... “3. Các hoạt động mua, bán cổ phiếu quỹ, phát hành cổ phiếu mới để huy động vốn đều không phải là hoạt động kinh doanh tài chính của công ty cổ phần. Các khoản chênh lệch tăng do mua, bán cổ phiếu quỹ, chênh lệch do giá phát hành thêm cổ phiếu mới lớn hơn so với mệnh giá phải được hạch toán vào tài khoản thặng dư vốn, không hạch toán vào thu nhập tài chính của doanh nghiệp. Không tính thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng đối với các khoản thặng dư này.
Trường hợp giá bán cổ phiếu quỹ nhỏ hơn giá mua vào, giá bán cổ phiếu mới phát hành thêm thấp hơn mệnh giá thì phần chênh lệch giảm này không được hạch toán vào chi phí, không được dùng lợi nhuận trước thuế để bù đắp mà phải dùng vốn thặng dư để bù đắp, trường hợp nguồn vốn thặng dư không đủ thì phải dùng nguồn lợi nhuận sau thuế và các quỹ của công ty để bù đắp.”
Theo hướng dẫn này thì chi phí phát hành thêm không được ghi vào bên Nợ của Tài khoản 4112 “Thặng dư vốn cổ phần” khi tài khoản 4112 không còn số dư Có.
Theo hướng dẫn tại Thông tư 244/2009/TT-BTC ngày 31/12/2009 của Bộ tài chính thì:
“2. Trường hợp công ty cổ phần phát hành cổ phiếu, kế toán ghi nhận các chi phí trực tiếp liên quan đến việc phát hành cổ phiếu, ghi: Nợ TK 4112 - Thặng dư vốn cổ phần
Có các TK 111, 112…”
Thông tư 244/2009/TT-BTC ngày 31/12/2009 của Bộ tài chính – Phần Tổ chức thực hiện cũng không nói bổ sung, sửa đổi hay thay thế Thông tư 19/2003/TT-BTC ngày 20/03/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Vậy xin hỏi:
1. Việc hướng dẫn sử dụng, hạch toán khoản thặng dư vốn cổ phần của 2 Thông tư nói trên có mâu thuẫn không? Doanh nghiệp hạch toán như hướng dẫn tại Thông tư 19/2003/TT-BTC ngày 20/03/TT-BTC của Bộ Tài chính có đúng không?
3. Doanh nghiệp hạch toán chi phí phát hành thêm như hướng dẫn tại Thông tư 244/2009/TT-BTC ngày 31/12/2009 của Bộ tài chính trong trường hợp nguồn vốn thặng dư không đủ (không còn số dư có trên Tài khoản 4112) có đúng với hướng dẫn tại Thông tư 19/2003/TT-BTC ngày 20/03/TT-BTC của Bộ Tài chính không?
Xin cảm ơn!
Trả lời:
Theo Ban Tư vấn Kế toán, hướng dẫn của hai Thông tư (Thông tư 19 và Thông tư 244) Về nội dung Bạn nêu trong câu hỏi không có sự mâu thuẫn. Doanh nghiệp hạch toán như hướng dẫn tại Thông tư 19/2003 cũng phù hợp với hướng dẫn tại Thông tư số 244. Cả hai Thông tư này đều không có quy định "Chi phí phát hành cổ phiếu không được ghi vào bên Nợ TK 4112 - Thặng dư vốn cổ phần, khi TK 4112 không còn số dư có" như bạn hiểu.
Để giúp bạn hiểu rõ thêm quy định của Thông tư 19 về nội dung bạn hỏi, Bạn có thể tham khảo câu hỏi và trả lời trên website Bộ Tài chính tại đây.
Dưới đây là câu hỏi và trả lời:
"Thông tư 19/2003/TT-BTC ngày 20/03/2003 của Bộ Tài chính hướng dẫn điều chỉnh tăng, giảm vốn điều lệ và quản lý cổ phiếu quỹ trong công ty cổ phần như sau: 'Trường hợp giá bán cổ phiếu quỹ nhỏ hơn giá mua vào, giá bán cổ phiếu mới phát hành thêm thấp hơn mệnh giá thì phần chênh lệch giảm này không được hạch toán vào chi phí, không được dùng lợi nhuận trước thuế để bù đắp mà phải dùng vốn thặng dư để bù đắp, trường hợp nguồn vốn thặng dư không đủ thì phải dùng nguồn lợi nhuận sau thuế và các quỹ của công ty để bù đắp.' Vậy xin hỏi: Trường hợp nguồn vốn thặng dư không đủ và các quỹ của công ty cũng không đủ bù đắp thì xử lý như thế nào? Xin cảm ơn!
Trả lời:
Thông tư 19/2003/TT-BTC ngày 20/03/2003 của Bộ Tài chính hướng dẫn điều chỉnh tăng, giảm vốn điều lệ và quản lý cổ phiếu quỹ trong công ty cổ phần như sau: “Trường hợp giá bán cổ phiếu quỹ nhỏ hơn giá mua vào, giá bán cổ phiếu mới phát hành thêm thấp hơn mệnh giá thì phần chênh lệch giảm này không được hạch toán vào chi phí, không được dùng lợi nhuận trước thuế để bù đắp mà phải dùng vốn thặng dư để bù đắp, trường hợp nguồn vốn thặng dư không đủ thì phải dùng nguồn lợi nhuận sau thuế và các quỹ của công ty để bù đắp”. Về bản chất, đây là việc hướng dẫn hạch toán khoản chênh lệch giảm do bán cổ phiếu quỹ để bản Báo cáo Tài chính phản ánh đúng tình hình của doanh nghiệp. Vậy, nếu trường hợp nguồn vốn thặng dư và các quỹ của công ty không đủ để bù đắp khoản chênh lệch giảm do bán cổ phiếu quỹ thì nguồn vốn thặng dư của doanh nghiệp trong kỳ lập Báo cáo Tài chính sẽ ghi số âm. Kỳ lập Báo cáo Tài chính sau doanh nghiệp có nguồn vốn bổ sung thì tiến hành hạch toán như hướng dẫn tại Thông tư đã nêu."
PTĐ
