Download miễn phí Tiểu luận Thẩm mỹ trong Nhật ký trong tù của Hồ Chí Minh
Các sáng tác của văn học Việt Nam cho thấy không phải sáng tác nào cũng có tầm nhân loại. Về phương diện này, “Nhật ký trong tù” của Hồ Chí Minh không chỉ có ý nghĩa trong thời đại cách mạng của dân tộc mà trở thành bức thông điệp chung của vận chuyển chân chính. Người ta nhắc đến Hồ Chí Minh không chỉ là nhà tư tưởng cách mạng lỗi lạc mà còn là nhà văn hóa lớn, nghệ sĩ lớn trên thế giới. Cũng bởi vậy, người ta nhận ra sự giao thoa giữa “Nhật ký trong tù” và các tác phẩm khác trên thế giới về văn hóa cũng như kiến thức. Đây chính là quá trình gặp gỡ, chung đúc giữa các nghệ sĩ lớn, các nền văn hóa lớn với nhau.
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
c. Tuy chỉ được sáng tác trong một thời gian gnắn, trong hoàn cảnh tù ngục khó khăn thiếu thốn, song “Nhật ký trong tù” vẫn thể hiện trong đó những sâu sắc, tinh tế về nội dung và cả tài năng điêu luyện, độc đáo trong bút pháp, nghệ thuật. Nó thể hiện tâm - tài - tâm của một người nghệ sĩ vĩ đại, lớn lao.Trước hết “Nhật ký trong tù” là một tác phẩm lớn, vì nó chứa đựng trong đó những nội dung tư tưởng vô cùng lớn lao. Đó là sự hòa quyện giữa giá trị hiện thực và nhân đạo, giữa chất thép và tình cảm. Có cái đau thương, cực nhọc nhưng lại xen lẫn ở đó những tiếng cười trào phúng; có sự đau khổ buồn bã nhưng cao hơn hết lại là niềm tin, khát vọng và sự lạc quan chưa bao giờ dập tắt trong “Nhật ký trong tù”.
Giá trị hiện thực - chất thép trong thơ Hồ Chí Minh thể hiện ở việc Bác đã vẽ lại bức tranh tù ngục một cách chân thực, sống động, sâu sắc. Chính giá trị hiện thực đã làm nên chất nhật ký đậm sắc trong tập thơ “Nhật ký trong tù”. Người ta ngỡ rằng một tác phẩm đỉnh cao luôn luôn phải xuất phát từ một trí tưởng tượng phong phú, một sự “thăng hoa” về xúc cảm trong cái bay bổng của tâm hồn người nghệ sĩ. Song, ta l;ại dễ dàng nhận thấy trong các tác phẩm của Hồ Chí Minh, “Nhật ký trong tù” thể hiện trong đó ít sự tưởng tượng nhất. Tác giả dường như không tưởng tượng gì cũng thành thơ, nhìn gì cũng ra thơ, nói gì cũng là lời thơ. Người ta tưởng như trong không gian tù ngục ấy, nếu Hồ Chí Minh tưởng tượng quá sẽ che mất đi bản chất của sự vật, sẽ làm mất đi một hiện thực rất “hiện thực” trong chốn lao tù ấy. Hiện thực trong thơ Bác là hiện thực trực cảm, thể hiện rất rõ tính chất cảm tính, cụ thể, sinh động, sâu sắc. Miêu tả cái cùm:
“Dữ tựa hung tần miệng trực nhia
Đêm đêm há hóc nuốt chân người
Có người bị nuốt chân bên phải
Có người bị nuốt chân bên thái.
Cái cùm trước hết là chính nó. Đó là cái cùm, thứ dùng để xiềng xích, trói buộc tù nhân, ở đây không hề có ý nghĩa ẩn dụ, hoán dụ thường thấy trong thơ ca mà đơn thuần chỉ là niêu tả, hiện thực một sự vật. Cách cảm thụ trong thơ Hồ Chí Minh rất giản dị, đơn thuần là miêu tả. Nhưng toát ra từ cái chân thực, cái đơn sơ ấy, người ta nhận rõ được hiện thức tù ngục tù túng, trói buộc con người.
“Đáp thuyền đi đến huyện Ung Ninh
Lủng lẳng chân treo tự giảo hình
Làng xóm ven sông đông đúc thế
Thuyền câu rẽ sóng nhẹ tênh tênh”.
Bất ngờ làm sao khi thực hiện tù ngục khắc nghiệt, đau khổ là thế vậy mà vẫn được bác miêu tả bằng một giọng điệu nhẹ nhàng, thoải mái xen lẫn hài hước, trào phúng. Chất tự trào được thể hiện rõ. Cười lên cái hiện thực đau khổ kia. Cười để khẳng định chứ không phải phủ định. Đó là sự khẳng định, đề cao lẽ sống cao cả, lý tưởng đẹp đẽ, sự chủ động của người tù. Đây chính là cách thức chiến thắng về mặt tinh thần, là một hình thức vượt ngục về mặt tinh thần của người chiến sĩ cách mạng. Đọc thơ Hồ Chí Minh vì vậy cần nắm rõ, hiểu đúng bản chất tinh thần của bài thơ.
“Trong tù khoan khoái giấc ban trưa
Một giấc miên man suốt mấy giờ
Mơ thấy cưỡi rồng lên thượng giới
Tỉnh ra trong ngục vẫn nằm trơ”
Bên cạnh hình ảnh của một khách tiên, một người tù trong tư thế ung dung tự tại, người ta vẫn thấy được sắc thái tự trào sâu sắc của nó. Có một nụ cười kín đão từ chính giấc mớ cưỡi rồng của con người. Bài thơ được viết theo kết cấu 3 - 5 . Ba câu đều là khát vọng, câu cuối là hiện tại. Mơ thì được rưỡi rồng, nhưng tỉnh lại ở tỏng ngục. Mơ thì được lên tiêng, nhưng tỉnh lại ở chính thực tại đau khổ. Sắc thái tự trào bộc lộ một cách chua chát nhưng ta lại không hề thấy một chút tư tưởng thoát tục nào. Người tù càng nhận ra thực tại đau khổ quanh mình thì càng khát khao và thôi thúc thoát khỏi thực tại ấy. Như vậy ở Hồ Chí Minh, quan điểm mỹ học của người luôn luôn gắn liền với cuộc sống thực tại.
Xét về đề tài, thì quá nửa tập thơ nói về sự tồn tại của vật chất hàng ngày của người tù. Nhà thơ cũng đề cập đến các vấn đề ăn xin, bắt lính, chia ly, hát rong… như các nhà thơ trước Bác đã từng nói. Nhưng hiện thực của Hồ Chí Minh bản thân nó có tía trị cao cả, sâu sắc bởi bác nhìn hiện thực đó không phải với con mắt “sở kiến’ hay mục đích ghi lại mà là gửi gắm một nỗi niềm bi phản, một khát vọng đổi thay, cái hiện thực.
“Cửa tù khi mở không đau bụng
Đau bụng thì không mở cửa tù”
Sao trớ trêu đến mức hài hước - sao tương phản đến mức đau long? Hiện thực tù ngục ai cũng biết, vào thơ của Bác nó cũng không bị cách điệu, không bị nói quá mà sao lại có tính chất tố cao gay gắt.
“Nghỉ việc trên đời kì lạ nhất
Cùm chân sau trước cũng tranh nhau
Được cùm chân mới yên bề ngủ
Không được cùm chân biết ngủ đâu”
Hồ Chí Minh khắc họa hiện thực bằng việc tạo ra những xung đột, gây nên những mâu thuẫn. Tuy nhiên, chúng không phải là lớn, không nằm ở tầm vĩ mô. Tác giả đã dựa vào một nghịch lý mang tính chất ngang trái để bật ra tiếng cười - tiếng cười bác bỏ hiện thực, phản đối chế độ. Thực chất, thể loại nhật ký là hướng nội, thiên về nôpị tâm. Ở đó, tác giả bộc lộ tâm sự của mình là chính chứ không nhằm mục đích miêu tả sự bề bộn, phức tạp của cuộc sống bên ngoài. Nhưng hiện thực tù ngục dưới con mắt cảm quan của người nghệ sĩ đã khiến cho lòng người đọc không khỏi băn khoăn, day dứt. Bởi:
“Đánh bạc ở ngoài quan bắt tội
Trong tù đánh bạc được công khai”
Cái vô lý, nghịch cảnh được đẩy lên đến tận cùng. Miêu tả hiện thực một cách rất khách quan như thế mà sao người đọc vẫn thấy bộc lộ trạng thái căm phẫn của tác giả. Cuộc sống trong nhà ngục Quảng Đông - Trung Quốc phơi bay bao nhiêu sự đảo lộn, kệch cỡm, vô lý mà ở đó, con người bị coi rẻ hơn cả súc vật:
“Kiêng lợn lính cùng đi một lối
Ta thì người dắt, lợn người khiêng”
Trong thơ Bác, đặc biệt là ở tập thơ “Nhật ký trong tù”, người ta dễ dàng có thể thấy rất nhiều hình ảnh thông tục xuất hiện. Đó là cách biểu hiện cuộc sống một cách chân thực nhất, đầy đủ nhất, cụ thể nhất. Nhưng khác với các nhà thơ trước đó như Hồ Xuân Hương, Tú Xương, Tú Mỡ…, hình ảnh thông tục đi vào thơ Bác không phải là nói cho sướng miệng, không phải đơn thuần để trào phúng; mà cao hơn nữa, đó là cách để tác giả bộc lộ thái độ của mình khi đứng trước hiện thực tù ngục trớ trêu. Bác băn khoăn khi chứng kiến thấy con người bị đối xử vô nhân tính, đau lòng khi thấy con người bị đối xử rẻ rúm, bị khinh thường đến mức tận cùng. ẩn sâu trong tiếng cười sâu cay của Bác là sự lên án hiện thực tù ngục, là niềm cảm thương chân thành với những con người là nạn nhận của tù ngục:
“Oa… oa… oa
Cha trốn không đi lính nnh
Nên nổi thân em vửa nửa tuổi
Phải theo mẹ đến ở nhà pha”
Tiếng khóc của đứa trẻ trong ngục xoáy sâu vào lòng người bao nỗi đau đớn, xót xa. Đó là sự lên á...