Download miễn phí Đề tài Ba cách sản xuất trước chủ nghĩa tư bản, quan hệ sản xuất phải phự hợp với trỡnh độ phỏt triển của lực lượng sản xuất
- Lực lượng sản xuất của nước ta hiện nay chủ yếu là lao động chân tay, máy móc còn thô sơ lạc hậu.Công cụ lao động thô sơ như cày cuốc vẫn được sử dụng rộng rãi . Người lao động thất nghiệp nhiều chứng tỏ nguồn lao động nước ta dồi dào phong phú. Để khắc phục tình trạng này nhà nước ta đã khuyến khích mỗi công dân tự mở thêm các xí nghiệp thủ công tư nhân tạo công ăn việc làm cho người lao động. Bên cạnh đó nhà nước ta giúp những người có ít vốn sang nước ngoài làm việc để xây dụng kinh tế nên tỷ lệ thất nghiệp giảm đáng kể. Không những máy móc lạc hậu mà con người lao động cũng không có khả năng lẫn chuyên môn cao khi tiếp xúc với máy móc hiện đại. Tình trạng thừa thầy thiếu thợ nảy sinh đó là điểm yếu của nước ta hiện nay. Với một nước nông nghiệp như nước Việt Nam Đảng ta đã có mô hình hợp tác xã phù hợp, giao ruộng đất cho từng xã viên, nếu cá nhân muốn có vốn làm ăn có thể vay từ quỹ hợp tác xã kết hợp với ngân hàng với số lãi rất thấp nên đã khuyến khích họ tích cực tham gia sản xuất tạo công ăn việc làm cho nông dân.
Để tải tài liệu này, vui lòng Trả lời bài viết, Mods sẽ gửi Link download cho bạn ngay qua hòm tin nhắn.
Ketnooi -
You must be registered for see links
Ai cần tài liệu gì mà không tìm thấy ở Ketnooi, đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
PhÇn më ®Çu
Con ngêi ta muèn sèng ph¶i cã c¬m ¨n, ¸o mÆc muèn cã nh÷ng cña c¶i vËt chÊt Êy th× ph¶i s¶n xuÊt ra, loµi ngêi sÏ chÕt ®ãi nÕu nã ngõng s¶n xuÊt. Nhng trong qóa trÝnh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt con ngêi kh«ng bao giê tiÕn hµnh ®¬n ®éc mét m×nh mµ hä ph¶i biÕt kÕt hîp víi nhau vµ trao ®æi ho¹t ®éng cho nhau. Quan hÖ s¶n xuÊt lµ mèi quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Cßn Lùc lîng s¶n xuÊt biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi tù nhiªn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt. Lùc lîng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh quan hÖ s¶n xuÊt nhng quan hÖ s¶n xuÊt t¸c ®éng trë l¹i lùc lîng s¶n xuÊt cho nªn lùc lîng s¶n xuÊt vÉn lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh. Nh vËy qua lÞch sö ba ph¬ng thøc s¶n xuÊt tríc chñ nghÜa t b¶n, quan hÖ s¶n xuÊt ph¶i phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt tõ ®ã cã thÓ vËn dông vµo ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña níc ViÖt Nam ta .
PhÇn néi dung
Tríc chñ nghÜa t b¶n, lÞch sö loµi ngêi ®· tr¶i qua 3 ph¬ng thøc s¶n xuÊt: c«ng x· nguyªn thuû, chiÕm h÷u n« lÖ, phong kiÕn. Mçi ph¬ng thøc ®ã ®Òu vËn ®éng trong sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt. Khi lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh, trë nªn m©u thuÉn kh«ng thÓ ®iÒu hoµ víi quan hÖ s¶n xuÊt hiÖn tån, lµm cho ph¬ng thøc s¶n xuÊt cò tan r· vµ ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi ra ®êi.
I. Ph¬ng thøc s¶n xuÊt c«ng x· nguyªn thuû.
- Lùc lîng s¶n xuÊt trong giai ®o¹n ®Çu c«ng x· nguyªn thuû ®ã lµ loµi ngêi ngay tõ thña míi ra ®êi ®· sèng theo tËp thÓ. §ã lµ nh÷ng bÇy ngêi nguyªn thuû v× vËy loµi ngêi ra ®êi còng lµ x· héi loµi ngêi ra ®êi. ChÝnh lao ®éng ®· s¸ng t¹o ra b¶n th©n loµi ngêi. Tuy nhiªn, trong buæi s¬ sinh cña nã, loµi ngêi cßn hÕt søc yÕu ít, bÊt lùc tríc thiªn nhiªn. Hä ¨n sèng thøc ¨n sèng trong hang ®éng vµ lu«n bÞ thó d÷ ®e do¹. ViÖc ph¸t hiÖn ra löa trong thiªn nhiªn vµ biÕt c¸ch lÊy löa tõ nh÷ng hßn ®¸ b»ng c¸ch cä x¸t chóng l¹i víi nhau mang mét ý nghÜa cùc kú quan träng vµ lµ dÊu mèc son cña tiÕn bé loµi ngêi thêi nguyªn thuû. Löa kh«ng nh÷ng ®em l¹i cho hä thøc ¨n chÝn, ngon mµ lµ vò khÝ lîi h¹i ®Ó hä chèng l¹i thó d÷. Hä dïng löa ®Ó ®èt rÉy lµm n¬ng vµ chèng l¹i gi¸ l¹nh. §ã lµ nÐt kh¸c biÖt ®Ó ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a ngêi vµ ®éng vËt. Cïng víi ph¸t hiÖn ra löa con ngêi thêi kú nµy cßn biÕt sö dông ®¸ lµm vËt mµi nhän c¸c vò khÝ tõ th« s¬ cã s½n trong thiªn nhiªn trë thµnh vò khÝ s¾c bÐn ®Ó b¶o vÖ m×nh vµ s¨n thó d÷.. S¸ng t¹o ra cung tªn lµ bíc ngoÆt quan träng trong c¶i tiÕn c«ng cô s¶n xuÊt, cung tªn gióp cho nghÒ s¨n b¾n ph¸t triÓn nhê ®ã mµ thøc ¨n ngµy cµng dåi dµo h¬n, tiÕp tôc ®ã lµ cuéc c¸ch m¹ng ®å gèm. Hä chÕ t¹o dông cô chøa thøc ¨n b»ng ®Êt nung sÐt, con ngêi biÕt tù m×nh trång trät lÊy c¸c thø c©y c«ng nghiÖp, nghÒ n«ng nguyªn thuû xuÊt hiÖn. Nhê ®ã thøc ¨n cña con ngêi ®îc ®¶m b¶o ch¾c ch¾n h¬n, s¨n b¾n ph¸t triÓn thó vËt s¨n b¾t vÒ ®îc nhiÒu th× dÇn dÇn n¶y sinh nghÒ ch¨n nu«i nguyªn thuû, hä biÕt dïng sóc vËt lµm søc kÐo trong n«ng nghiÖp. Nh vËy tr¶i qua hµng mÊy chôc v¹n n¨m lao ®éng, qua sù ph¸t triÓn l©u dµi cña lùc lîng s¶n xuÊt, loµi ngêi míi dÇn dÇn tho¸t khái t×nh tr¹ng d· man vµ bíc tíi ngâ cöa cña ®êi sèng v¨n minh.
- Quan hÖ s¶n xuÊt thêi nguyªn thuû cßn rÊt ®¬n gi¶n, tõng c¸ nh©n riªng lÎ kh«ng sao sèng næi. Nhê lao ®éng tËp thÓ con ngêi míi tr¸nh khái lµm måi cho thó d÷ vµ míi cã thÓ ®Êu tranh ®îc víi thiªn nhiªn. Quan hÖ s¶n xuÊt thêi kú nµy cha cã h×nh thøc chiÕm h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt, c«ng cô lao ®éng hÕt søc th« s¬. TÊt c¶ mäi ngêi trong x· héi ®Òu lµm chung cïng lµm cïng hëng kh«ng cã ngêi l·nh ®¹o. Hä sèng víi nhau b×nh ®¼ng còng v× kh«ng cã s¶n phÈm thõa nªn kh«ng cã kh¶ n¨ng chiÕm ®o¹t s¶n phÈm thÆng d v× lóc ®ã cha cã giai cÊp vµ hiÖn tîng ngêi bãc lét ngêi nµo. Ph©n phèi s¶n phÈm mét c¸ch b×nh qu©n, v× sè thøc ¨n Ýt ái nÕu mét ngêi nµo ®ã ®îc lÜnh phÇn nhiÒu h¬n th× sè ngêi kh¸c ph¶i chÕt ®ãi. Cuèi thêi kú nµy xuÊt hiÖn mét c«ng x· thÞ téc lµ nh÷ng ngêi cïng chung dßng m¸u sèng qu©y quÇn bªn nhau. ThÞ téc bÇu ra ngêi tï trëng ®Ó l·nh ®¹o c«ng viÖc chung. NhiÒu thÞ téc cã quan hÖ dßng m¸u víi nhau häp thµnh bé l¹c. Bé l¹c lµ h×nh thøc tæ chøc cao nhÊt cña x· héi nguyªn thuû. BiÕt chÕ t¹o ra ®å ®ång, s¾t lµ sù ph¸t triÓn cao nhÊt cña lùc lîng s¶n xuÊt trong x· héi nguyªn thuû. Lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn lªn mét tr×nh ®é míi th× ph©n c«ng lao ®éng lín dÇn, thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ sù bÊt b×nh ®¼ng vÒ tµi s¶n, sù ph©n chia giai cÊp trong néi bé lµm cho x· héi nguyªn thuû dÇn dÇn tan r·. CÇn ph¶i cã mét x· héi míi, ph¬ng thøc s¶n xuÊt chiÕm h÷u n« lÖ ®· ra ®êi. Khi lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh trë nªn m©u thuÉn kh«ng thÓ ®iÒu hßa víi quan hÖ s¶n xuÊt hiÖn tån lµm cho ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi ra ®êi. Nh vËy quan hÖ s¶n xuÊt ®· kh«ng thÝch øng víi lùc lîng s¶n xuÊt thêi bÊy giê, ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi ra ®êi lµ ph¬ng thøc s¶n xuÊt chiÕm h÷u n« lÖ.
II. Ph¬ng thøc s¶n xuÊt chiÕm h÷u n« lÖ
- Lùc lîng s¶n xuÊt thêi chiÕm h÷u n« lÖ cã kh¸c nhiÒu so víi x· héi nguyªn thñy, ngêi lao ®éng chÝnh lµ nh÷ng ngêi n« lÖ cña chñ n«, bÞ lÖ thuéc vµ díi sù cai trÞ cña chñ n«. Lµ sù së h÷u hoµn toµn vÒ thÓ x¸c, hä cã thÓ b¸n hoÆc giÕt ngêi n« lÖ tïy ý. S¶n phÈm ngßi n« lÖ lµm ra lµ tµi s¶n cña chñ, hä kh«ng cã mét chót tµi s¶n nµo cho riªng m×nh, kh«ng cã mét chót tù do b×nh ®¼ng. Hä bÞ b¸n søc lao ®éng mét c¸ch rÎ m¹c, n« lÖ kh«ng ®îc coi lµ ngêi mµ chØ nh thø c«ng cô biÕt nãi. Chñ n« dïng roi vät, nhôc h×nh ®Ó b¾t n« lÖ lµm viÖc nh vËy hä ®· trë thµnh lùc lîng s¶n xuÊt chñ yÕu. C«ng cô lao ®éng va kü thuËt canh t¸c cßn th« s¬, n¨ng xuÊt lao ®éng thÊp, sù ph©n c«ng lao ®éng trong néi bé ngµnh xuÊt hiÖn. X· héi cã c¸c ngµnh chÝnh lµ trång trät ch¨n nu«i vµ thñ c«ng nghiÖp. Trao ®æi ph¸t triÓn th¬ng nh©n t¸ch khái s¶n xuÊt.
- Quan hÖ s¶n xuÊt c¶ t liÖu s¶n xuÊt lÉn ngêi lao ®éng ®Òu thuéc së h÷u t nh©n, n« lÖ ®îc coi nh c«ng cô rÎ tiÒn. Hä chÞu sù chi phèi hoµn toµn cña chñ n« c¶ vÓ th©n thÓ, chñ n« chiÕm ®o¹t hÕt s¶n phÈm cña n« lÖ, chØ cÊp cho mét chót Ýt t liÖu sinh ho¹t ®Ó hä khái chÕt ®ãi vµ tiÕp tôc lao ®éng. Do h×nh thøc së h÷ t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh qui m« lín, xuÊt hiÖn xëng thñ c«ng víi ®a sè lµ n« lÖ. Nh vËy n¨ng suÊt lao ®éng sÏ t¨ng lªn mét c¸ch ®¸ng kÓ so víi s¶n xuÊt nhá tríc kia. Sù ph©n chia giai cÊp trong x· héi ngµy cµng râ rÖt ®ã lµ hai giai cÊp: chñ n« vµ n« lÖ. X· héi khi ®· ph©n chia thµnh giai cÊp th× cÇn cã nhµ níc, nhµ níc cña chñ n« ra ®êi nh»m ¸p bøc bãc lét n« lÖ vµ quÇn chóng nh©n d©n, b¶o vÖ lîi Ých cña giai cÊp chñ n«. Nhµ níc cña chñ n« cã t¸c dông rÊt lín trong viÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn quan hÖ s¶n xuÊt chiÕm h÷u n« lÖ. Nhê cã lao ®éng tËp thÓ mµ con ngêi míi x©y dùng ®îc nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc ®å sé nh: Kim tù th¸p (Ai CËp), V¹n lý trêng thµnh (Trung Quèc), ®ª ®iÒu, thµnh tr× Ph©n c«ng lao ®éng x· héi ph¸t triÓn h¬n. XuÊt hiÖn nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt míi trong N«ng nghiÖp còng nh trong Thñ c«ng nghiÖp. Ph©n c«ng ph¸t triÓn th× hµng hãa trao ®æi ngµy cµng nhiÒu, khu vùc trao ®æi cµng më réng, giai cÊp th¬ng nh©n xuÊt hiÖn.
- NÕu nh thêi nguyªn thñy mäi ngêi ®Òu lµm chung, ¨n chung, ë chung cha cã s¶n phÈm riªng th× thêi n« lÖ s¶n phÈm lao ®éng lµm ra lµ hoµn toµn phô thuéc vµo chñ n«, ®· cã s
Con ngêi ta muèn sèng ph¶i cã c¬m ¨n, ¸o mÆc muèn cã nh÷ng cña c¶i vËt chÊt Êy th× ph¶i s¶n xuÊt ra, loµi ngêi sÏ chÕt ®ãi nÕu nã ngõng s¶n xuÊt. Nhng trong qóa trÝnh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt con ngêi kh«ng bao giê tiÕn hµnh ®¬n ®éc mét m×nh mµ hä ph¶i biÕt kÕt hîp víi nhau vµ trao ®æi ho¹t ®éng cho nhau. Quan hÖ s¶n xuÊt lµ mèi quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Cßn Lùc lîng s¶n xuÊt biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi tù nhiªn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt. Lùc lîng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh quan hÖ s¶n xuÊt nhng quan hÖ s¶n xuÊt t¸c ®éng trë l¹i lùc lîng s¶n xuÊt cho nªn lùc lîng s¶n xuÊt vÉn lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh. Nh vËy qua lÞch sö ba ph¬ng thøc s¶n xuÊt tríc chñ nghÜa t b¶n, quan hÖ s¶n xuÊt ph¶i phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt tõ ®ã cã thÓ vËn dông vµo ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña níc ViÖt Nam ta .
PhÇn néi dung
Tríc chñ nghÜa t b¶n, lÞch sö loµi ngêi ®· tr¶i qua 3 ph¬ng thøc s¶n xuÊt: c«ng x· nguyªn thuû, chiÕm h÷u n« lÖ, phong kiÕn. Mçi ph¬ng thøc ®ã ®Òu vËn ®éng trong sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt. Khi lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh, trë nªn m©u thuÉn kh«ng thÓ ®iÒu hoµ víi quan hÖ s¶n xuÊt hiÖn tån, lµm cho ph¬ng thøc s¶n xuÊt cò tan r· vµ ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi ra ®êi.
I. Ph¬ng thøc s¶n xuÊt c«ng x· nguyªn thuû.
- Lùc lîng s¶n xuÊt trong giai ®o¹n ®Çu c«ng x· nguyªn thuû ®ã lµ loµi ngêi ngay tõ thña míi ra ®êi ®· sèng theo tËp thÓ. §ã lµ nh÷ng bÇy ngêi nguyªn thuû v× vËy loµi ngêi ra ®êi còng lµ x· héi loµi ngêi ra ®êi. ChÝnh lao ®éng ®· s¸ng t¹o ra b¶n th©n loµi ngêi. Tuy nhiªn, trong buæi s¬ sinh cña nã, loµi ngêi cßn hÕt søc yÕu ít, bÊt lùc tríc thiªn nhiªn. Hä ¨n sèng thøc ¨n sèng trong hang ®éng vµ lu«n bÞ thó d÷ ®e do¹. ViÖc ph¸t hiÖn ra löa trong thiªn nhiªn vµ biÕt c¸ch lÊy löa tõ nh÷ng hßn ®¸ b»ng c¸ch cä x¸t chóng l¹i víi nhau mang mét ý nghÜa cùc kú quan träng vµ lµ dÊu mèc son cña tiÕn bé loµi ngêi thêi nguyªn thuû. Löa kh«ng nh÷ng ®em l¹i cho hä thøc ¨n chÝn, ngon mµ lµ vò khÝ lîi h¹i ®Ó hä chèng l¹i thó d÷. Hä dïng löa ®Ó ®èt rÉy lµm n¬ng vµ chèng l¹i gi¸ l¹nh. §ã lµ nÐt kh¸c biÖt ®Ó ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a ngêi vµ ®éng vËt. Cïng víi ph¸t hiÖn ra löa con ngêi thêi kú nµy cßn biÕt sö dông ®¸ lµm vËt mµi nhän c¸c vò khÝ tõ th« s¬ cã s½n trong thiªn nhiªn trë thµnh vò khÝ s¾c bÐn ®Ó b¶o vÖ m×nh vµ s¨n thó d÷.. S¸ng t¹o ra cung tªn lµ bíc ngoÆt quan träng trong c¶i tiÕn c«ng cô s¶n xuÊt, cung tªn gióp cho nghÒ s¨n b¾n ph¸t triÓn nhê ®ã mµ thøc ¨n ngµy cµng dåi dµo h¬n, tiÕp tôc ®ã lµ cuéc c¸ch m¹ng ®å gèm. Hä chÕ t¹o dông cô chøa thøc ¨n b»ng ®Êt nung sÐt, con ngêi biÕt tù m×nh trång trät lÊy c¸c thø c©y c«ng nghiÖp, nghÒ n«ng nguyªn thuû xuÊt hiÖn. Nhê ®ã thøc ¨n cña con ngêi ®îc ®¶m b¶o ch¾c ch¾n h¬n, s¨n b¾n ph¸t triÓn thó vËt s¨n b¾t vÒ ®îc nhiÒu th× dÇn dÇn n¶y sinh nghÒ ch¨n nu«i nguyªn thuû, hä biÕt dïng sóc vËt lµm søc kÐo trong n«ng nghiÖp. Nh vËy tr¶i qua hµng mÊy chôc v¹n n¨m lao ®éng, qua sù ph¸t triÓn l©u dµi cña lùc lîng s¶n xuÊt, loµi ngêi míi dÇn dÇn tho¸t khái t×nh tr¹ng d· man vµ bíc tíi ngâ cöa cña ®êi sèng v¨n minh.
- Quan hÖ s¶n xuÊt thêi nguyªn thuû cßn rÊt ®¬n gi¶n, tõng c¸ nh©n riªng lÎ kh«ng sao sèng næi. Nhê lao ®éng tËp thÓ con ngêi míi tr¸nh khái lµm måi cho thó d÷ vµ míi cã thÓ ®Êu tranh ®îc víi thiªn nhiªn. Quan hÖ s¶n xuÊt thêi kú nµy cha cã h×nh thøc chiÕm h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt, c«ng cô lao ®éng hÕt søc th« s¬. TÊt c¶ mäi ngêi trong x· héi ®Òu lµm chung cïng lµm cïng hëng kh«ng cã ngêi l·nh ®¹o. Hä sèng víi nhau b×nh ®¼ng còng v× kh«ng cã s¶n phÈm thõa nªn kh«ng cã kh¶ n¨ng chiÕm ®o¹t s¶n phÈm thÆng d v× lóc ®ã cha cã giai cÊp vµ hiÖn tîng ngêi bãc lét ngêi nµo. Ph©n phèi s¶n phÈm mét c¸ch b×nh qu©n, v× sè thøc ¨n Ýt ái nÕu mét ngêi nµo ®ã ®îc lÜnh phÇn nhiÒu h¬n th× sè ngêi kh¸c ph¶i chÕt ®ãi. Cuèi thêi kú nµy xuÊt hiÖn mét c«ng x· thÞ téc lµ nh÷ng ngêi cïng chung dßng m¸u sèng qu©y quÇn bªn nhau. ThÞ téc bÇu ra ngêi tï trëng ®Ó l·nh ®¹o c«ng viÖc chung. NhiÒu thÞ téc cã quan hÖ dßng m¸u víi nhau häp thµnh bé l¹c. Bé l¹c lµ h×nh thøc tæ chøc cao nhÊt cña x· héi nguyªn thuû. BiÕt chÕ t¹o ra ®å ®ång, s¾t lµ sù ph¸t triÓn cao nhÊt cña lùc lîng s¶n xuÊt trong x· héi nguyªn thuû. Lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn lªn mét tr×nh ®é míi th× ph©n c«ng lao ®éng lín dÇn, thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ sù bÊt b×nh ®¼ng vÒ tµi s¶n, sù ph©n chia giai cÊp trong néi bé lµm cho x· héi nguyªn thuû dÇn dÇn tan r·. CÇn ph¶i cã mét x· héi míi, ph¬ng thøc s¶n xuÊt chiÕm h÷u n« lÖ ®· ra ®êi. Khi lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh trë nªn m©u thuÉn kh«ng thÓ ®iÒu hßa víi quan hÖ s¶n xuÊt hiÖn tån lµm cho ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi ra ®êi. Nh vËy quan hÖ s¶n xuÊt ®· kh«ng thÝch øng víi lùc lîng s¶n xuÊt thêi bÊy giê, ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi ra ®êi lµ ph¬ng thøc s¶n xuÊt chiÕm h÷u n« lÖ.
II. Ph¬ng thøc s¶n xuÊt chiÕm h÷u n« lÖ
- Lùc lîng s¶n xuÊt thêi chiÕm h÷u n« lÖ cã kh¸c nhiÒu so víi x· héi nguyªn thñy, ngêi lao ®éng chÝnh lµ nh÷ng ngêi n« lÖ cña chñ n«, bÞ lÖ thuéc vµ díi sù cai trÞ cña chñ n«. Lµ sù së h÷u hoµn toµn vÒ thÓ x¸c, hä cã thÓ b¸n hoÆc giÕt ngêi n« lÖ tïy ý. S¶n phÈm ngßi n« lÖ lµm ra lµ tµi s¶n cña chñ, hä kh«ng cã mét chót tµi s¶n nµo cho riªng m×nh, kh«ng cã mét chót tù do b×nh ®¼ng. Hä bÞ b¸n søc lao ®éng mét c¸ch rÎ m¹c, n« lÖ kh«ng ®îc coi lµ ngêi mµ chØ nh thø c«ng cô biÕt nãi. Chñ n« dïng roi vät, nhôc h×nh ®Ó b¾t n« lÖ lµm viÖc nh vËy hä ®· trë thµnh lùc lîng s¶n xuÊt chñ yÕu. C«ng cô lao ®éng va kü thuËt canh t¸c cßn th« s¬, n¨ng xuÊt lao ®éng thÊp, sù ph©n c«ng lao ®éng trong néi bé ngµnh xuÊt hiÖn. X· héi cã c¸c ngµnh chÝnh lµ trång trät ch¨n nu«i vµ thñ c«ng nghiÖp. Trao ®æi ph¸t triÓn th¬ng nh©n t¸ch khái s¶n xuÊt.
- Quan hÖ s¶n xuÊt c¶ t liÖu s¶n xuÊt lÉn ngêi lao ®éng ®Òu thuéc së h÷u t nh©n, n« lÖ ®îc coi nh c«ng cô rÎ tiÒn. Hä chÞu sù chi phèi hoµn toµn cña chñ n« c¶ vÓ th©n thÓ, chñ n« chiÕm ®o¹t hÕt s¶n phÈm cña n« lÖ, chØ cÊp cho mét chót Ýt t liÖu sinh ho¹t ®Ó hä khái chÕt ®ãi vµ tiÕp tôc lao ®éng. Do h×nh thøc së h÷ t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh qui m« lín, xuÊt hiÖn xëng thñ c«ng víi ®a sè lµ n« lÖ. Nh vËy n¨ng suÊt lao ®éng sÏ t¨ng lªn mét c¸ch ®¸ng kÓ so víi s¶n xuÊt nhá tríc kia. Sù ph©n chia giai cÊp trong x· héi ngµy cµng râ rÖt ®ã lµ hai giai cÊp: chñ n« vµ n« lÖ. X· héi khi ®· ph©n chia thµnh giai cÊp th× cÇn cã nhµ níc, nhµ níc cña chñ n« ra ®êi nh»m ¸p bøc bãc lét n« lÖ vµ quÇn chóng nh©n d©n, b¶o vÖ lîi Ých cña giai cÊp chñ n«. Nhµ níc cña chñ n« cã t¸c dông rÊt lín trong viÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn quan hÖ s¶n xuÊt chiÕm h÷u n« lÖ. Nhê cã lao ®éng tËp thÓ mµ con ngêi míi x©y dùng ®îc nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc ®å sé nh: Kim tù th¸p (Ai CËp), V¹n lý trêng thµnh (Trung Quèc), ®ª ®iÒu, thµnh tr× Ph©n c«ng lao ®éng x· héi ph¸t triÓn h¬n. XuÊt hiÖn nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt míi trong N«ng nghiÖp còng nh trong Thñ c«ng nghiÖp. Ph©n c«ng ph¸t triÓn th× hµng hãa trao ®æi ngµy cµng nhiÒu, khu vùc trao ®æi cµng më réng, giai cÊp th¬ng nh©n xuÊt hiÖn.
- NÕu nh thêi nguyªn thñy mäi ngêi ®Òu lµm chung, ¨n chung, ë chung cha cã s¶n phÈm riªng th× thêi n« lÖ s¶n phÈm lao ®éng lµm ra lµ hoµn toµn phô thuéc vµo chñ n«, ®· cã s