PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài :
Lí luận của chủ nghĩa Mác- Lênin chỉ ra rằng dân chủthuộc về bản chất cỷa chủ nghĩa xã hội. Do đó chừng nào bàn chất ấy chưa được hiện thực hoá một chách đầy đủ thì vấn đề giải phóng con người, vấn đề dân chủ còn là khát vọng, còn là xu hướng chung của nhân loại,là vấn đề thời sự của loài người. Sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế, khoa học kĩ thuật cùng với xu hướng quốc tế hoá đời sống xã hội trên phạm vi toàn thế giới đang mở ra cho chúng ta những thời cơ phát triển đồng thời cũng có những thách thức mới. Chíng trong hoàn cảnh ấy, những năm đổi mới vừa qua, cùng với chủ trương phát triển kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo cơ chế thị trường có sự quả lí của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, Đảng ta chủ trương dân chủ hoá mọi mặt đời sống xã hội , phát huy nhân tố con người và lấy việc phục vụ lợi ích con người là mục đích cao nhất của mọi hoạt động. Chủ trương đó của Đảng thực sự là một định hướng quan trọng đối với nhiệm vụ xây dựng và thực hiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa và xây dựng Nhà nước pháp quyền chủ nghĩa VIệt Nam- Nhà nước “ của dân, do dân và vì dân’’. Chủ trương đó đang là mục tiêu hành động tạo điều kiện để mở rộng khối đại đoàn kết dân tộc, phát huy vai trò làm chủ của mọi tầng lớp nhân dân, động viên mọi tiềm năng sáng tạo, đẩy mạnh phong trào cách mạng của quần chúng nhân dân, thực hiện thắng lợi các Nghị quyết của Đảng và chính sách của Nhà nước.
Ngày nay, nước ta đang trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và xây dựng chủ nghĩa xã hội, tiếp tục con dường của Đảng và Bác đã lựa chọn với mục tiêu nhân dân lao động được tự do, có cơm ăn, áo mặc, được học hành và có cuộc sống hạnh phúc. Với ý nghĩa đó, tại Hội nghị lần thứ ba Ban chấp hành Trung ương khoá VIII, Đảng ta chủ trương : “ Mở rộng dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong xây dựng và quản lý Nhà nước” đã cổ vũ mạnh mẽ tinh thần sáng tạo của nhân dân, thể hiện rã nét bản chất tốt đẹp của chế độ xã hội chủ nghĩa .Khâu quan trọng và cấp bách hiện nay là phát huy quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở, thực hiện Qui chế dân chủ cơ sở .
Quần chúng nhân dân là người sáng taọ ra lịch sử , do đó phải lôi kéo được quảng đại quần chúng vào các công việc của Nhà nước, nhất là ở cơ sở . Sức sống của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa do Dảng ta lãnh đạo dựa trên cơ sở thợc hiện tốt quyền làm chủ của nhân dân, từ đó động viên được lực lượng vĩ đại của toàn dân trong công cuộc phát triển kinh tế . Thực hiện dân chủ cơ sở vừa đảm bảo được quyền dân chủ trực tiếp của nhân dân, vừa phát huy được những khả năng tiềm tàng của cộng đồng trong việc chăm lo đời sống vật chất và văn hoá giữ gìn trật tự an ninh cơ sở, tham gia xây dựng Nhà nước xã hội chủ nghĩa . Cơ sở là nơi thể hiện rõ nét nhất kết quả hoạt động của cơ chế “ Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lí, nhân dân làm chủ”, là sự gặp gỡ và hoà hợp giữa ý Đảng, lòng dân và phép nước, nền tảng của chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa .
Với những mong muốn rìm hiểu vấn đề dân chủ, các chủ trương của Đảng đi vào cuộc sống nhân dân tại các cấp dân chủ một chách sinh động, tạo điều kiện tốt đẻ chính quyền và nhân dân phấn đấu thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu của Đảng và Nhà Nước đề ra như thế nào nên em chọn vấn đề “Thực hiện quy chế dân chủ cấp cơ sở ở nước ta hiện nay” làm đề tài niên luận của mình.
Đây là một vấn đề hết sức cần thiết trợng nghiệpcông nghiệp hoá, hiện đại hoá ở nước ta hiện nay, đi liền với việc mở rộng dân chủ và thực hiện tốt Qui chế dân chủ, chúng ta sẽ đẩy lùi được tình trạng tham nhũng,quan liêu làm trong sạch bộ máy Nhà nước, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta, đồng thời thể hiện được tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa .
2. Tình hình nghiên cứu:
Xung quanh vấn đề nghiên cứu, ở nước ta trong những năm gần đây nhiều văn kiện của Đảng và Nhà nước nhiều bài phát biểu quan trọng của các đồng chí lãnh đạo đã đưa ra những định hướng cơ bản trong việc xây dựng vả củng cố nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Các công trình nghiên cứu vấn đề này như:
- Ban dân vận Trung Ương : “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” một số vấn đề lý luận và thực tiễn_ NXB Chính trị Quốc gia, H.1997.
- Lương Ngọc : Thực hiện: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiêmtra” ở nông thôn và thực hiện Qui chế dân chủ ở xã- Tạp chí Công sản , số 7 (4/1998) .
- “ Phát huy quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng thực hiện thiết chế dân chủ cơ sở” của nguyên Tổng Bí thư Lê Kkhả Phiêu trên Tạp chí Cộng sản số 3 năm 1998
- “ Qui chế thực hiện dân chủ ở cấp xã, một số vấn đề lý luận và thực tiễn” của Dương Xuân Ngọc- NXB Chính trị Quốc gia, 2000 .
Những công trình, bài viết trên là những tư liệu quý để người viết tham khảo, kế thừa và vận dụng trong khi thực hiện đề tài của mình.
3. Mục đích nghiên cứu :
Khi nghiên cứu vấn đề này, mục đích của niên luận chi nhằm nhận thức một cách đúng đắn về khái niệm dân chủ và dân chủ xã hội chủ nghĩa, đồng thời trình bày một cách khái quát chủ trương của Đảng ta trong việc thực hiện, phát huy dân chủ ở cấp cơ sở, những thành tựu, hạn chế và đưa ra một vài giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả triển khai thực hiện Qui chế dân chủ cấp cơ sở ở nước ta hiện nay.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu :
- Làm rõ khái niệm dân chủ và dân chủ xã hội chủ nghĩa, những quan niệm vê dân chủ của Chủ tịch Hồ Chí Minh và của Đảng ta .
- Phân tích, làm rõ nội dung của quá trình tổ chức thực hiện Qui chế dân chủ cấp cơ sở ở nước ta .
- Nêu lên một vài giải pháp nhằm góp phần triển khai có hiệu qủa trong việc thực hiện Qui chế dân chủ cơ sở ở nước ta hiện nay.
