên là 628,58 km2. Dân số gần 90.000
người. Huyện có 6 dân tộc chính sinh sống và dân tộc Kinh chiếm tỷ lệ cao nhất.
Hiện nay huyện Trấn Yên hiện có 22 đơn vị hành chính trực thuộc gồm 1 thị trấn
và 21 xã.
2. Thực trạng vấn đề HIV/AIDS tại huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái
- Số ca nhiễm HIV tại địa phương năm 2018 theo báo cáo của trung tâm y tế
huyện là 89 người. Trong đó có 31 nữ và 58 nam.
- Phân tích theo nhóm tuổi người nhiễm HIV được phát hiện vẫn chủ yếu ở
nhóm tuổi từ 19 đến 48 tuổi.
- Đối tượng nhiễm HIV đa số lây qua đường tiêm chích ma túy.
- Số người nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS là 62 người.
- Người nhiễm HIV trên địa bàn phường thuộc nhóm tuổi lao động không có
công việc ổn định.
- Phân tích theo khu vực:
Xã có tỷ lệ người nhiễm cao nhất là Kiên Thành, với 17 người nhiễm
Xã Quy Mông có 9 người nhiễm, đứng thứ 2 toàn huyện.
11
Thấp nhất là xã Minh Tiến có 3 người nhiễm.
3. Thực trạng hoạt động truyền thông chống lây nhiễm HIV tại huyện
Trấn Yên, tỉnh Yên Bái.
Trong giai đoạn 2016-2019, địa phương đã tổ chức 1 buổi tập huấn kiến thức tuân
thủ điều trị ARV, sống tích cực cho bệnh nhân AIDS. 3 buổi truyền thông về lợi ích
của thẻ BHYT với người nhiễm HIV và sự cần thiết của việc tham gia BHYT cho
100 người; tổ chức 2 buổi tập huấn kiến thức dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang
con cho 20 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.
Đảm bảo công tác vô khuẩn trong các dịch vụ y tế để phòng lây chéo. Các hoạt
động tư vấn xét nghiệm tự nguyện, hoạt động dự phòng lây truyền mẹ con được
đẩy mạnh, bắt đầu từ tháng 1/2018 đã triển khai hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV
tại địa phương
UBND huyện Trấn Yên đã triển khai Kế hoạch số 244 ngày 24/7/2018 về công tác
phòng chống HIV/AIDS thực hiện mục tiêu 90-90-90 vào năm 2020 trên địa bàn
phường. Cụ thể là 90% số người nhiễm HIV trên thực tế được xét nghiệm phát
hiện nhiễm HIV và biết tình trạng nhiễm HIV của mình. 90% số người đã biết tình
trạng nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng vi rút ARV. 90% số người đang
được điều trị bằng ARV có tải lượng vi rút HIV dưới ngưỡng ức chế. Để thực hiện
được mục tiêu đó, UBND huyện Trấn Yên đã đề ra các biện pháp chủ yếu và chỉ
tiêu để thực hiện, đồng thời giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị, các phòng ban
ngành đoàn thể liên quan, các Trạm xá đóng trên địa bàn huyện nghiêm túc thực
hiện các nhiệm vụ đã được phân công.
Để nâng cao hiệu quả trong công tác truyền thông, cán bộ huyện Trấn Yên tham
gia các lớp tập huấn, hội nghị chuyên đề để cung cấp cho đội ngũ cán bộ làm công
tác truyền thông ở các ban, ngành, đoàn thể, địa phương những kiến thức về HIV,
12
Kết luận
Hiện nay tại Việt nam nói chung và huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái nói riêng, số
người nhiễm HIV cũng như tình trạng lây nhiễm HIV/AIDS diễn ra rất phức tạp,
đây là mối quan tâm chung và là một bài toán khó của mỗi quốc gia, không riêng
quốc gia nào. Quan tâm chăm sóc người có HIV/AIDS vừa mang ý nghĩa kinh tế,
19
chính trị, vừa thể hiện tính nhân văn sâu sắc của người Việt Nam, giúp cho họ có
được cuộc sống ổn định, có công việc để làm lại cuộc đời. Làm cho xã hội có cái
nhìn khác về họ. Từ đó đóng góp sức lực của mình vào việc xây dựng đất nước,
giúp xã hội ổn định hơn.
Để thực hiện, quan tâm tốt đến người nhiễm HIV/AIDS thì Đảng, nhà nước, các
cấp chính quyền, đảng ủy cần có những chính sách hợp lý, kịp thời… và thường
xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác phòng chống lây nhiễm HIV tại
cộng đồng để người có HIV có thể có cuộc sống tốt hơn, hạn chế được các tệ nạn
xã hội, làm cho đất nước ngày càng ổn định.
Danh mục tài liệu tham khảo
1. Giáo trình CTXH với người có HIV- NXB Đại học Lao Động Xã Hội
2. Tranyen.yenbai.gov.vn
3. Vaac.gov.vn
20
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links