Download Luận văn Phối hợp các phương pháp và phương tiện dạy học nhăm tích cực hoá hoạt động nhận thức của học sinh THPT miền núi khi dạy chương dòng điện trong các môi trường (vật lý 11 – cơ bản)
MỤC LỤC
Lời Thank Trang
Danh mục các từ viết tắt
Mục lục
Mở đầu . 1
Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc phối hợp các phương pháp và phương tiện dạy học để tích cực hoá hoạt động nhận thứccủa học sinh . 5
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu . 5
1.2. Hoạt động nhận thức và vấn đề tích cực hoá hoạt động nhận thức . 7
1.2.1. Hoạt động nhận thức. 7
1.2.2. Tích cực hoá hoạt động nhận thức và các biểu hiện của tính tíchcực nhận thức . 9
1.2.3. Tính tích cực với vấn đề chất lượng học tập . 12
1.2.4. Các biện pháp phát huy hoạt động nhận thức của học sinh . 13
1.3 Phối hợp các phương pháp và phương tiện dạy học để tích cực hoá
hoạt động nhận thức của học sinh . 16
1.3.1.Các phương pháp dạy học tích cực . 16
1.3.2. Các phương pháp dạy học có khả năng tích cực hoá hoạt động
nhận thức của học sinh . 19
1.3.2.1. Phương pháp thế nào được coi là phương pháp dạy học tích cực . 19
1.3.2.2. Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề . 23
1.3.2.3. Phương pháp mô hình trong dạy học Vật lí . 26
1.3.2.4. Phương pháp thực nghiệm trong dạy học Vật lí . 29
1.3.2.5. Phương pháp làm việc độc lập của học sinh . 31
1.3.2.6. Tổ chức dạy học theo quan điểm kiến tạo . 33
1.3.3. Các phương tiện dạy học hiện nay . 36
1.3.4. Vấn đề lựa chọn và phối hợp các phương pháp và phương tiện dạy học . 40
1.3.4.1. Phân tích ưu nhược điểm của các phương pháp . 41
1.3.4.2. Cơ sở lựa chọn các phương pháp . 42
1.3.4.3. Quy trình lựa chọn và phối hợp các phương pháp dạy học . 44
1.4. Tìm hiểu thực trạng vận dụng các phương pháp và phương tiện dạyhọc trong các trường THPT miền núi khi dạy một số kiến thức “Dòngđiện trong các môi trường” . 46
1.4.1. Mục đích điều tra . 46
1.4.2. Phương pháp và nội dung điều tra . 46
1.4.3. Kết quả điều tra . 47
1.4.3.1. Những khó khăn của giáo viên và học sinh . 52
1.4.3.2. Những hiểu biết quan niệm sai mà học sinh gặp phải khi học một
số kiến thức về “ Dòng điện trong các môi trường” . 53
1.4.3.3. Nguyên nhân dẫn đến các quan niệm sai hay chưa đầy đủ . 56
1.4.3.4. Hướng khắc phục khó khăn trong việc dạy học Vật lí và kiến nghị . 5 7
Kết luận chương 1 . 59
Chương 2: Xây dựng tiến trình dạy học một số bài chương “Dòng điện trong các môi trường”( Vật lí 11-cơ bản) theo hướng phối hợp các phương pháp và phương tiện dạy học để tích cực hoá hoạt động nhận thức của học sinh . 60
2.1. Cấu trúc, vai trò và các mục tiêu dạy học của chương “Dòng điện
trong các môi trường” . 60
2.1.1. Cấu trúc của chương “Dòng điện trong các môi trường” . 60
2.1.2. Vai trò, vị trí của chương “Dòng điện trong các môi trường” . 60
2.1.3. Kiến thức, kĩ năng và thái độ cần đạt được của chương “Dòng điện
trong các môi trường” . 61
2.2. Phối hợp các phương pháp và phương tiện dạy học, xây dựng tiếntrình dạy học một số kiến thức về chương “Dòng điện trong các môi trường” . 63
2.2.1. Định hướng chung của xây dựng tiến trình dạy học một số bài c ụ
thể theo hướng nghiên cứu của đề tài . 63
2.2.2. Thiết kế tiến trình dạy học bài 1 “Dòng điện trong kim loại” . 66
2.2.3. Thiết kế tiến trình dạy học bài 2 “Dòng điện trong chất điện phân” . 78
2.2.4. Thiết kế tiến trình dạy học bài 3 “Dòng điện trong chất khí” . 92
Kết luận chương 2 . 105
Chương 3: Thực nghiệm sư phạm . 106
3.1. Mục đích và nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm . 106
3.1.1. Mục đích . 106
3.1.2. Nhiệm vụ . 106
3.2. Đối tượng và phương pháp thực nghiệm sư phạm . 106
3.2.1. Đối tượng . 106
3.2.2. Phương pháp. 106
3.3. Khống chế các tác động ảnh hưởng đến kết quả thực nghiệm sư phạm . 107
3.4. Chuẩn bị cho thực nghiệm sư phạm . 108
3.4.1. Chọn lớp thực nghiệm và lớp đối chứng . 108
3.4.2. Các bài thực nghiệm sư phạm . 108
3.5. Giáo viên cộng tác thực nghiệm sư phạm . 109
3.6. Phương pháp đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm . 109
3.6.1. Căn cứ để đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm . 109
3.6.2. Đánh giá, xếp loại . 110
3.7. Tiến hành thực nghiệm sư phạm . 111
3.7.1. Lịc h giảng dạy thực nghiệm sư phạm . 111
3.7.2. Diễn biến thực nghiệm sư phạm . 112
3.7.3. Kết quả và sử lí kết quả thực nghiệm sư phạm . 121
3.7.3.1. Yêu cầu chung và xử lí kết quả thực nghiệm sư phạm . 121
3.7.3.2. Phân tích và xử lí các kết quả định tính của thực nghiệm sư phạm . 123
3.7.3.3. Phân tích và xử lí kết quả định lượng của thực nghiệm sư phạm . 124
3.8. Đánh giá chung về thực nghiệm sư phạm . 136
Kết luận chương 3 . 138
Kết luận chung . 139
Tài liệu tham khảo
Để tải bản DOC Đầy Đủ xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
và học theo hướng tổ chức hoạt động của HS nhằm phát huy, tăng cường
TTCNT của HS trong học tập nói chung và học Vật lí nói riêng đồng thời
trang bị cho đội ngũ GV thường xuyên cập nhật những tài liệu mới phục vụ
cho chuyên môn.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
59
KẾT LUẬN CHƢƠNG I
Trên đây chúng tui đã trình bày những cơ sở lí luận và thực tiễn của
việc DH khi phối hợp các PP và PTDH nhằm phát triển TTCNT của HS. Qua
việc phân tích những vấn đề trên có thể rút ra một số kết luận sau:
Làm rõ những nét đặc trưng cơ bản của hoạt động nhận thức, TTCNT
và vai trò của nó trong học tập, từ đó thấy được sự cần thiết phải tăng cường
TTCNT của HS trong DH Vật lí ở trừơng phổ thông.
Đề xuất và phân tích các PPDH có nhiều khả năng phát huy được
TTCNT Vật lí của HS và việc sử dụng chúng trong quá trình DH một số kiến
thức về “Dòng điện trong các môi trường”. Đó là các PP: DH giải quyết vấn
đề; PP thực nghiệm; PP mô hình; PP làm việc độc lập của HS; DH theo lí
thuyết kiến tạo, kết hợp các PTDH trong quá trình DH. Những PP này luôn
đảm bảo những yêu cầu: Có tính vấn đề cao, tác động qua lại, tham gia hợp tác.
Tìm hiểu thực trạng dạy và học Vật lí ở các trường THPT miền núi, chỉ
ra được những khó khăn của GV và HS khi dạy và học phần kiến thức đó.
Tìm hiểu những hiểu biết, quan niệm sẵn có của HS về “Dòng điện
trong KL, dòng điện trong chất điện phân, dòng điện trong chất khí”, chỉ ra
được những quan niệm chưa đầy đủ hay sai mang tính phổ biến.
Trên cơ sở lí luận và thực tiễn. Để có thể tạo ra môi trường thuận lợi, tạo
tiền đề cho HS tham gia tích cực vào các hoạt động học tập, tích cực chủ động
tìm tòi kiến thức, năng động và sáng tạo trong tư duy…Chúng tui đã tiến hành
phân tích ưu nhược điểm của các PPDH, PTDH, từ đó đề suất cơ sở, quy trình
lựa chọn và phối hợp các PP và PTDH đã nêu, đồng thời áp dụng vào việc thiết
kế tiến trình DH và nội dung giáo án cho một số kiến thức về “Dòng điện trong
các môi trường” nhằm tăng cường TTCNT Vật lí của HS trong học tập.
Qua việc phân tích đặc điểm nhận thức của HS, tìm hiểu thực tế dạy -
học hiện nay, cho thấy việc lựa chọ phối hợp các PP và PTDH là thực sự cần
thiết phù hợp với thực tiễn, đáp ứng được nhu câu đổi mới PPDH, thích hợp
với mọi đối tượng HS và mục tiêu đào tạo của các trường THPT hiện nay.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
60
CHƢƠNG II
XÂY DỰNG TIẾN TRÌNH DẠY HỌC MỘT SỐ BÀI CHƢƠNG “DÒNG
ĐIỆN TRONG CÁC MÔI TRƢỜNG”( VẬT LÝ 11- CƠ BẢN) THEO
HƢỚNG PHỐI HỢP CÁC PHƢƠNG PHÁP VÀ PHƢƠNG TIỆN DẠY HỌC
ĐỂ TÍCHCỰC HOÁ HOẠT ĐỘNG NHẬN THỨC CỦA HỌC SINH
2.1. CẤU TRÖC, VAI TRÒ VÀ CÁC MỤC TIÊU DẠY HỌC CHƢƠNG
“DÕNG ĐIỆN TRONG CÁC MÔI TRƢỜNG”
2.1.1. Cấu trúc của chƣơng “Dòng điện trong các môi trƣờng”
Chương trình SGK 11 cơ bản, nội dung các kiến thức về “Dòng điện
trong các môi trường” được đưa vào cuối học kì I chương trình vật lí 11 THPT,
bao gồm 12 tiết trong đó 8 tiết lí thuyết, 2 tiết bài tập, 2 tiết thực hành, cụ thể:
- Dòng điện trong kim loại (1tiết).
- Dòng điện trong chất điện phân (2 tiết).
- Dòng điện trong chất khí (2 tiết).
- Dòng điện trong chân không( 1tiết).
- Dòng điện trong chất bán dẫn (2 tiết).
- Thực hành: Khảo sát đặc tính chỉnh lưu của điốt bán dẫn và đặc tính
khuyếch đại của trandito (2 tiết).
- Bài tập ( 2tiết).
Khi biên soạn, các tác giả đã chú ý đến cả nội dung kiến thức và nội
dung kĩ năng, kết hợp hài hoà giữa truyền tải nội dung kiến thức với gợi mở
PP dạy và học. Tạo điều kiện cho HS nâng cao năng lực tự học và giúp GV có
thể DH thông qua tổ chức các hoạt động học tập, để HS tìm hiểu, xây dựng,
chiếm lĩnh kiến thức.
2.1.2. Vai trò vị trí của chƣơng “Dòng điện trong các môi trƣờng”
Hệ thống kiến thức chương “Dòng điện trong các môi trường” được
trình bày sau khi HS đã được học các kiến thức cơ bản về “Dòng điện không
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
61
đổi”, làm nền tảng giúp việc hệ thống hoá kiến thức và so sánh dòng điện một
cách rõ ràng. Phần kiến thức này nghiên cứu những vấn đề về điều kiện hình
thành, cơ chế phát sinh, ứng dụng gắn liền với đời sống và sản xuất của dòng
điện trong các môi trường khác nhau.
Tuy nhiên, trong phạm vi nghiên cứu của luận văn chúng tui đề cập đến
một số kiến thức về: Dòng điện trong kim loại; Dòng điện trong chất điện
phân; Dòng điện trong chất khí. Sau khi học song những tiết này, HS cần nắm
vững các kiến thức sau:
Đối với dòng điện trong kim loại: Thuyết elêctron về tính dẫn điện của
kim loại, bản chất dòng điện trong kim loại, sự phụ thuộc của điện trở kim
loại vào nhiệt độ, hiện tượng siêu dẫn, hiện tượng nhiệt điện.
Đối với dòng điện trong chất điện phân: Hiện tượng điện phân, bản
chất dòng điện trong chất điện phân, các hiện tượng diễn ra ở điện cực, hiện
tượng dương cực tan, các định luật Faraday, ứng dụng.
Đối với dòng điện trong chất khí: Sự dẫn điện tự lực và không tự lực, bản
chất của dòng điện trong chất khí, tia lửa điện, hồ quang điện, các ứng dụng của nó.
2.1.3. Kiến thức, kĩ năng, thái độ cần đạt đƣợc của chƣơng “Dòng
điện trong các môi trƣờng”
1. Về nội dung cơ bản: HS phải hiểu và nắm được những nội dung
kiến thức sau:
* Dòng điện trong kim loại:
- Hạt dẫn điện trong kim loại (KL) là electro tự do.
- Nguyên nhân gây ra điện trở của KL là do sự mất trật tự của mạng
tinh thể cản trở CĐ của electron tự do.
- Dòng điện trong KL là dòng chuyển dời có hướng của các electron tự
do dưới tác dụng của điện trường.
- Điện trở của KL phụ thuộc vào nhiệt độ, hiện tượng siêu dẫn
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
62
- Hiện tượng nhiệt điện, bản chất của dòng nhiệt điện là dòng điện
trong kim loại.
* Dòng điện trong chất điện phân:
-Thí nghiệm để rút ra: Chất điện phân dẫn điện phân dẫn điện còn nước
cất không dẫn điện. Các hạt dẫn điện trong chất điện phân là ion dương và ion
âm. So với KL thì chất điện phân không dẫn điện tốt bằng.
- Thí nghiệm để rút ra: Hiện tượng khi cho dòng điện qua dd điện phân
mà cực dương bị bào mòn cực âm có lớp vật chất bám vào là hiện tượng
dương cực tan. Điều kiện để có hiện tượng dương cực tan là phải điện phân
dd muối của KL dùng làm anốt.
- Khi có hiện tượng dương cực tan thì bình điện phân đóng vai trò như
một điện trở còn điện phân với điện cực trơ thì có suất phản điện.
- Công thức Faraday: m = A I t/Fn
- Ứng dụng của hiện tượng điện phân: luyện kim, đúc điên, mạ điện.
*Dòng điện trong chất khí:
- Thí nghiệm: Sự dẫn điện không tự lực và tự lực của chất khí Bản
chất của dòng điện trong chất khí. Hạt dẫn điện trong ...
Download miễn phí Luận văn Phối hợp các phương pháp và phương tiện dạy học nhăm tích cực hoá hoạt động nhận thức của học sinh THPT miền núi khi dạy chương dòng điện trong các môi trường (vật lý 11 – cơ bản)
MỤC LỤC
Lời Thank Trang
Danh mục các từ viết tắt
Mục lục
Mở đầu . 1
Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc phối hợp các phương pháp và phương tiện dạy học để tích cực hoá hoạt động nhận thứccủa học sinh . 5
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu . 5
1.2. Hoạt động nhận thức và vấn đề tích cực hoá hoạt động nhận thức . 7
1.2.1. Hoạt động nhận thức. 7
1.2.2. Tích cực hoá hoạt động nhận thức và các biểu hiện của tính tíchcực nhận thức . 9
1.2.3. Tính tích cực với vấn đề chất lượng học tập . 12
1.2.4. Các biện pháp phát huy hoạt động nhận thức của học sinh . 13
1.3 Phối hợp các phương pháp và phương tiện dạy học để tích cực hoá
hoạt động nhận thức của học sinh . 16
1.3.1.Các phương pháp dạy học tích cực . 16
1.3.2. Các phương pháp dạy học có khả năng tích cực hoá hoạt động
nhận thức của học sinh . 19
1.3.2.1. Phương pháp thế nào được coi là phương pháp dạy học tích cực . 19
1.3.2.2. Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề . 23
1.3.2.3. Phương pháp mô hình trong dạy học Vật lí . 26
1.3.2.4. Phương pháp thực nghiệm trong dạy học Vật lí . 29
1.3.2.5. Phương pháp làm việc độc lập của học sinh . 31
1.3.2.6. Tổ chức dạy học theo quan điểm kiến tạo . 33
1.3.3. Các phương tiện dạy học hiện nay . 36
1.3.4. Vấn đề lựa chọn và phối hợp các phương pháp và phương tiện dạy học . 40
1.3.4.1. Phân tích ưu nhược điểm của các phương pháp . 41
1.3.4.2. Cơ sở lựa chọn các phương pháp . 42
1.3.4.3. Quy trình lựa chọn và phối hợp các phương pháp dạy học . 44
1.4. Tìm hiểu thực trạng vận dụng các phương pháp và phương tiện dạyhọc trong các trường THPT miền núi khi dạy một số kiến thức “Dòngđiện trong các môi trường” . 46
1.4.1. Mục đích điều tra . 46
1.4.2. Phương pháp và nội dung điều tra . 46
1.4.3. Kết quả điều tra . 47
1.4.3.1. Những khó khăn của giáo viên và học sinh . 52
1.4.3.2. Những hiểu biết quan niệm sai mà học sinh gặp phải khi học một
số kiến thức về “ Dòng điện trong các môi trường” . 53
1.4.3.3. Nguyên nhân dẫn đến các quan niệm sai hay chưa đầy đủ . 56
1.4.3.4. Hướng khắc phục khó khăn trong việc dạy học Vật lí và kiến nghị . 5 7
Kết luận chương 1 . 59
Chương 2: Xây dựng tiến trình dạy học một số bài chương “Dòng điện trong các môi trường”( Vật lí 11-cơ bản) theo hướng phối hợp các phương pháp và phương tiện dạy học để tích cực hoá hoạt động nhận thức của học sinh . 60
2.1. Cấu trúc, vai trò và các mục tiêu dạy học của chương “Dòng điện
trong các môi trường” . 60
2.1.1. Cấu trúc của chương “Dòng điện trong các môi trường” . 60
2.1.2. Vai trò, vị trí của chương “Dòng điện trong các môi trường” . 60
2.1.3. Kiến thức, kĩ năng và thái độ cần đạt được của chương “Dòng điện
trong các môi trường” . 61
2.2. Phối hợp các phương pháp và phương tiện dạy học, xây dựng tiếntrình dạy học một số kiến thức về chương “Dòng điện trong các môi trường” . 63
2.2.1. Định hướng chung của xây dựng tiến trình dạy học một số bài c ụ
thể theo hướng nghiên cứu của đề tài . 63
2.2.2. Thiết kế tiến trình dạy học bài 1 “Dòng điện trong kim loại” . 66
2.2.3. Thiết kế tiến trình dạy học bài 2 “Dòng điện trong chất điện phân” . 78
2.2.4. Thiết kế tiến trình dạy học bài 3 “Dòng điện trong chất khí” . 92
Kết luận chương 2 . 105
Chương 3: Thực nghiệm sư phạm . 106
3.1. Mục đích và nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm . 106
3.1.1. Mục đích . 106
3.1.2. Nhiệm vụ . 106
3.2. Đối tượng và phương pháp thực nghiệm sư phạm . 106
3.2.1. Đối tượng . 106
3.2.2. Phương pháp. 106
3.3. Khống chế các tác động ảnh hưởng đến kết quả thực nghiệm sư phạm . 107
3.4. Chuẩn bị cho thực nghiệm sư phạm . 108
3.4.1. Chọn lớp thực nghiệm và lớp đối chứng . 108
3.4.2. Các bài thực nghiệm sư phạm . 108
3.5. Giáo viên cộng tác thực nghiệm sư phạm . 109
3.6. Phương pháp đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm . 109
3.6.1. Căn cứ để đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm . 109
3.6.2. Đánh giá, xếp loại . 110
3.7. Tiến hành thực nghiệm sư phạm . 111
3.7.1. Lịc h giảng dạy thực nghiệm sư phạm . 111
3.7.2. Diễn biến thực nghiệm sư phạm . 112
3.7.3. Kết quả và sử lí kết quả thực nghiệm sư phạm . 121
3.7.3.1. Yêu cầu chung và xử lí kết quả thực nghiệm sư phạm . 121
3.7.3.2. Phân tích và xử lí các kết quả định tính của thực nghiệm sư phạm . 123
3.7.3.3. Phân tích và xử lí kết quả định lượng của thực nghiệm sư phạm . 124
3.8. Đánh giá chung về thực nghiệm sư phạm . 136
Kết luận chương 3 . 138
Kết luận chung . 139
Tài liệu tham khảo
Để tải bản DOC Đầy Đủ xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung:
à trƣờng: Cần quan tâm đặc biệt đến việc đổi mới PPDHvà học theo hướng tổ chức hoạt động của HS nhằm phát huy, tăng cường
TTCNT của HS trong học tập nói chung và học Vật lí nói riêng đồng thời
trang bị cho đội ngũ GV thường xuyên cập nhật những tài liệu mới phục vụ
cho chuyên môn.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
59
KẾT LUẬN CHƢƠNG I
Trên đây chúng tui đã trình bày những cơ sở lí luận và thực tiễn của
việc DH khi phối hợp các PP và PTDH nhằm phát triển TTCNT của HS. Qua
việc phân tích những vấn đề trên có thể rút ra một số kết luận sau:
Làm rõ những nét đặc trưng cơ bản của hoạt động nhận thức, TTCNT
và vai trò của nó trong học tập, từ đó thấy được sự cần thiết phải tăng cường
TTCNT của HS trong DH Vật lí ở trừơng phổ thông.
Đề xuất và phân tích các PPDH có nhiều khả năng phát huy được
TTCNT Vật lí của HS và việc sử dụng chúng trong quá trình DH một số kiến
thức về “Dòng điện trong các môi trường”. Đó là các PP: DH giải quyết vấn
đề; PP thực nghiệm; PP mô hình; PP làm việc độc lập của HS; DH theo lí
thuyết kiến tạo, kết hợp các PTDH trong quá trình DH. Những PP này luôn
đảm bảo những yêu cầu: Có tính vấn đề cao, tác động qua lại, tham gia hợp tác.
Tìm hiểu thực trạng dạy và học Vật lí ở các trường THPT miền núi, chỉ
ra được những khó khăn của GV và HS khi dạy và học phần kiến thức đó.
Tìm hiểu những hiểu biết, quan niệm sẵn có của HS về “Dòng điện
trong KL, dòng điện trong chất điện phân, dòng điện trong chất khí”, chỉ ra
được những quan niệm chưa đầy đủ hay sai mang tính phổ biến.
Trên cơ sở lí luận và thực tiễn. Để có thể tạo ra môi trường thuận lợi, tạo
tiền đề cho HS tham gia tích cực vào các hoạt động học tập, tích cực chủ động
tìm tòi kiến thức, năng động và sáng tạo trong tư duy…Chúng tui đã tiến hành
phân tích ưu nhược điểm của các PPDH, PTDH, từ đó đề suất cơ sở, quy trình
lựa chọn và phối hợp các PP và PTDH đã nêu, đồng thời áp dụng vào việc thiết
kế tiến trình DH và nội dung giáo án cho một số kiến thức về “Dòng điện trong
các môi trường” nhằm tăng cường TTCNT Vật lí của HS trong học tập.
Qua việc phân tích đặc điểm nhận thức của HS, tìm hiểu thực tế dạy -
học hiện nay, cho thấy việc lựa chọ phối hợp các PP và PTDH là thực sự cần
thiết phù hợp với thực tiễn, đáp ứng được nhu câu đổi mới PPDH, thích hợp
với mọi đối tượng HS và mục tiêu đào tạo của các trường THPT hiện nay.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
60
CHƢƠNG II
XÂY DỰNG TIẾN TRÌNH DẠY HỌC MỘT SỐ BÀI CHƢƠNG “DÒNG
ĐIỆN TRONG CÁC MÔI TRƢỜNG”( VẬT LÝ 11- CƠ BẢN) THEO
HƢỚNG PHỐI HỢP CÁC PHƢƠNG PHÁP VÀ PHƢƠNG TIỆN DẠY HỌC
ĐỂ TÍCHCỰC HOÁ HOẠT ĐỘNG NHẬN THỨC CỦA HỌC SINH
2.1. CẤU TRÖC, VAI TRÒ VÀ CÁC MỤC TIÊU DẠY HỌC CHƢƠNG
“DÕNG ĐIỆN TRONG CÁC MÔI TRƢỜNG”
2.1.1. Cấu trúc của chƣơng “Dòng điện trong các môi trƣờng”
Chương trình SGK 11 cơ bản, nội dung các kiến thức về “Dòng điện
trong các môi trường” được đưa vào cuối học kì I chương trình vật lí 11 THPT,
bao gồm 12 tiết trong đó 8 tiết lí thuyết, 2 tiết bài tập, 2 tiết thực hành, cụ thể:
- Dòng điện trong kim loại (1tiết).
- Dòng điện trong chất điện phân (2 tiết).
- Dòng điện trong chất khí (2 tiết).
- Dòng điện trong chân không( 1tiết).
- Dòng điện trong chất bán dẫn (2 tiết).
- Thực hành: Khảo sát đặc tính chỉnh lưu của điốt bán dẫn và đặc tính
khuyếch đại của trandito (2 tiết).
- Bài tập ( 2tiết).
Khi biên soạn, các tác giả đã chú ý đến cả nội dung kiến thức và nội
dung kĩ năng, kết hợp hài hoà giữa truyền tải nội dung kiến thức với gợi mở
PP dạy và học. Tạo điều kiện cho HS nâng cao năng lực tự học và giúp GV có
thể DH thông qua tổ chức các hoạt động học tập, để HS tìm hiểu, xây dựng,
chiếm lĩnh kiến thức.
2.1.2. Vai trò vị trí của chƣơng “Dòng điện trong các môi trƣờng”
Hệ thống kiến thức chương “Dòng điện trong các môi trường” được
trình bày sau khi HS đã được học các kiến thức cơ bản về “Dòng điện không
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
61
đổi”, làm nền tảng giúp việc hệ thống hoá kiến thức và so sánh dòng điện một
cách rõ ràng. Phần kiến thức này nghiên cứu những vấn đề về điều kiện hình
thành, cơ chế phát sinh, ứng dụng gắn liền với đời sống và sản xuất của dòng
điện trong các môi trường khác nhau.
Tuy nhiên, trong phạm vi nghiên cứu của luận văn chúng tui đề cập đến
một số kiến thức về: Dòng điện trong kim loại; Dòng điện trong chất điện
phân; Dòng điện trong chất khí. Sau khi học song những tiết này, HS cần nắm
vững các kiến thức sau:
Đối với dòng điện trong kim loại: Thuyết elêctron về tính dẫn điện của
kim loại, bản chất dòng điện trong kim loại, sự phụ thuộc của điện trở kim
loại vào nhiệt độ, hiện tượng siêu dẫn, hiện tượng nhiệt điện.
Đối với dòng điện trong chất điện phân: Hiện tượng điện phân, bản
chất dòng điện trong chất điện phân, các hiện tượng diễn ra ở điện cực, hiện
tượng dương cực tan, các định luật Faraday, ứng dụng.
Đối với dòng điện trong chất khí: Sự dẫn điện tự lực và không tự lực, bản
chất của dòng điện trong chất khí, tia lửa điện, hồ quang điện, các ứng dụng của nó.
2.1.3. Kiến thức, kĩ năng, thái độ cần đạt đƣợc của chƣơng “Dòng
điện trong các môi trƣờng”
1. Về nội dung cơ bản: HS phải hiểu và nắm được những nội dung
kiến thức sau:
* Dòng điện trong kim loại:
- Hạt dẫn điện trong kim loại (KL) là electro tự do.
- Nguyên nhân gây ra điện trở của KL là do sự mất trật tự của mạng
tinh thể cản trở CĐ của electron tự do.
- Dòng điện trong KL là dòng chuyển dời có hướng của các electron tự
do dưới tác dụng của điện trường.
- Điện trở của KL phụ thuộc vào nhiệt độ, hiện tượng siêu dẫn
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
62
- Hiện tượng nhiệt điện, bản chất của dòng nhiệt điện là dòng điện
trong kim loại.
* Dòng điện trong chất điện phân:
-Thí nghiệm để rút ra: Chất điện phân dẫn điện phân dẫn điện còn nước
cất không dẫn điện. Các hạt dẫn điện trong chất điện phân là ion dương và ion
âm. So với KL thì chất điện phân không dẫn điện tốt bằng.
- Thí nghiệm để rút ra: Hiện tượng khi cho dòng điện qua dd điện phân
mà cực dương bị bào mòn cực âm có lớp vật chất bám vào là hiện tượng
dương cực tan. Điều kiện để có hiện tượng dương cực tan là phải điện phân
dd muối của KL dùng làm anốt.
- Khi có hiện tượng dương cực tan thì bình điện phân đóng vai trò như
một điện trở còn điện phân với điện cực trơ thì có suất phản điện.
- Công thức Faraday: m = A I t/Fn
- Ứng dụng của hiện tượng điện phân: luyện kim, đúc điên, mạ điện.
*Dòng điện trong chất khí:
- Thí nghiệm: Sự dẫn điện không tự lực và tự lực của chất khí Bản
chất của dòng điện trong chất khí. Hạt dẫn điện trong ...