hedgehog_nhimnhim
New Member
Download miễn phí Quan niệm của chủ nghĩa Mark-Lenin về kinh tế nông dân và ý nghĩa đối với Việt Nam
Lý luận của chủ nghĩa Marx-Lenin nói chung, và quan niệm về cải tạo xã hội chủ nghĩa
nền kinh tế tiểu nông lên chủ nghĩa xã hội nói riêng đã được Đảng Cộng sản Việt Nam nghiên
cứu và vận dụng vào việc thực hiện cải tạo nền kinh tế sản xuất nhỏ cá thể theo con đường xã
hội chủ nghĩa. Nhưng đáng tiếc là công cuộc cải tạo đó dường như không mấy thành công:
đưa nông dân vào HTX (1960-1980), rồi lại thừa nhận quyền tự chủ kinh doanh của kinh tế hộ
(1981-1996), rồi lại thành lập HTX (1997 đến nay). Từ đó, một câu hỏi đặt ra là: phải chăng lý
luận về cải tạo sản xuất nhỏ mà chủ nghĩa Marx-Lenin đưa ra là không đúng? Câu trả lời thì
đã nằm ngay ở việc làm của chúng ta vừa nêu trên (các HTX được thành lập lại theo Luật HTX từ
năm 1997 là HTX khác trước, theo mô hình của V.I.Lênin). Như vậy, nguyên nhân của sự yếu kém
của các HTX trước đây không phải do áp dụng lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin về cải tạo nông
dân, mà trái lại là do chúng ta đã không làm đúng theo những gì mà K.Marx, F.Engels và
V.I.Lenin đã chỉ dẫn. Thể hiện:
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
kỳ quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội,V.I.Lenin đã chỉ rõ đặc điểm lớn nhất, xuyên suốt của thời kỳ đó là sự tồn tại một cơ cấu kinh
tế nhiều thành phần, và tương ứng là một xã hội có cơ cấu nhiều giai cấp. Về cơ bản, có 3
thành phần tồn tại phổ biến ở mọi nước, là: chủ nghĩa tư bản, sản xuất hàng hóa, chủ nghĩa
cộng sản; và tương ứng với nó là 3 giai cấp cơ bản: tư sản, tiểu tư sản, công nhân và những
người lao động tập thể. Nhưng ông cũng chỉ rõ, tùy điều kiện mỗi nước mà các thành phần
kinh tế và giai cấp sẽ có những điểm khác biệt (nhưng không phải là chủ yếu nhất). Với nước
Nga, do là một nước tiểu nông, nên tồn tại 5 thành phần, bao gồm: kinh tế nông dân kiểu gia
trưởng, nghĩa là một phần lớn có tính chất tự nhiên; sản xuất hàng hoá nhỏ (trong đó bao gồm
đại đa số nông dân bán lúa mì); chủ nghĩa tư bản tư nhân; chủ nghĩa tư bản nhà nước; chủ
nghĩa xã hội, trong đó thành phần sản xuất hàng hóa nhỏ là chủ yếu. Ông nhấn mạnh: giữa
các thành phần kinh tế ấy, tính tự phát tiểu tư sản chiếm ưu thế; số đông, thậm chí là đại đa số
nông dân đều là những người sản xuất hàng hóa nhỏ2.
Cả K.Marx, F.Engels và V.I.Lenin đều thống nhất quan niệm là các thành phần trên sẽ tồn
tại lâu dài, trong suốt thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Đó là vì, một mặt, như F.Engels chỉ
ra là do người nông dân là một nhân tố rất cơ bản của dân cư, của nền sản xuất và của chính
quyền, nên sự tồn tại của nó là có lợi cho giai cấp vô sản trong cuộc đấu tranh chống chủ
nghĩa tư bản; mặt khác, do toàn bộ tâm lý, tập quán sản xuất nhỏ tồn tại hàng trăm năm đã tạo
“một cơ sở có những cội rễ rất sâu và rất chắc” vào ý thức tư hữu của người nông dân, nên họ
sẽ chống lại bất cứ sự can thiệp, hay kiểm kê, kiểm soát nào của nhà nước, vì vậy việc thay thế
chế độ tư hữu nhỏ bằng chế độ công hữu là không thể tiến hành một lần mà xong được. Vậy
nên, V.I.Lenin đã cực lực phê phán những tư tưởng nóng vội muốn xóa bỏ ngay mọi hình
thức tư hữu để xác lập chế độ công hữu.
Thứ hai, cần cải tạo giai cấp tiểu tư sản cùng với những tập quán, những thói quen của giai
cấp ấy, và địa vị kinh tế của giai cấp ấy theo con đường xã hội chủ nghĩa.
Mặc dù xác định sự tồn tại lâu dài của kinh tế tiểu nông, nhưng điều đó không có nghĩa là
giai cấp vô sản để mặc họ, mà ngược lại, phải cải tạo họ, phải tiêu diệt cái cơ sở vô cùng rộng
___________
1 Trường Đại học Lâm nghiệp Hà Nội
2 V.I.Lênin, Toàn tập, Tập 43, Nxb Tiến bộ, Maxcơva, 1977, tr.248
Phần II: Các vấn đề kinh tế và kinh doanh2
lớn và có cội rễ rất sâu và rất chắc cho sự duy trì và phục hồi lại chủ nghĩa tư bản trong cuộc
đấu tranh ác liệt chống chủ nghĩa cộng sản. Đó là một nhiệm vụ khó khăn, nhưng theo
F.Engels, thì “Nếu chúng ta xác định được lập trường của chúng ta đối với tiểu nông thì
chúng ta sẽ có mọi tiêu điểm để xác định được thái độ của mình đối với những thành phần
khác trong dân cư nông thôn.”1 Thấm nhuần tư tưởng của F.Engels, V.I.Lenin luôn nhắc nhở
giai cấp vô sản là không được quên kẻ thù chủ yếu trong bước quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên
chủ nghĩa xã hội là giai cấp tiểu tư sản và tính tự phát tiểu tư sản, cùng với những tập quán,
những thói quen, và địa vị kinh tế của giai cấp ấy. Ông nói, nếu giai cấp vô sản xóa bỏ được
chế độ tư hữu của người tiểu nông thì cũng có nghĩa là họ đã “nhổ được những gốc rễ sâu xa
hơn và dai dẳng hơn của những quan hệ cũ tiền xã hội chủ nghĩa, thậm chí tiền tư bản.”2 Khi
đó, và chỉ có khi đó giai cấp tư sản mới hết cơ sở để tái sinh và tồn tại.
Về cải tạo sản xuất nhỏ, cả K.Marx, F.Engels và V.I.Lenin đều có chung quan niệm là phải
lôi cuốn nông dân đi theo chủ nghĩa xã hội. Các ông cho rằng, nếu giải phóng nông dân mà
chỉ dừng lại ở việc đưa ruộng đất và tự do cho họ, thì đó mới chỉ là bước đầu; nhiệm vụ của
giai cấp vô sản và chính đảng của nó còn lớn hơn, và khó khăn hơn nhiều. Đó là phải xóa bỏ
tư hữu, dẫn dắt nông dân xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc, để không vì sự yếu đuối và
thiếu năng lực cạnh tranh của họ mà bị phân hóa trong guồng máy tư bản chủ nghĩa.
Thứ ba, con đường cơ bản để cải tạo nông dân là tập hợp họ vào các hợp tác xã.
Những người nông dân sau khi thoát khỏi chế độ bóc lột của chủ nghĩa tư bản trở thành
người nông dân tự do và được chia ruộng đất thuộc nhà nước. Nhưng, sự thâm nhập của sản
xuất hàng hóa vào nông nghiệp, sự cạnh tranh giữa nông dân, những cuộc đấu tranh giành
đất đai, giành độc lập kinh tế… đã dẫn đến tình trạng phân hóa trong nông dân: giai cấp tư
sản nông dân lấn át trung nông và nông dân nghèo. Đó là vấn đề có tính quy luật. Vì vậy,
chừng nào người nông dân chưa trở thành những người lao động tập thể trong các Hợp tác xã
(HTX) thì chừng đó vẫn còn nguy cơ đói cùng kiệt và bị bóc lột. Trong “Tuyên ngôn thành lập
Hiệp hội công nhân Quốc tế,” K.Marx đã nhấn mạnh: muốn giải phóng nông dân, giải phóng
quần chúng lao động, thì cần phát triển lao động hợp tác trên quy mô cả nước, bằng con
đường kinh tế, chứ không phải bằng những biện pháp tội lỗi đối với nông dân. Sau này
V.I.Lenin làm rõ thêm: HTX là hình thức kinh tế quá độ thích hợp để chuyển từ tiểu sản xuất
sang đại sản xuất, đưa những nhà sản xuất nhỏ lên chủ nghĩa xã hội, do đó, đưa nông dân vào
HTX là con đường duy nhất mang lại lợi ích cho họ, và cũng là con đường cơ bản nhất, dễ
dàng nhất để cải tạo họ theo chủ nghĩa xã hội. Tuy nhiên, do “những thói quen lâu đời, cố
cựu, bất di bất dịch” đã ăn sâu vào tiềm thức của nông dân nên họ sẽ không sẵn sàng từ bỏ
những lợi ích riêng để đi theo giai cấp công nhân trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Vì vậy, giai cấp vô sản phải lãnh đạo họ, đấu tranh với họ để gây ảnh hưởng tới họ và lôi cuốn
họ tham gia HTX. Chừng nào giai cấp vô sản tổ chức được toàn thể nông dân vào HTX, thì
chừng đó họ mới thật sự đứng vững được cả hai chân trên miếng đất xã hội chủ nghĩa.
Thứ tư, trong quá trình cải tạo nông dân, cần có những bước đi thận trọng, với những chính sách
và biện pháp thích hợp.
Mặc dù tư tưởng của Chủ nghĩa Marx-Lenin là xóa bỏ chế độ tư hữu, thiết lập chế độ
công hữu trong chủ nghĩa xã hội, nhưng điều đó không có nghĩa là phải tiến hành quốc hữu
hóa ngay một lúc tất cả các tư liệu sản xuất xã hội; mà ngược lại, có thể và cần sử dụng
___________
1 C.Mác-Ph.Ăng-ghen, Tuyển tập, Tập VI, Nxb ST, HN, 1984, tr.567.
2 V.I.Lênin, Toàn tập, Tập 43, Nxb Tiến bộ, Maxcơva, 1977, tr.273 .
Phần II: Các vấn đề kinh tế và kinh doanh 3
những giải pháp mềm dẻo, linh hoạt, thích hợp với tình hình cụ thể ở mỗi giai đoạn cụ thể của
cách mạng. Tức là, việc xóa bỏ các thói quen, xóa bỏ địa vị kinh tế của thành phần sản ...