nguyenthuy_2603
New Member
Download Tiểu luận Lựa chọn và chỉ định người bào chữa cho người bị tạm giữ, bị can, bị cáo chưa thành niên trong các vụ án hình sự miễn phí
Xác định thời người thay mặt hợp pháp tham gia tố tụng với tư cách người bào chữa có ý kiến cho rằng : “Người thay mặt hợp pháp của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo là người chưa thành niên có thể đồng thời là người bào chữa nếu người bị tạm giữ, bị can, bị cáo là người chưa thành niên và người thay mặt hợp pháp của họ không mời người bào chữa hay không chấp nhận người bào chữa mà văn phòng luật sư cử”[1]. Việc người thay mặt hợp pháp của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo là người chưa thành niên có thể đồng thời là người bào chữa là không trái với quy định của BLTTHS. Tuy nhiên cần xác định cụ thể thời điểm họ sẽ tham gia tố tụng với tư cách người bào chữa. Theo ý kiến nêu trên thì họ sẽ tham gia tố tụng với tư cách người bào chữa “nếu người bị tạm giữ, bị can, bị cáo là người chưa thành niên và người thay mặt hợp pháp của họ không mời người bào chữa hay không chấp nhận người bào chữa mà văn phòng luật sư cử”. Như vậy có thể hiểu người thay mặt hợp pháp sẽ có tư cách người bào chữa khi bản thân họ và người mà họ thay mặt không mời người bào chữa hay từ chối người bào chữa do văn phòng luật sư cử. Không thể hiểu một người sẽ có tư cách người bào chữa đương nhiên khi có sự kiện pháp lý xảy ra như vậy vì theo quy định tại Điều 56 BLTTHS người được xác định tham gia tố tụng với tư cách người bào chữa phải có một quyết định pháp lý hình thức là giấy chứng nhận bào chữa do cơ quan tiến hành tố tụng cấp.
Để tải bản DOC Đầy Đủ thì Trả lời bài viết này, mình sẽ gửi Link download cho
Tóm tắt nội dung:
Lựa chọn và chỉ định người bào chữa cho người bị tạm giữ, bị can, bị cáo chưa thành niên trong các vụ án hình sựTháng Chín 10, 2009 Để lại phản hồi Go to comments
ThS. Nguyễn Hải Ninh
Khoa Luật Hình sự Trường Đại học Luật Hà Nội
1. Việc lựa chọn người bào chữa cho bị can, bị cáo chưa thành niên
Thứ nhất: Chủ thể có quyền lựa chọn người bào chữa trong trường hợp bị can, bị cáo là người chưa thành niên.
Khoản 1 Điều 57 BLTTHS quy định: “Người bào chữa do người bị tạm giữ, bị can, bị cáo hay thay mặt hợp pháp của họ lựa chọn”.
Như vậy theo quy định trên quyền lựa chọn người bào chữa thuộc về một trong hai chủ thể: bị can, bị cáo chưa thành niên hay thay mặt hợp pháp của họ. Tuy nhiên theo hướng dẫn tại Nghị quyết số 03/2004/NQ-HĐTP ngày 02 tháng 10 năm 2004 của Hội đồng thẩm phán TANDTC “Đối với bị can, bị cáo là người chưa thành niên, người có nhược điểm về tâm thần hay thể chất, thì họ và người thay mặt hợp pháp của họ đều có quyền được lựa chọn người bào chữa”.
Như vậy, theo hướng dẫn quyền lựa chọn người bào chữa cho bị can, bị cáo chưa thành niên được quy định đồng thời cho cả hai chủ thể là bị can, bị cáo chưa thành niên và người thay mặt hợp pháp của họ. Quyền này của các chủ thể là quyền độc lập (giống như quyền kháng cáo phúc thẩm của bị can, bị cáo chưa thành niên và người thay mặt hợp pháp là quyền độc lập quy định tại Điều 231 BLTTHS). Với hướng dẫn nêu trên sẽ không có mâu thuẫn nảy sinh trên thực tế khi hai chủ thể này đồng thuận với nhau trong việc lựa chọn người bào chữa. Vấn đề phát sinh trên thực tế sẽ xuất hiện khi không có sự đồng thuận giữa hai chủ thể này.
Trường hợp người thay mặt hợp pháp lựa chọn người bào chữa nhưng bị can, bị cáo không đồng ý và muốn lựa chọn người khác bào chữa cho mình giữa hai chủ thể có thể trao đổi và đi đến thống nhất.
Trường hợp người thay mặt hợp pháp của bị can, bị cáo lại “lựa chọn” chính mình là người bào chữa cho bị can, bị cáo trong khi bị can, bị cáo lại không muốn người thay mặt hợp pháp tham gia tố tụng với tư cách người bào chữa cho mình (có thể do không yên tâm về trình độ pháp luật của người thay mặt hợp pháp, có thể do người thay mặt hợp pháp có những quyền lợi đi ngược lại với chính lợi ích của bị can, bị cáo) thì Cơ quan tiến hành tố tụng có cấp giấy chứng nhận bào chữa cho người thay mặt hợp pháp của bị can, bị cáo hay không.
Nếu bị can, bị cáo không đồng ý cho người thay mặt hợp pháp bào chữa cho mình với lý do quyền lợi của họ sẽ không được bảo đảm do vấn đề mâu thuẫn về lợi ích thì trong trường hợp này có thể xác định là trường hợp bị can, bị cáo muốn thay đổi người bào chữa và cơ quan tiến hành tố tụng nên tôn trọng quyền được “lựa chọn” người bào chữa của bị can, bị cáo. Nếu bị can, bị cáo không mời được do những nguyên nhân khác nhau thì Cơ quan tiến hành tố tụng có thể chỉ định người bào chữa cho họ.
Xuất phát từ thực tế có thể người thay mặt hợp pháp của bị can, bị cáo tham gia tố tụng không vì lợi ích của bị can, bị cáo (do họ là người thay mặt theo pháp luật) mà chỉ chính bị can, bị cáo mới biết được nên ngoài trường hợp bị can, bị cáo từ chối người thay mặt hợp pháp tham gia tố tụng với tư cách người bào chữa còn có thể xảy ra trường hợp bị can, bị cáo không muốn họ là người thay mặt hợp pháp của mình.
Về vấn đề này trong Công văn số 117/2004/KHXX ngày 22 tháng 7 năm 2004 của TANDTC lưu ý: “Cần nghiên cứu nắm chắc các quy định tại các điều 56 và 57 BLTTHS và những văn bản có liên quan để xác định đúng trường hợp nào thì được công nhận là người thay mặt hợp pháp của bị cáo và được tham gia tố tụng với tư cách là người bào chữa cho bị cáo”. Như vậy Công văn mới chỉ lưu ý để xác định “đúng” người thay mặt hợp pháp của bị cáo còn chưa có giải thích, hướng dẫn cụ thể để đảm bảo khi tham gia tố tụng người thay mặt hợp pháp sẽ vì lợi ích của người mà mình đại diện. Có thể tham khảo pháp luật tố tụng hình sự một số nước để nghiên cứu.
BLTTHS Cộng hoà liên bang Nga:
Khoản 1 điều 49 quy định “Luật sư được tham gia tố tụng với tư cách của người bào chữa. Theo quyết định của Toà án bên cạch luật sư thì một trong số những người họ hàng thân thích của bị can hay người khác theo yêu cầu của bị can có thể được chấp nhận là người bào chữa”
Điều 426 quy định: “1.Những người thay mặt hợp pháp của người bị tình nghi, bị can là người chưa thành niên được tham gia vụ án trên cơ sở quyết định của Kiểm sát viên, Dự thẩm viên, nhân viên điều tra ban đầu từ thời điểm lấy lời khai người bị tình nghi lần đầu tiên với tư cách người bị tình nghi hay bị can. …4. Người thay mặt hợp pháp có thể bị từ chối tham gia vào vụ án nếu có căn cứ cho rằng hành vi của họ gây thiệt hại cho lợi ích của người bị tình nghi, bị can là người chưa thành niên”
Khoản 2 điều 428: “Theo quyết định của Toà án người thay mặt hợp pháp có thể bị từ chối tham gia vào quá trình xét xử nếu có căn cứ cho rằng hành vi của họ gây thiệt hại cho lợi ích của người bị tình nghi, bị can là người chưa thành niên”
Quy định trực tiếp nội dung này vào trong BLTTHS tạo điều kiện thuận lợi hơn rất nhiều cho Cơ quan tiến hành tố tụng khi áp dụng vì có tính chất tập trung. Vì vậy đây cũng chính là đề xuất mà tác giả muốn đề cập nghiên cứu thêm để bổ sung cho BLTTHS 2003.
Thứ hai: Thời điểm người thay mặt hợp của bị can, bị cáo chưa thành niên khi tham gia tố tụng với tư cách người bào chữa.
Xác định thời người thay mặt hợp pháp tham gia tố tụng với tư cách người bào chữa có ý kiến cho rằng : “Người thay mặt hợp pháp của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo là người chưa thành niên có thể đồng thời là người bào chữa nếu người bị tạm giữ, bị can, bị cáo là người chưa thành niên và người thay mặt hợp pháp của họ không mời người bào chữa hay không chấp nhận người bào chữa mà văn phòng luật sư cử”[1]. Việc người thay mặt hợp pháp của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo là người chưa thành niên có thể đồng thời là người bào chữa là không trái với quy định của BLTTHS. Tuy nhiên cần xác định cụ thể thời điểm họ sẽ tham gia tố tụng với tư cách người bào chữa. Theo ý kiến nêu trên thì họ sẽ tham gia tố tụng với tư cách người bào chữa “nếu người bị tạm giữ, bị can, bị cáo là người chưa thành niên và người thay mặt hợp pháp của họ không mời người bào chữa hay không chấp nhận người bào chữa mà văn phòng luật sư cử”. Như vậy có thể hiểu người thay mặt hợp pháp sẽ có tư cách người bào chữa khi bản thân họ và người mà họ thay mặt không mời người bào chữa hay từ chối người bào chữa do văn phòng luật sư cử. Không thể hiểu một người sẽ có tư cách người bào chữa đương nhiên khi có sự kiện pháp lý xảy ra như vậy vì theo quy định...