Download Đề tài Tổng hợp diesel sinh học từ bã cà phê
Phản ứng ester hóa và phản ứng transester hóa đều là những phản ứng cân bằng, và
nước là một trong những yếu tố ảnh hưởng bất lợi đến sựdịch chuyển cần bằng
của các phản ứng này. Từkết quảphân tích trên cho thấy, hàm lượng nước trong
dầu cà phê khá lớn (1360 mg/kg), nên trước khi tiến hành phản ứng việc làm khan
nước là cần thiết giúp phản ứng đạt hiệu suất cao.
Bên cạnh đó, chỉsốacid của dầu cà phê rất cao. Chỉsốacid này phụthuộc vào
nhiều yếu tốnhưthời gian và cách bảo quản vì dầu rất dễbịoxi hóa cũng nhưquá
trình thủy phân xảy ra do sựhiện diện của các phân tửnước trong dầu.
++ Ai muốn tải bản DOC Đầy Đủ thì Trả lời bài viết này, mình sẽ gửi Link download cho!
248
TỔNG HỢP DIESEL SINH HỌC TỪ BÃ CÀ PHÊ
Nguyễn Văn Đạt, Bùi Thị Bửu Huê, Đỗ Võ Anh Khoa, Lê Thị Bạch, Ngô Kim Liên,
Phạm Bé Nhị, Hà Thị Kim Quy và Hoàng Thị Mai Lan1
ABSTRACT
Objective of the current work is to study the potential of utilizing waste coffee ground as a
feedstock to produce biodiesel. For this purpose, acid-catalyzed pretreatment of highly
acidic coffee oil (IA = 21.19 mgKOH/g) followed by a standard transesterification
procedure with methanol and potassium methoxide as a catalyst was used to produce
coffee oil methyl esters. The transesterification reaction parameters such as methanol to
oil molar ratio, catalyst concentration, temperature and time have been investigated. The
optimized yield was found to be 74.5%. The quality of the produced biodiesel was
evaluated by the determinations of important properties such as density, kinematic
viscosity, acid value, iodine value, fatty acid composition and the oxidation stability. The
results showed that the produced biodiesel exhibited fuel properties within the limits
prescribed by the latest American Standards for Testing Material (ASTM), European
standards (EN) and Japanese Industrial Standard (JIS). These obtained results
demonstrated the potential of waste coffee ground as an excellent feedstock for biodiesel
production.
Keywords: biodiesel, coffee oil, oxidation stability
Title: Biodiesel from waste coffee ground
TÓM TẮT
Mục tiêu của nghiên cứu này là đánh giá tiềm năng tận dụng bã cà phê làm nguyên liệu
tổng hợp diesel sinh học. Để đạt được mục đích này, quá trình hai giai đoạn gồm este hóa
xúc tác acid và sau đó là transester xúc tác base, đã được thực hiện để tổng hợp diesel
sinh học từ dầu cà phê có chỉ số acid cao (IA = 21,19 mgKOH/g). Những thông số cho
phản ứng transester hóa như tỉ lệ mol methanol/dầu, hàm lượng xúc tác và nhiệt độ phản
ứng đã được tối ưu hóa. Hiệu suất phản ứng điều chế biodiesel dưới những điều kiện tối
ưu này là 74,5%. Chất lượng của diesel sinh học tổng hợp được được đánh giá thông qua
việc xác định những thông số quan trọng như tỷ trọng, độ nhớt động học, chỉ số acid, chỉ
số iod, thành phần acid béo và độ bền oxi hóa. Kết quả cho thấy, diesel sinh học tổng hợp
được thỏa mãn các tiêu chuẩn chất lượng của Mỹ (ASTM), Châu Âu (EN) và Nhật Bản
(JIS). Những kết quả này cho thấy rằng bã cà phê là nguồn nguyên liệu đầy tiềm năng để
sản xuất diesel sinh học.
Từ khóa: diesel sinh học, dầu cà phê, độ bền oxi hóa
1 ĐẶT VẤN ĐỀ
Biodiesel hay diesel sinh học là thuật ngữ dùng để chỉ loại nhiên liệu dùng cho
động cơ diesel được sản xuất từ dầu thực vật hay mỡ động vật. Thành phần chính
của biodiesel là các alkyl ester, thông dụng nhất là methyl ester. Trong những năm
gần đây, có rất nhiều nước trên thế giới nghiên cứu, sử dụng và phát triển sản xuất
biodiesel để góp phần giải quyết an ninh năng lượng, thay thế nguồn nhiên liệu hóa
thạch đang cạn dần, góp phần đa dạng hóa và tạo ra nguồn năng lượng sạch làm
1 Khoa KHTN, Trường Đại học Cần Thơ
Tạp chí Khoa học 2011:20b 248-255 Trường Đại học Cần Thơ
249
giảm ô nhiễm môi trường. Nhiều phương pháp điều chế biodiesel từ dầu mỡ động
thực vật đã được đưa ra như: sấy nóng, pha loãng, Cr-acking, nhũ tương hóa,
transester hóa,... trong số đó thông dụng nhất là phản ứng transester hóa do quá
trình phản ứng tương đối đơn giản và tạo ra sản phẩm ester có tính chất hóa lý gần
giống nhiên liệu diesel. Hơn nữa, các este có thể được đốt cháy trực tiếp trong
buồng đốt của động cơ và khả năng hình thành cặn thấp. Phản ứng transester hóa
là phản ứng giữa triglyceride (thành phần chính trong dầu thực vật hay mỡ động
vật) và alcohol (Hình 1). Sự hiện diện của xúc tác (acid, base,...) sẽ thúc đẩy quá
trình phản ứng. Để đạt hệ số chuyển đổi cao phải dùng lượng dư alcohol do phản
ứng transester hóa là quá trình thuận nghịch (Demirbas, Ayhan, 2009).
Hình 1: Phản ứng transester hóa tổng hợp biodiesel
Một trong những bất lợi lớn nhất của việc dùng biodiesel là tính bền oxi hóa của
loại nhiên liệu này kém hơn nhiều so với dầu diesel. Chúng rất nhạy đối với các
tác nhân oxi hóa như: không khí, ánh sáng, nhiệt độ, vết kim loại,... do bản chất
biodiesel là những este của những acid béo, trong đó, acid béo chưa no chiếm đa
số, chúng dễ bị tác động bởi những tác nhân oxi hóa để hình thành gốc tự do và
tiếp đến là hình thành các peroxide, aldehyde và cuối cùng acid (chủ yếu là những
acid mạch ngắn). Việc hình thành các acid này là nguyên nhân chính gây ra những
tác động ăn mòn động cơ (Dunn Robert O, 2008).
Theo nghiên cứu được thực hiện năm 2005, có khoảng 75% quốc gia sản xuất cà
phê trên thế giới, trong đó Việt Nam được xếp hàng thứ hai về lĩnh vực này chỉ sau
Brazil (D. D’haeze, J. Deckers, D. Raes, T.A. Phong, H.V. Loi, 2005). Ở Việt
Nam, hàng ngày, một lượng lớn bã cà phê từ các gia đình, nhà hàng, quán cà
phê,... thải ra môi trường và có rất ít công trình nghiên cứu để tận dụng nguồn sinh
khối rất dồi dào này. Việc nghiên cứu tận dụng nguồn dầu béo từ bã cà phê không
những góp phần phát triển kinh tế mà còn góp phần bảo đảm an ninh năng lượng,
bảo vệ môi trường.
Trong công trình này các kết quả nghiên cứu tổng hợp dầu diesel sinh học từ dầu
bã cà phê (CBDF) ở quy mô phòng thí nghiệm bằng phương pháp hai giai đoạn:
ester hóa xúc tác acid và transester hóa xúc tác base. CBDF được đánh giá chất
lượng thông qua việc xác định các đặc tính hóa lý như: tỷ trọng ở 15C, độ nhớt
động học ở 40C, chỉ số acid, chỉ số iod, độ bền oxi hóa (theo hai phương pháp
Rancimat và PetroOXY) và phân tích thành phần methyl ester của acid béo có
trong CBDF.
H2C OCOR1
H2C OCOR3
+HC OCOR2 3CH 3OH
KOH
R1COOCH3
R2COOCH3
R3COOCH3
H2C OH
H2C OH
HC OH
+
Triglyceride Methanol Biodiesel Glycerin
Tạp chí Khoa học 2011:20b 248-255 Trường Đại học Cần Thơ
250
2 VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 Vật liệu
- Bã cà phê được thu gom tại căn tin khoa Khoa học Tự nhiên – Trường Đại học
Cần Thơ và dầu cà phê được ly trích bằng hệ thống Soxhlet với dung môi
hexan.
- Tất cả các hóa chất được sử dụng là các hóa chất tinh khiết thương mại.
2.2 Phương pháp nghiên cứu
2.2.1 Ly trích dầu cà phê từ bã cà phê
20 g bã cà phê sau khi đã được làm khô dưới ánh sáng tự nhiên được cho vào một
túi giấy hình trụ (cylindrical filter paper) và đặt vào vào hệ thống ly trích Soxhlet
với dung môi hexan. Sau khi ly trích, hexan được tách ra khỏi dầu cà phê bằng hệ
thống cô quay. Hiệu suất dầu cà phê từ bã cà phê phế thải là 12,01%.
2.2.2 Phương pháp hai giai đoạn tổng hợp CBDF từ dầu cà phê
Các phản ứng tổng hợp được thực hiện theo phương pháp khuấy từ kết hợp gia
nhiệt cổ điển. Do dầu cà phê có chỉ số acid cao (IA = 21,19 mgKOH/g) nên quá
trình tổng hợp biodiesel phải tiến hành qua hai giai đoạn: giai đoạn ester hóa xúc
tác acid nhằm làm giảm chỉ số acid đến một giá trị thích hợp, giai đoạn transester
hóa xúc tác base nhằm chuyển chất béo về dạng methyl ester (biodiesel). Trong
giai đoạn ester hóa xúc tác acid, các điều kiện phản ứng được cố định như sau:
nhiệt độ 60oC, thời gian phản ứng là 2 giờ, phần trăm thể tích methanol so v
Download Đề tài Tổng hợp diesel sinh học từ bã cà phê miễn phí
Phản ứng ester hóa và phản ứng transester hóa đều là những phản ứng cân bằng, và
nước là một trong những yếu tố ảnh hưởng bất lợi đến sựdịch chuyển cần bằng
của các phản ứng này. Từkết quảphân tích trên cho thấy, hàm lượng nước trong
dầu cà phê khá lớn (1360 mg/kg), nên trước khi tiến hành phản ứng việc làm khan
nước là cần thiết giúp phản ứng đạt hiệu suất cao.
Bên cạnh đó, chỉsốacid của dầu cà phê rất cao. Chỉsốacid này phụthuộc vào
nhiều yếu tốnhưthời gian và cách bảo quản vì dầu rất dễbịoxi hóa cũng nhưquá
trình thủy phân xảy ra do sựhiện diện của các phân tửnước trong dầu.
++ Ai muốn tải bản DOC Đầy Đủ thì Trả lời bài viết này, mình sẽ gửi Link download cho!
Tóm tắt nội dung:
Tạp chí Khoa học 2011:20b 248-255 Trường Đại học Cần Thơ248
TỔNG HỢP DIESEL SINH HỌC TỪ BÃ CÀ PHÊ
Nguyễn Văn Đạt, Bùi Thị Bửu Huê, Đỗ Võ Anh Khoa, Lê Thị Bạch, Ngô Kim Liên,
Phạm Bé Nhị, Hà Thị Kim Quy và Hoàng Thị Mai Lan1
ABSTRACT
Objective of the current work is to study the potential of utilizing waste coffee ground as a
feedstock to produce biodiesel. For this purpose, acid-catalyzed pretreatment of highly
acidic coffee oil (IA = 21.19 mgKOH/g) followed by a standard transesterification
procedure with methanol and potassium methoxide as a catalyst was used to produce
coffee oil methyl esters. The transesterification reaction parameters such as methanol to
oil molar ratio, catalyst concentration, temperature and time have been investigated. The
optimized yield was found to be 74.5%. The quality of the produced biodiesel was
evaluated by the determinations of important properties such as density, kinematic
viscosity, acid value, iodine value, fatty acid composition and the oxidation stability. The
results showed that the produced biodiesel exhibited fuel properties within the limits
prescribed by the latest American Standards for Testing Material (ASTM), European
standards (EN) and Japanese Industrial Standard (JIS). These obtained results
demonstrated the potential of waste coffee ground as an excellent feedstock for biodiesel
production.
Keywords: biodiesel, coffee oil, oxidation stability
Title: Biodiesel from waste coffee ground
TÓM TẮT
Mục tiêu của nghiên cứu này là đánh giá tiềm năng tận dụng bã cà phê làm nguyên liệu
tổng hợp diesel sinh học. Để đạt được mục đích này, quá trình hai giai đoạn gồm este hóa
xúc tác acid và sau đó là transester xúc tác base, đã được thực hiện để tổng hợp diesel
sinh học từ dầu cà phê có chỉ số acid cao (IA = 21,19 mgKOH/g). Những thông số cho
phản ứng transester hóa như tỉ lệ mol methanol/dầu, hàm lượng xúc tác và nhiệt độ phản
ứng đã được tối ưu hóa. Hiệu suất phản ứng điều chế biodiesel dưới những điều kiện tối
ưu này là 74,5%. Chất lượng của diesel sinh học tổng hợp được được đánh giá thông qua
việc xác định những thông số quan trọng như tỷ trọng, độ nhớt động học, chỉ số acid, chỉ
số iod, thành phần acid béo và độ bền oxi hóa. Kết quả cho thấy, diesel sinh học tổng hợp
được thỏa mãn các tiêu chuẩn chất lượng của Mỹ (ASTM), Châu Âu (EN) và Nhật Bản
(JIS). Những kết quả này cho thấy rằng bã cà phê là nguồn nguyên liệu đầy tiềm năng để
sản xuất diesel sinh học.
Từ khóa: diesel sinh học, dầu cà phê, độ bền oxi hóa
1 ĐẶT VẤN ĐỀ
Biodiesel hay diesel sinh học là thuật ngữ dùng để chỉ loại nhiên liệu dùng cho
động cơ diesel được sản xuất từ dầu thực vật hay mỡ động vật. Thành phần chính
của biodiesel là các alkyl ester, thông dụng nhất là methyl ester. Trong những năm
gần đây, có rất nhiều nước trên thế giới nghiên cứu, sử dụng và phát triển sản xuất
biodiesel để góp phần giải quyết an ninh năng lượng, thay thế nguồn nhiên liệu hóa
thạch đang cạn dần, góp phần đa dạng hóa và tạo ra nguồn năng lượng sạch làm
1 Khoa KHTN, Trường Đại học Cần Thơ
Tạp chí Khoa học 2011:20b 248-255 Trường Đại học Cần Thơ
249
giảm ô nhiễm môi trường. Nhiều phương pháp điều chế biodiesel từ dầu mỡ động
thực vật đã được đưa ra như: sấy nóng, pha loãng, Cr-acking, nhũ tương hóa,
transester hóa,... trong số đó thông dụng nhất là phản ứng transester hóa do quá
trình phản ứng tương đối đơn giản và tạo ra sản phẩm ester có tính chất hóa lý gần
giống nhiên liệu diesel. Hơn nữa, các este có thể được đốt cháy trực tiếp trong
buồng đốt của động cơ và khả năng hình thành cặn thấp. Phản ứng transester hóa
là phản ứng giữa triglyceride (thành phần chính trong dầu thực vật hay mỡ động
vật) và alcohol (Hình 1). Sự hiện diện của xúc tác (acid, base,...) sẽ thúc đẩy quá
trình phản ứng. Để đạt hệ số chuyển đổi cao phải dùng lượng dư alcohol do phản
ứng transester hóa là quá trình thuận nghịch (Demirbas, Ayhan, 2009).
Hình 1: Phản ứng transester hóa tổng hợp biodiesel
Một trong những bất lợi lớn nhất của việc dùng biodiesel là tính bền oxi hóa của
loại nhiên liệu này kém hơn nhiều so với dầu diesel. Chúng rất nhạy đối với các
tác nhân oxi hóa như: không khí, ánh sáng, nhiệt độ, vết kim loại,... do bản chất
biodiesel là những este của những acid béo, trong đó, acid béo chưa no chiếm đa
số, chúng dễ bị tác động bởi những tác nhân oxi hóa để hình thành gốc tự do và
tiếp đến là hình thành các peroxide, aldehyde và cuối cùng acid (chủ yếu là những
acid mạch ngắn). Việc hình thành các acid này là nguyên nhân chính gây ra những
tác động ăn mòn động cơ (Dunn Robert O, 2008).
Theo nghiên cứu được thực hiện năm 2005, có khoảng 75% quốc gia sản xuất cà
phê trên thế giới, trong đó Việt Nam được xếp hàng thứ hai về lĩnh vực này chỉ sau
Brazil (D. D’haeze, J. Deckers, D. Raes, T.A. Phong, H.V. Loi, 2005). Ở Việt
Nam, hàng ngày, một lượng lớn bã cà phê từ các gia đình, nhà hàng, quán cà
phê,... thải ra môi trường và có rất ít công trình nghiên cứu để tận dụng nguồn sinh
khối rất dồi dào này. Việc nghiên cứu tận dụng nguồn dầu béo từ bã cà phê không
những góp phần phát triển kinh tế mà còn góp phần bảo đảm an ninh năng lượng,
bảo vệ môi trường.
Trong công trình này các kết quả nghiên cứu tổng hợp dầu diesel sinh học từ dầu
bã cà phê (CBDF) ở quy mô phòng thí nghiệm bằng phương pháp hai giai đoạn:
ester hóa xúc tác acid và transester hóa xúc tác base. CBDF được đánh giá chất
lượng thông qua việc xác định các đặc tính hóa lý như: tỷ trọng ở 15C, độ nhớt
động học ở 40C, chỉ số acid, chỉ số iod, độ bền oxi hóa (theo hai phương pháp
Rancimat và PetroOXY) và phân tích thành phần methyl ester của acid béo có
trong CBDF.
H2C OCOR1
H2C OCOR3
+HC OCOR2 3CH 3OH
KOH
R1COOCH3
R2COOCH3
R3COOCH3
H2C OH
H2C OH
HC OH
+
Triglyceride Methanol Biodiesel Glycerin
Tạp chí Khoa học 2011:20b 248-255 Trường Đại học Cần Thơ
250
2 VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 Vật liệu
- Bã cà phê được thu gom tại căn tin khoa Khoa học Tự nhiên – Trường Đại học
Cần Thơ và dầu cà phê được ly trích bằng hệ thống Soxhlet với dung môi
hexan.
- Tất cả các hóa chất được sử dụng là các hóa chất tinh khiết thương mại.
2.2 Phương pháp nghiên cứu
2.2.1 Ly trích dầu cà phê từ bã cà phê
20 g bã cà phê sau khi đã được làm khô dưới ánh sáng tự nhiên được cho vào một
túi giấy hình trụ (cylindrical filter paper) và đặt vào vào hệ thống ly trích Soxhlet
với dung môi hexan. Sau khi ly trích, hexan được tách ra khỏi dầu cà phê bằng hệ
thống cô quay. Hiệu suất dầu cà phê từ bã cà phê phế thải là 12,01%.
2.2.2 Phương pháp hai giai đoạn tổng hợp CBDF từ dầu cà phê
Các phản ứng tổng hợp được thực hiện theo phương pháp khuấy từ kết hợp gia
nhiệt cổ điển. Do dầu cà phê có chỉ số acid cao (IA = 21,19 mgKOH/g) nên quá
trình tổng hợp biodiesel phải tiến hành qua hai giai đoạn: giai đoạn ester hóa xúc
tác acid nhằm làm giảm chỉ số acid đến một giá trị thích hợp, giai đoạn transester
hóa xúc tác base nhằm chuyển chất béo về dạng methyl ester (biodiesel). Trong
giai đoạn ester hóa xúc tác acid, các điều kiện phản ứng được cố định như sau:
nhiệt độ 60oC, thời gian phản ứng là 2 giờ, phần trăm thể tích methanol so v