panteupo001
New Member
Download miễn phí Tiểu luận Hài kịch - Một phạm trù của Mỹ học
MỤC LỤC
I. Cái hài kịch là một hiện tượng thẩm mỹ khách quan 1
II. Hài kịch với tính cách là một phương tiện để phát hiện những xung đột, những mâu thuẫn xã hội, giai cấp, và là hình thái phê phán đặc biệt có cảm xúc 3
1. Hài kịch là một phương tiện để phát hiện những xung đột, những mâu thuẫn xã hội, giai cấp 3
2. Cái hài kịch là hình thái phê phán đặc biết có cảm xúc 4
III. Tính dân tộc của cái hài kịch 5
IV. Cái hài kịch trong nghệ thuật 7
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
Hài kịch - một phạm trù của Mỹ họcNgay từ thời thơ ấu của nhân loại đã từng biết đến cả nước mắt lẫn tiếng cười. Con người là một động vật biết cười bởi đó là dấu hiệu của ý thức và tư duy. Từ đó, hài kịch là một phạm trù của mỹ học mang những đặc điểm bản chất như sau:
I. Cái hài kịch là một hiện tượng thẩm mỹ khách quan
Các quy luật của đời sống thẩm mỹ rất phong phú, hình thức biểu hiện của nó rất đa dạng nhưng những diễn biến phức tạp của đời sống thẩm mỹ vẫn có thể quy về bản chất của con người.
Trước cuộc đời con người thường có:
Hai thái độ chính trị cơ bản: Đồng tình hay phản đối.
Hai thái độ triết học chủ yếu: Khẳng định hay phủ định.
Hai mặt tâm lý quan trọng: Yêu và ghét.
Hai tình cảm thẩm mỹ lớn: Ngợi ca hay giễu cợt.
Như vậy, sự giễu cợt là một mặt quan trọng để biểu hiện thái độ sống và định giá nhân cách con người. Điểm tựa của đời sống thẩm mỹ là cái đẹp. Con người dựa vào tiêu chuẩn của cái đẹp để định giá đời sống con người và xã hội. Nhân loại sáng tạo ra văn minh nhưng đồng thời cũng đẻ ra cảnh người bóc lột người.
Xuất phát từ thực tiễn ấy, con người phải tìm cách khắc phục những lỗi lầm của mình. Ở phương diện này, về mặt thẩm mỹ, người ta thông qua cái bi kịch để lấy nước mắt mà dăn đời, dùng hài kịch để qua tiếng cười mà uốn nắn cuộc sống.
Như vậy, hài kịch có một vai trò quan trọng là dùng tiếng cười để uốn nắn cuộc sống. Tiếng cười chân chính một mặt tống vào quá khứ, vào thế giới của những bóng ma tất cả những gì đã lỗi thời và trở thành xấu, và mặt khác khẳng định cái mới, cái tiến bộ. Cái cười giúp bóc trần tính ươn hèn bên trong của một hiện tượng nhất định, sự huênh hoang vô bổ của nó nhằm tỏ ra trọng đại nhưng thực chất hoàn toàn không phải thế.
Chúng ta cần phân biệt cái cười sinh học với cái cười thẩm mỹ. Nếu như cái cười sinh học mang tính tự phát, vô ý thức và ngẫu nhiên thì cái cười thẩm mỹ mang ý nghĩa tinh thần và nhân văn sâu sắc, góp phần thúc đẩy sự tiến bộ xã hội.
Nhiệm vụ của cái hài kịch là đi sâu vào những mặt trái của cuộc sống, phát hiện những gì còn mập mờ, phanh phui nó ra, tống tiễn những gì giả dối, lỗi thời xuống mồ. Hơn hết, qua đó con người nhằm khẳng định cái đẹp, vun đắp cho cái mới, cái tiến bộ đâm chồi nảy lộc.
Từ những tiền đề trên chúng ta có thể xác định cái hài kịch về mặt mỹ học.
Cái hài có cơ sở trong đời sống thực tế nhưng không phải là toàn bộ cái xấu. Như vậy, chỉ có một bộ phận ma mãnh nhất của cái xấu đã không đành phận xấu, lại còn tìm cách lọt vào vương quốc của cái đẹp, thậm chí lọt vào rồi nó còn tìm cách hoành hành ngang ngửa, bắt cái đẹp và mọi người phải công nhận và sùng bái nó. Chỉ khi cái đẹp tỉnh ra, đủ sức rọi ánh sáng chân lý vạch trần chân tướng giả mạo của cái xấu, khi đó nhân loại được cười một trận thỏa thuê.
Một trong những cơ sở của cái hài là cái cũ đã lỗi thời. Chúng thường tìm cách thổi phồng mình lên, mang mặt nạ để tự bảo tồn, kéo dài sự sống dù không đáng sống nữa. Vậy là có sự mâu thuẫn giữa bản chất hiện tượng và hình thức bên ngoài của nó tạo ra tính hài kịch của hiện tượng. Cái hài cũng có thể nằm trong cái mới. Một hiện tượng mới, tiến bộ trong một giai đoạn lịch sử nhất định ngay khi nảy sinh vốn đã mang trong mình những dấu ấn của sự mỏi mòn, của cái cũ và trong một thời gian nhất định vẫn giữ mối liên hệ với cái cũ, mượn ở cái cũ những thuộc tính nhất định ngay cả hình thức biểu hiện. Những mâu thuẫn đó bao hàm nhân tố của cái hài kịch. Ví dụ như: giai cấp tư sản trong xã hội tư sản nảy sinh ở Pháp khoảng cuối thế kỉ XVIII trong tác phẩm của Ban- dắc và Đô-mi-ê có thế là ví dụ cho cái hài kịch thuộc loại này.
Khi xác định bản chất của cái hài, chúng ta cần chú ý tới thời điểm tạo nên tình huống bộc lộ bản chất của hiện tượng. Khi mối liên hệ giả tạo giữa cái bộ phận xấu không đành phận xấu mà núp dưới cái đẹp, và mối liên hệ giả tạo đó đột ngột bị lột trần, đây là thời điểm đáng chú ý nhất của sự khai thác cái hài kịch về phương diện mỹ học và cũng là kinh nghiệm cho những ai muốn sáng tác hài kịch.
II. Hài kịch với tính cách là một phương tiện để phát hiện những xung đột, những mâu thuẫn xã hội, giai cấp, và là hình thái phê phán đặc biệt có cảm xúc
1. Hài kịch là một phương tiện để phát hiện những xung đột, những mâu thuẫn xã hội, giai cấp
Cái hái kịnh có liên quan tới trình độ lý tưởng xã hội. Một xã hội quá sơ khai, các smâu thuẫn xã hội chưa phát triển đầy đủ có thể có cái cười thông thường chứ chưa có thể nhận thức hài kịch với ý nghĩa mỹ học hoàn chỉnh của nó. Lý tưởng xã hội là tiêu chuẩn đánh giá bản chất thẩm mỹ của sự vật. Muốn thực hiện lý tưởng, con người phải biết phát hiện ra mâu thuẫn xung đột. Từ đó, chúng ta có thể giải quyết và dọn đường cho xã hội phát triển. Đồng thời, nó mang tính giai cấp sâu sắc, quyết liệt không khoan nhượng.
Như vậy trong hài kịch người ta rất chú ý tới phương diện lịch sử và giai cấp của đối tượng, phải vạch trần nó ra ánh sáng để con người cảnh giác. Vì thế, về phương diện lịch sử, đối tượng của hài kịch phải bộc lộ ra ở ba bình diện:
- Về chính trị: nó là cái mất ý nghĩa, cái lỗi thời, cái lạc hậu, cái phản động.
- Về triết học: nó là mặt trái, là cái phủ định.
- Về mỹ học: nó đối lập với cái đẹp, cái trác tuyệt, bản chất của nó là cái xấu được ngụy trang một cách khéo léo.
Xem vậy, muốn phát hiện được các hiện tượng lịch sử mang tính hài kịch là phải dựa vào thuyết xung đột. Các nhà mỹ học trước đây đã có nhiều công lao tìm kiếm vấn đề này, tiêu biểu như: Aritxtốt thời cổ đại Hy Lạp cho rằng hài kịch nằm trong mâu thuẫn giữa cái xấu và cái đẹp. I. Kant cuối thế kỷ XVIII lại tìm thấy cái hài kịch nằm trong mâu thuẫn giữa cái nhỏ nhen và cái cao thượng. P.Hêghen cho rằng cái hài kịch nằm ở mâu thuẫn giữa hình tượng và ý niệm..vv.. Như vậy, phát hiện quan trọng của các nhà mỹ học trước Mác là đã nhận thấy cái hài kịch chứa đựng ở các mặt đối lập của các hiện tượng xã hội, do đó nó có tính khách quan. Song, mặt chủ quan của con người ở đây có vai trò rất to lớn, thể hiện ở chỗ con người biết cách phát hiện ra những mặt đối lập của hiện tượng.
Những hình thái biểu hiện cụ thể của mâu thuẫn hài kịch rất đa dạng như: mâu thuẫn giữa hình thức và nội dung, tình trạng mục đích không phù hợp với biện pháp thực hiện, mâu thuẫn giữa hành động và kết quả của hành động, tình trạng đối lập giữa cái cũ và cái mới, tình trạng không ăn khớp giữa bản chất cùng kiệt nàn bên trong của một hiện tượng và tham vọng của hiện tượng này tự gán ghép cho nó một ý nghĩa trọng đại, mâu thuẫn giữa nguyên nhân và kết quả..vv…Mâu thuẫn giữa hoàn cảnh của cuộc sống và lô-gic của hành động của con người l