Download miễn phí Tiểu luận Quan niệm về vật chất trong triết học Mác - Lênin
MỤC LỤC
Đặt vấn đề 1
Giải quyết vấn đề 2
I. Quan niệm về vật chất trong triết học trước Mác 2
1. Thời kỳ cổ đại 2
2. Thời kỳ cận đại 4
II. Quan niệm về vật chất trong triết học Mác - Lênin 5
1. Định nghĩa vật chất (theo quan điểm của Lênin) 6
2. Phân tích định nghĩa vật chất theo quan điểm của Lênin 7
III. Quan niệm về vận động của vật chất 9
IV. Không gian và thời gian 11
Kết luận 15
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
©n chia ®îc, kh«ng kh¸c nhau vÒ chÊt mµ chØ kh¸c nhau vÒ h×nh d¹ng, t thÕ vµ trËt tù s¾p xÕp. Nguyªn tö cã nhiÒu h×nh d¸ng kh¸c nhau: h×nh que, «van, bÇu dôc, trßn… vµ sù s¾p xÕp theo c¸c tr×nh tù kh¸c nhau, trËt tù kh¸c nhau t¹o ra sù ®a d¹ng vÒ vËt. Nguyªn tö tån t¹i vÜnh viÔn kh«ng do ai s¸ng t¹o ra vµ còng kh«ng thÓ bÞ hñy diÖt. Mäi sù vËt, hiÖn tîng cña thÕ giíi lµ do sù kÕt hîp vµ ph©n gi¶i cña c¸c nguyªn tö mµ thµnh.MÆc dï cßn nhiÒu h¹n chÕ, nhng thuyÕt nguyªn tö cæ ®¹i lµ mét bíc ph¸t triÓn míi cña chñ nghÜa duy vËt trªn con ®êng h×nh thµnh ph¹m trï vËt chÊt triÕt häc, t¹o thµnh c¬ së triÕt häc cho nhËn thøc khoa häc sau nµy. Tuy nhiªn do ®iÒu kiÖn lÞch sö, thuyÕt nguyªn trë cæ d¹i còng chØ lµ nh÷ng pháng ®o¸n gi¶ ®Þnh, nã kh«ng tho¸t khái h¹n chÕ chung cña c¸c nhµ triÕt häc tríc ®ã: quy luËt vËt chÊt vÒ d¹ng cô thÓ cña vËt chÊt.
2/. Thêi cËn ®¹i: ThÕ kû XVII, XVIII, ph¸t huy truyÒn thèng cña c¸c nhµ duy vËt thêi cæ ®¹i. C¸c nhµ triÕt häc trong giai ®o¹n nµy còng ®ång nhÊt vËt chÊt víi nguyªn tö (vËt chÊt trïng nguyªn tö). Nhng do khoa häc tù nhiªn ph¸t triÓn m¹nh ®Æc biÖt lµ m«n c¬ häc, víi xu thÕ chung c¸c nhµ triÕt häc thêi kú nµy nh: Galilª, §ªc¸ct¬, Niut¬n, Bªc¬n, H«pbach, vv… coi vËt chÊt ®ång nhÊt víi khèi lîng vµ khèi lîng lµ bÊt biÕn. §ång thêi do ¶nh hëng cña ph¬ng ph¸p t duy siªu h×nh, nh÷ng quan niÖm trªn ®· ®îc coi nh nh÷ng ch©n lý hoµn chØnh, bÊt di bÊt dÞch. ViÖc quan niÖm khèi lîng cña c¸c vËt thÓ lµ bÊt biÕn, kh«ng phô thuéc vµo vËn ®éng lµ mét trong nh÷ng sai lÇm ë thêi kú nµy. Neut¬n ®· ®ång nhÊt khèi lîng víi vËt chÊt, coi vËn ®éng cña vËt chÊt chØ lµ vËn ®éng c¬ häc, t¸ch rêi vËn ®éng kh«ng gian, thêi gian, thêi gian víi vËt chÊt. Theo Neut¬n, nguån gèc cña vËn ®éng ë bªn ngoµi vËt chÊt, «ng g¾n vËn ®éng cña vËt chÊt víi c¸i kÝch ®Çu tiªn cña thîng ®Õ. §ã lµ nh÷ng quan ®iÓm cña c¸c nhµ triÕt häc thêi kú nµy.
§Õn cuèi thÕ kû XIX, ®Çu thÕ kû XX, mét sè ph¸t minh quan träng trong khoa häc tù nhiªn ®Æc biÖt trong lÜnh vùc vËt lý häc ®· ®em l¹i nh÷ng hiÓu biÕt míi vÒ cÊu tróc cña vËt chÊt, nã ®· lµm thay ®æi c¨n b¶n quan niÖm cæ truyÒn vÒ vËt chÊt. Cô thÓ lµ vµo n¨m 1895, R¬nghen nhµ vËt lý lôc ngêi §øc ®· ph¸t hiÖn ra tia X ( tia R¬nghen) n¨m 1896, BÐc¬nen, nhµ vËt lý lùc ngêi Ph¸p ph¸t hiÖn ra hiÖn tîng phãng x¹, ®· chøng tá r»ng nguyªn tö kh«ng ph¶i lµ kh«ng thÓ ph©n chia ®îc vµ kh«ng thÓ chuyÓn ho¸ sang c¸c nguyªn tö kh¸c, b¸c bá quan niÖm siªu h×nh cho r»ng nguyªn tè ho¸ häc lµ bÊt biÕn. N¨m 1891, T«mx¬n nhµ vËt lý häc ngêi Anh ®· ph¸t hiÖn ra ®iÖn tö. §iÖn tö lµ mét trong nh÷ng yÕu tè t¹o nªn nguyªn tö. Ph¸t minh nµy chøng tá r»ng nguyªn tö kh«ng ph¶i lµ ®¬n vÞ cuèi cïng t¹o nªn thÕ giíi vËt chÊt. §Õn ®Çu thÕ kû XX, n¨m 1901 nhµ vËt lý häc ngêi §øc kan - phman ®· ph¸t hiÖn ra hiÖn tîng rÊt quan träng lµ trong qu¸ tr×nh vËn ®éng, khèi lîng cña ®iÖn tö t¨ng khi vËn tèc cña nã t¨ng. Nh vËy, khèi lîng còng kh«ng ph¶i lµ c¸i bÊt biÕn. Ph¸t minh nµy ®· phñ nhËn hoµn toµn quan ®iÓm siªu h×nh coi khèi lîng lµ bÊt biÕn vµ vËt ®ång nhiÖt vËt chÊt víi khèi lîng.
Nh÷ng ph¸t minh trong vËt lý ®· chøng minh r»ng sù ®ång nhÊt víi nh÷ng d¹ng cô thÓ cña vËt chÊt, víi nh÷ng thuéc tÝnh cña vËt chÊt nh chñ nghÜa duy vËt tríc M¸c quan niÖm lµ c¨n cø ®Ó chñ nghÜa duy t©m lîi dông chèng l¹i chñ nghÜa duy vËt, b¶o vÖ nh÷ng luËn ®iÓm duy t©m. C¸c nhµ triÕt häc cña chñ nghÜa duy t©m ®· cho r»ng “vËt chÊt tiªu tan mÊt” lµm cho toµn bé nÒn t¶ng cña chñ nghÜa duy vËt bÞ sôp ®æ hoµn toµn.
II/. Quan niÖm vÒ vËt chÊt trong triÕt häc M¸c – Lªnin:
Theo Lªnin ph¹m trï vËt chÊt lµ mét ph¹m trï “ réng ®Õn cïng cùc, réng nhÊt, mµ cho ®Õn nay, thùc ra nhËn thøc luËn vÉn cha vît qu¸ ®îc”
. Khi ®Þnh nghÜa ph¹m trï nµy, kh«ng thÓ quy nã vÒ vËt thÓ hoÆc mét thuéc tÝnh cô thÓ nµo ®ã, còng kh«ng thÓ quy vÒ ph¹m trï réng h¬n v× ®Õn nay cha cã ph¹m trï nµo réng h¬n ph¹m trï vËt chÊt. Do vËy, chØ cã thÓ ®Þnh nghÜa ph¹m trï vËt chÊt trong quan hÖ víi ý thøc, ph¹m trï ®èi lËp víi nã lµ trong quan hÖ Êy, vËt chÊt lµ tÝnh thø nhÊt, ý thøc lµ tÝnh thø hai. B»ng ph¬ng ph¸p nh vËy, ®Þnh nghÜa ph¹m trï vËt chÊt cña Lªnin ®îc diÔn ®¹t nh sau:
“VËt chÊt lµ mét ph¹m trï triÕt häc dïng ®Ó chØ thùc t¹i kh¸ch quan ®îc ®em l¹i cho con ngêi trong c¶m gi¸c, ®îc c¶m gi¸c cña chóng ta chÐp l¹i, chôp l¹i, ph¶n ¸nh vµ tån t¹i kh«ng lÖ thuéc vµo c¶m gi¸c”.
ë ®Þnh nghÜa nµy. V.I.Lªnin ph©n biÖt hai vÊn ®Ò quan träng:
Tríc hÕt lµ cÇn ph©n biÖt vËt chÊt víi t c¸ch lµ ph¹m trï triÕt häc víi c¸c quan niÖm cña khoa häc tù nhiªn vÒ cÊu t¹o vµ nh÷ng thuéc tÝnh cô thÓ cña c¸c ®èi tîng c¸c d¹ng vËt chÊt kh¸c nhau. VËt chÊt víi t c¸ch lµ ph¹m trï triÕt häc nã chØ vËt chÊt nãi chung, v« h¹n, v« tËn, kh«ng sinh ra, kh«ng mÊt ®i, cßn c¸c ®èi tîng, c¸c d¹ng vËt chÊt khoa häc cô thÓ nghiªn cøu ®Òu cã giíi h¹n, nã sinh ra vµ mÊt ®i ®Ó chuyÓn ho¸ thµnh c¸i kh¸c. V× vËy, kh«ng thÓ quy vËt chÊt nãi chung vÒ vËt thÓ, kh«ng thÓ ®ång nhÊt vËt chÊt nãi chung víi nh÷ng d¹ng cô thÓ cña vËt chÊt nh c¸c nhµ duy vËt trong lÞch sö cæ ®¹i, cËn ®¹i ®· lµm.
Thø hai lµ trong nhËn thøc luËn, khi vËt chÊt ®èi lËp víi ý thøc, c¸i quan träng ®Ó nhËn biÕt vËt chÊt chÝnh lµ thuéc tÝnh kh¸ch quan. Kh¸ch quan theo V.I.Lªnin lµ “c¸i ®ang tån t¹i ®éc lËp víi loµi ngêi vµ víi c¶m gi¸c cña con ngêi”. Trong ®êi sèng x· héi, “vËt chÊt lµ c¸i tån t¹i x· héi kh«ng phô thuéc vµo ý thøc x· héi cña con ngêi”. VÒ mÆt nhËn thøc luËn th× kh¸i niÖm vËt chÊt kh«ng cã nghÜa g× kh¸c h¬n: “thùc t¹i kh¸ch quan tån t¹i ®éc lËp víi ý thøc con ngêi vµ ®îc ý thøc con ngêi ph¶n ¸nh”.
Nh vËy, ®Þnh nghÜa ph¹m trï vËt chÊt cña V.I.Lªnin bao gåm nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau:
- VËt chÊt lµ c¸i tån t¹i kh¸ch quan bªn ngoµi ý thøc vµ kh«ng phô thuéc vµo ý thøc, bÊt kÓ sù tån t¹i Êy con ngêi ®· nhËn ®îc hay cha nhËn thøc ®îc.
- VËt chÊt lµ c¸i g©y nªn c¶m gi¸c ë con ngêi khi gi¸n tiÕp hoÆc trùc tiÕp t¸c ®éng lªn gi¸c quan cña con ngêi.
- C¶m gi¸c, t duy, ý thøc chØ lµ sù ph¶n ¸nh cña vËt chÊt.
Víi nh÷ng néi dung c¬ b¶n nh trªn, ph¹m trï vËt chÊt trong ®Þnh nghÜa cña V.I.Lªnin cã nhiÒu ý nghÜa to lín.
- Khi kh¼ng ®Þnh vËt chÊt lµ “thùc t¹i kh¸ch quan ®îc ®em l¹i cho con ngêi trong c¶m gi¸c”, “tån t¹i kh«ng lÖ thuéc vµo c¶m gi¸c”, V.I.Lªnin ®· thõa nhËn r»ng, trong nhËn thøc luËn, vËt chÊt lµ tÝnh thø nhÊt, lµ nguån gèc kh¸ch quan cña c¶m gi¸c, ý thøc. Vµ khi kh¼ng ®Þnh vËt chÊt lµ c¸i “®îc c¶m gi¸c cña chóng ta chÐp l¹i, chôp l¹i, ph¶n ¸nh”, V.I.Lªnin muèn nhÊn m¹nh r»ng b»ng nh÷ng ph¬ng thøc nhËn thøc kh¸c nhau (chÐp l¹i, chôp l¹i, ph¶n ¸nh…) con ngêi cã thÓ nhËn thøc ®îc thÕ giíi vËt chÊt. Nh vËy, ®Þnh nghÜa vËt chÊt cña V.I.Lªnin ®· b¸c bá thuyÕt kh«ng thÓ biÕt, ®· kh¾c phôc ®îc nh÷ng khiÕm khuyÕt trong c¸c quan ®iÓm siªu h×nh, m¸y mãc vÒ vËt chÊt. §ång thêi, ®Þnh nghÜa vËt chÊt cña V.I.Lªnin cßn cã ý nghÜa ®Þnh híng ®èi víi khoa häc cô thÓ trong viÖc t×m kiÕm c¸c d¹ng hoÆc c¸c h×nh thøc míi cña vËt thÓ trong thÕ giíi.
1/. §Þnh nghÜa vËt chÊt (theo quan ®iÓm Lªnin)
VËt chÊt ®îc Lªnin theo vµ viÕt vÒ vËt chÊt trong t¸c phÈm “V.I.Lªnin: toµn tËp, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn Bé M.1980”.
Lªnin ®· b¸c bá quan ®iÓm cña c¸c nhµ triÕt häc tríc vµ chØ ra r»ng: kh«ng ph¶i” vËt chÊt tiªu tan mÊt”, mµ chØ cã giíi h¹n hiÓu biÕt cña con ngêi vÒ vËt chÊt lµ tiªu tan, nghÜa lµ c¸i mÊt ®i kh