phuong02032001
New Member
Download miễn phí Đôi điều về Việt Nam hoá triết học mác trong thời đại mới
Sự truyền bá chủnghĩa Mác vào Việt Nam và cùng với nó là phong trào giải
phóng dân tộc đã đưa dân tộc Việt Nam tới một bước ngoặt lịch sử mới, mở ra
một chân trời mới từ góc độ văn hoá tư tưởng, giương cao ngọn cờ khoa học
và dân chủ, phản đế và phản phong. Một dân tộc bị nô dịch, bị kìm hãm, bị bóc
lột, bị cướp đoạt trong gần 100 năm, cuối cùng, thông qua cách mạng, vượt
qua muôn trùng khó khăn, đã đứng dậy, xây dựng một Việt Nam mới.
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
ĐÔI ĐIỀU VỀ VIỆT NAM HOÁ TRIẾT HỌC MÁC TRONG THỜI ĐẠIMỚI
NGUYỄN TÀI ĐÔNG (*)
Bài viết này không mang tính chất khảo cứu, vì người viết không chuyên
nghiên cứu triết học Mác, càng không phải là triết học Mác hiện đại. Người
viết không đưa ra các tiền đề cho những luận điểm trong bài và cũng không có
đầy đủ các luận cứ, luận chứng cho những luận điểm đó. Lý do là, tuy nội
dung bài viết chủ yếu là về triết học Mác, song được tiếp cận từ góc độ, kinh
nghiệm của lịch sử triết học phương Đông và văn hoá phương Đông, với một
giả định là bất cứ học thuyết nào, hệ tư tưởng nào muốn tồn tại và phát triển
trong một không gian và thời gian khác (trên/trong một xã hội khác, ở một thời
đại khác) thì bắt buộc phải được bản địa hoá. Tương tự như trước đây, Nho
giáo hay Phật giáo, để bám rễ, ăn sâu vào đời sống tinh thần và văn hoá người
Việt, thì chúng phải được Việt Nam hoá thành Nho giáo Việt Nam, Phật giáo
Việt Nam,v.v.. Việt Nam hoá triết học Mác hay phát triển triết học Mác ở Việt
Nam cũng mang ý nghĩa như vậy; nghĩa là triết học Mác hiện nay phải thể
hiện được nội dung tinh thần thời đại, phải giải quyết được các vấn đề của
Việt Nam đang đặt ra. Với cách hiểu đó, Việt Nam hoá triết học Mác cũng
chính là hiện đại hoá triết học Mác cho phù hợp với thực tiễn Việt Nam. Bài
viết đề cập tới các vấn đề: 1. Bối cảnh lịch sử hiện đại hoá ở Việt Nam; 2.
Hiện đại hoá Việt Nam trong thời đại mới - những khó khăn; 3. Việt Nam hoá
triết học Mác từ góc độ văn hoá.
1. Bối cảnh lịch sử hiện đại hoá ở Việt Nam
Sự ra đời triết học Mác đánh dấu một thời đại chuyển từ “thiên quốc” về lại thế
giới hiện thực; chuyển từ bản vị thần trở về bản vị người; khẳng định lại một
lần nữa tính hiện thực của con người, giá trị con người, lợi ích con người, sự
sáng tạo của con người. Cũng có thể nói, C.Mác đã phát hiện ra ý nghĩa của
“con người” trong thời đại mới. Đây cũng chính là sự tiếp nối truyền thống
triết học phương Tây từ Phục hưng - phát triển tính chủ thể của con người với
tinh thần nhân bản mang đặc trưng tự do và sáng tạo.
Nếu như nói thời kỳ Phục hưng mở đầu cho phương Tây bước vào Cận đại và
Hiện đại, thì sự kiện thực dân Pháp bắn vào cửa biển Đà Nẵng năm 1858 đánh
dấu cho bước chuyển sang thời Cận đại của lịch sử Việt Nam. Hai sự mở đầu
này không những sai lệch nhau về thời gian vài thế kỷ, mà còn khác hẳn nhau
về cách và mang ý nghĩa hoàn toàn khác nhau. Ở phương Tây, đó là sự
mở đầu đầy hy vọng, đầy sức sống, mang tính sáng tạo và tư tưởng giải phóng;
còn ở Việt Nam, đó lại là sự mở đầu đau thương, là sự thất bại, bị động - sự
mở đầu mang tính “bi kịch”. Gạt đi tất cả những “giá như”, “nếu như” trong
lịch sử, thì xã hội Việt Nam nói riêng và một số nước phương Đông nói chung
cũng không thể phát triển theo con đường tự nhiên như nó “sẽ là”. Súng đại
bác của Pháp đã phá vỡ cánh cửa khép chặt của Việt Nam. Lịch sử dân tộc đã
đi đến chỗ không thể bước nguyên si như con đường của 4000 năm trước. Điều
đó có nghĩa là truyền thống văn hoá rực rỡ 4000 năm bị thách thức toàn diện,
xuất hiện sự đòi hỏi và đấu tranh nhằm thay đổi những tiêu chí giá trị truyền
thống cứng nhắc và không còn phù hợp. Đây chính là điểm kết thúc của một
kết cấu văn hoá cũ, nhưng cũng đồng thời là điểm mở đầu của một kết cấu văn
hoá mới, dù là một điểm khởi đầu đầy đau khổ.
Việt Nam không còn lối thoát nào khác, không thể tiếp tục như một số vua
quan và Nho sĩ triều Nguyễn tự thủ bàng quan, tự dối trá mình và lừa gạt
những người khác bằng cái huy hoàng trong quá khứ, bịt mắt chờ người khác
định đoạt số phận mình. Vì vậy, người Việt Nam tất phải nghiêm túc đối diện
với một thế giới mới, tìm hiểu xem thế giới ấy đã và đang thực sự xảy ra
chuyện gì và buộc phải thừa nhận loài người đang tiến hành một cuộc cách
mạng công nghiệp - cuộc cách mạng đã thay đổi một cách triệt để cách
sản xuất và cách sống của con người. Chính vì vậy, người Việt phải đi tìm
con đường tồn tại cho dân tộc mình. Độc lập dân tộc và theo kịp thế giới hiện đại
là con đường duy nhất, không có sự lựa chọn nào khác, càng không có con đường
rút lui cho người Việt Nam.
Câu hỏi của thời Cận hiện đại đặt ra cho Việt Nam rất rõ ràng: làm thế nào để
đất nước giàu mạnh? Bởi đất nước phải giàu mạnh mới đảm bảo cho sự tồn tại
vững chắc của dân tộc và con đường làm cho đất nước giàu mạnh chính là con
đường công nghiệp hoá. Chỉ có công nghiệp hoá, hiện đại hoá mới tránh cho
dân tộc khỏi bước suy vong. Như đã biết, sau khi các nước tư bản phương Tây
gom cả thế giới vào hệ thống sản xuất tư bản chủ nghĩa, để tồn tại và phát
triển, bất cứ một dân tộc nào cũng khó có thể độc lập bên ngoài “thế giới” đó.
Các dân tộc trên thế giới cạnh tranh nhau, trong thời Cận đại, đặc biệt là trong
thời Hiện đại và Toàn cầu hoá này, là cạnh tranh về trình độ công nghiệp hoá.
Như vậy, người Việt Nam đã phải chấp nhận điểm khởi đầu bất bình đẳng, nền
tảng bất bình đẳng và quy tắc bất bình đẳng trong tiến trình lịch sử cận hiện đại
này.
2. Hiện đại hoá Việt Nam trong thời đại mới - những khó khăn
Sự truyền bá chủ nghĩa Mác vào Việt Nam và cùng với nó là phong trào giải
phóng dân tộc đã đưa dân tộc Việt Nam tới một bước ngoặt lịch sử mới, mở ra
một chân trời mới từ góc độ văn hoá tư tưởng, giương cao ngọn cờ khoa học
và dân chủ, phản đế và phản phong. Một dân tộc bị nô dịch, bị kìm hãm, bị bóc
lột, bị cướp đoạt trong gần 100 năm, cuối cùng, thông qua cách mạng, vượt
qua muôn trùng khó khăn, đã đứng dậy, xây dựng một Việt Nam mới.
Nếu như nói lịch sử đã lựa chọn chủ nghĩa Mác làm ngọn cờ tinh thần cho lý
tưởng xã hội, thì đối tượng chủ yếu mà chủ nghĩa Mác ở Việt Nam đã tác
động, khơi dậy, thức tỉnh, bên cạnh giai cấp công nhân thì chính là đại đa số
nông dân. Điều này có lẽ C.Mác cũng không ngờ đến, học thuyết và tư tưởng
của ông lại có thể ăn sâu, bắt rễ vào làng quê ở một nước phương Đông xa xôi
như Việt Nam. Song, đối với nông dân, hiện đại hoá chính là một thách thức
vô cùng to lớn. Khoa học - kỹ thuật và tinh thần hiện đại không thể “thức tỉnh”
hay “nhóm lên” những nhân tố tư tưởng tiềm năng của người nông dân. Nông
dân, về căn bản, là thiếu nền tảng khoa học - kỹ thuật hiện đại. Do vậy, họ cần
phải học tập, phải thay đổi cách sản xuất truyền thống, thay đổi quan
niệm sống để tiếp thu văn minh hiện đại. Chính điều này sẽ dẫn đến xung đột
nội tại giữa giá trị văn hoá nông nghiệp và hệ giá trị hiện đại hoá mới. Trong
quá trình hiện đại hoá, nhất là từ Đổi mới trở đi, chúng ta có thể thấy rõ sự phát
triển kinh t...