g4jhn_v3d3m_9x
New Member
Download miễn phí Đặc điểm giải phẫu cơ quan sinh dục bò cá
Có 2 ống dẫn trứng nối buồng trứng với mút sừng tửcung. Nó là đường đi
của trứng sau khi rụng và cũng là nơi gặp nhau giữa tinh trùng và trứng do sự
vận chuyển ngược chiều nhau, cũng là nơi xảy ra quá trình thụtinh.
Ống dẫn trứng nằm uốn khúc trên màng treo tửcung, đường kính rất nhỏ,
hơi cứng, dài khoảng 20– 30cm, bao gồm các phần: loa kèn đểhứng trứng rụng,
đoạn phình rộng là nơi xảy ra quá trình thụtinh, đoạn eo gần với mút sừng tử
cung là nơi hoàn thiện chức năng thụtinh của tinh trùng.
Trứng sau khi thụtinh, hợp tử được chuyển dần vềtửcung ởbên trong
lòng ống dẫn trứng đồng thời xảy ra sựphân chia tếbào, nhưng không gia tăng
thểtích.
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
Truyền tinh nhân tạo cho bòĐinh Văn Cải, Nguyễn Ngọc Tấn 33
Phần 2.
ĐẶC ĐIỂM SINH LÝ SINH SẢN Ở BÒ CÁI
Bài 4.
ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẪU CƠ QUAN SINH DỤC BÒ CÁI
I. Cấu tạo giải phẫu và chức năng của cơ quan sinh dục bò cái
Bò cái sản sinh ra tế bào trứng để tạo ra bào thai bê sau khi thụ tinh và
cung cấp một môi trường mà trong đó bào
thai được hình thành và nuôi dưỡng trong
suốt giai đoạn đầu của cuộc sống.
Để thực hiện được những chức năng
này, cơ quan sinh dục của bò cái bao gồm:
- Hai buồng trứng để sản xuất ra tế bào
trứng và hóc môn sinh dục cái (còn gọi
là cơ quan sinh dục sơ cấp).
- Ống dẫn trứng, tử cung, âm đạo và âm
hộ (còn gọi là cơ quan sinh dục thứ cấp).
Để có thể thao tác thực hành tốt,
người dẫn tinh viên cần nắm được
cấu trúc và chức năng của những cơ quan
này.
Cơ quan sinh dục của bò cái từ ngoài vào gồm: âm hộ, âm đạo, cổ tử
cung, thân tử cung, sừng tử cung, ống dẫn trứng, loa kèn và buồng trứng.
1.1. Âm hộ
Là phần ngoài cùng, là cửa vào âm đạo.
1: Màng treo buồng trứng;
2: Buồng trứng;
3: Thể vàng;
4: Nang trứng;
5: Thể bạch biến;
6: Ống dẫn trứng;
7: Sừng tử cung;
8: Thân tử cung;
9: Cổ tử cung;
10: Âm đạo.
Hình 17 Cơ quan sinh dục bò cái
Hình 18 Tử cung bò cái
(Roberts, S.J, 1971)
Truyền tinh nhân tạo cho bò
Đinh Văn Cải, Nguyễn Ngọc Tấn 34
1.2. Âm đạo
Âm đạo nối tiếp với âm hộ và mở rộng về phía cổ tử cung. Là nơi chứa
dương vật của con đực khi tiến hành giao phối tự nhiên hay đường đi của dẫn
tinh quản khi truyền tinh nhân tạo, cũng là nơi thai ra khi đẻ và thoát nước tiểu.
Âm đạo có dạng hình ống, dài khoảng 20-25cm, thành mỏng, dai và đàn hồi. Khi
động dục, âm đạo được bôi trơn bằng những chất thấm qua biểu mô âm đạo,
bằng dịch nhầy ở cổ tử cung và bằng niêm dịch tuyến nội mạc tử cung. Đối với
bò, khi giao phối trực tiếp, tinh dịch được phóng vào cuối âm đạo, trước cổ tử
cung.
Từ ngoài vào khoảng 5-10 cm có lỗ thông với bàng quang. Trong TTNT,
dẫn tinh quản có thể đâm vào ống dẫn niệu. Để tránh điều này, dẫn tinh viên khi
đưa dẫn tinh quản vào phải hướng đầu dẫn tinh quản chếch lên trên, đẩy về
phía trước khoảng 10 cm sau đó mới đưa ngang.
Tận cùng của âm đạo loe rộng, bao
quanh lấy phần nhô ra của cổ tử cung tạo
thành một hốc cụt. Hốc cụt này có thể gây
trở ngại cho những dẫn tinh viên ít kinh
nghiệm khi cố đưa dẫn tinh quản vào cổ
tử cung, dẫn tinh quản có thể trượt ra
ngoài lỗ của cổ tử cung và đâm vào hốc
cụt này.
1.3. Cổ tử cung
Là một bộ phận của tử cung nhưng
đối với TTNT thì nó được xem như một cơ quan tách biệt. Là cửa ngăn cách âm
đạo và tử cung. Bảo vệ tử cung khỏi sự
sâm nhập của vi sinh vật gây hại từ âm
đạo.
Là tổ chức cơ cứng khi sờ nắn có
cảm giác giống sờ vào cổ gà. Dài khoảng
7-12cm, đường kính 2-5 cm hay hơn (phụ
thuộc vào tuổi và lứa đẻ của bò). Nhìn từ
phía âm đạo, cổ tử cung có hình dạng như
nụ hoa cúc với một lỗ nhỏ ở trung tâm. Lỗ
này là cửa vào một lối hẹp xuyên suốt cổ
tử cung. Lối hẹp này được đóng kín khi bò
có chửa, chỉ mở nhỏ và được bôi trơn khi bò lên giống và mở hoàn toàn khi bò
đẻ. Cổ tử cung có thành dày, rắn, chia làm 3- 4 nấc do lớp cơ vòng co thắt
không đều tạo nên. Giữa các nấc là các hốc cụt nhỏ. Trong TTNT rất dễ đưa đầu
dẫn tinh quản vào các hốc cụt nhỏ.
1.4. Tử cung
Là phần tiếp giáp với cổ tử cung. Tử cung gồm 2 phần là thân tử cung và sừng
tử cung.
Hình 19: Cổ tử cung bò cái
Hình 20: Hốc cụt cuối âm đạo
Truyền tinh nhân tạo cho bò
Đinh Văn Cải, Nguyễn Ngọc Tấn 35
Tử cung là đường đi của tinh trùng đến gặp trứng để thụ tinh. Là nơi thai
phát triển và gắn kết mẹ con thông qua nhau thai. Tử cung có thể giãn nở ra rất
lớn khi thai phát triển và nó cũng có thể thu nhỏ như bình thường chỉ một thời
gian ngắn sau khi đẻ. Mặt bên trong của tử cung được gọi là nội mạc tử cung.
Nó gồm những tuyến tiết ra các chất dịch khác nhau về thành phần hoá học và
thể tích trong chu kì động dục. Có một số vùng đặc biệt hơi nhô cao lên bề mặt,
gọi là tiền múm nhau. Trong thời kì mang
thai, biểu mô tử cung tiếp xúc với màng
nhau thai tại những điểm này tạo thành
các núm nhau.
Bình thường thân tử cung mềm, dài
khoảng 1,5– 2cm, khi sờ khám qua trực
tràng ta có cảm giác như nó dài chừng
10– 15cm nhưng thực ra bên trong đã có
vách phân thành hai sừng tử cung. Nơi
tiếp giáp giữa cổ tử cung với thân tử cung
là điểm đích bơm tinh trong TTNT.
Có hai sừng tử cung hình trụ, bắt
đầu từ thân tử cung, nhỏ dần và nối vào ống dẫn trứng. Sừng tử cung dài
khoảng 20- 40cm (theo tuổi và lứa đẻ). Sừng tử cung cong về phía trước, hướng
xuống dưới, hướng ra ngoài và sau đó hướng lên trên giống như sừng cừu đực.
Giữa hai sừng tử cung có rãnh tử cung, người ta có thể căn cứ vào rãnh giữa tử
cung để chẩn đoán gia súc có thai và bệnh lý ở tử cung.
Trong thời kì động dục sừng tử cung cương cứng hơn bình thường. Nếu
trứng được thụ tinh, phôi phát triển nhờ chất dinh dưỡng tiết ra từ thành tử cung.
Sau đó nhau thai phát triển, chất dinh dưỡng từ bò mẹ sang bê con thông qua
các núm nhau.
1.5. Ống dẫn trứng
Có 2 ống dẫn trứng nối buồng trứng với mút sừng tử cung. Nó là đường đi
của trứng sau khi rụng và cũng là nơi gặp nhau giữa tinh trùng và trứng do sự
vận chuyển ngược chiều nhau, cũng là nơi xảy ra quá trình thụ tinh.
Ống dẫn trứng nằm uốn khúc trên màng treo tử cung, đường kính rất nhỏ,
hơi cứng, dài khoảng 20– 30cm, bao gồm các phần: loa kèn để hứng trứng rụng,
đoạn phình rộng là nơi xảy ra quá trình thụ tinh, đoạn eo gần với mút sừng tử
cung là nơi hoàn thiện chức năng thụ tinh của tinh trùng.
Trứng sau khi thụ tinh, hợp tử được chuyển dần về tử cung ở bên trong
lòng ống dẫn trứng đồng thời xảy ra sự phân chia tế bào, nhưng không gia tăng
thể tích.
Tế bào trứng được thụ tinh bắt đầu phân chia thành 2; 4; 8; tế bào, thành
phôi dâu (morula). Tiếp tục phân chia tạo thành xoang chứa đầy dịch protein gọi
là phôi nang (blastocyte). Phôi đến tử cung thường ở giai đoạn phôi dâu hay
phôi nang sớm, tức khoảng 5-6 ngày sau khi thụ tinh.
Hình 21: Hai sừng tử cung bò
cái
Truyền tinh nhân tạo cho bò
Đinh Văn Cải, Nguyễn Ngọc Tấn 36
Chỗ tiếp nối giữa ống dẫn trứng với sừng tử cung hoạt động như một cái
van. Van này bình thường chỉ cho tinh trùng đi vào ống dẫn trứng khi bò động
dục và nó chỉ cho phép trứng đã thụ tinh vào sừng tử cung ở ngày thứ 3 đến
ngày thứ 4 sau khi thụ tinh. Sự trì hoãn tiếp nhận trứng đã thụ tinh vào tử cung là
rất cần thiết vì môi trường tử cung chưa có lợi cho sự sống và phát triển của
phôi trong 3-4 ngày sau động dục.
1.6. Buồng trứng:
Có hai buồng trứng hình trái xoan
nhưng hình dạng có thể thay đổi khi có
sự hiện diện của nang trứng hay thể
vàng. Kích thước trung bình của buồng
trứng khoảng 3,5 × 2,5 × 1,5cm và có sự
biến động giữa các b...