LINK TẢI LUẬN VĂN MIỄN PHÍ CHO AE KET-NOI
R. TAGORE - TỪ CÁI ĐẸP, QUA NGHỆ THUẬT
ĐÉN CHÁT THƠ
PHƯƠNG LỰU?
Tóm tắt: Rabindranath Tagore (1861-1941) là nhà văn hoá lớn đầu thế kỷ XX. Khối lượng sáng
tác của ông vô cùng đồ sộ: 52 tập thơ, 42 vở kịch, 12 cuốn tiêu thuyết. Tác phẩm Đáng của ông đã
được giải thưởng Nobel năm 1913. Nhưng có lẽ chưa được nhiều người biết, Tagore còn 1à nhà nghiên
cứu lý luận phê bình văn hóa văn nghệ tầm cỡ. Cũng như sáng tác, những công trình về mặt này của
ông tuy có mang màu sắc của thời đại mới nhưng vẫn giàu chất truyền thống của mỹ học và thi học
cổ điển Án Độ.
Từ khóa: Phạn ngã đồng nhất, Vị, Tình vị, vận luật.
Abstract: Rabindranath Tagore (1861-1941) was a cultural celebrity of the early twentieth
century. The number of his writings is extremely large with 52 anthology of poems, 42 plays, and 12
novels. His Gian/ali was awarded the Nobel Prize in 1913. But not many people have realized that
Tagore is also a great scholar of cultural theory and criticism. Like his creative writing, his scholarly
works, despite reflecting modern aspects of his time, embrace traditions of Indian classical aesthetics
and poetics.
Keywords: Bràhman, Àtman ailkyam; Rasa; Sringara; Alamkara.
Cùng với Hy Lạp và Trung Quốc, Án
Độ là một trong ba chiếc nôi văn minh
của loài người. Thi học cô đại nước này
ra đời có phần chậm. Thời kỳ đế quốc
Moria (322-187 TCN) trở về trước, tương
ứng với thời cổ Hy Lạp và thời Tiên Tần
của Trung Quốc, chỉ thây manh nha một
đôi quan niệm hay ý kiến có tính chất
mỹ học và thi học trong kinh ƒ£đz cùng
những sách giải thích những mật nghĩa
được gọi chung là Upanishad. Trong kinh
eda có nêu lên phạm trù V7 và phân loại
ra từ hương vị cỏ cây như cây Xumua có
thể chế thành rượu làm người say ngây
ngất, đến hương vị của Phạn, một phạm
trù gần như Đạo của Trung Quốc. Sách
Upanishad còn giải thích thêm: “Đạo
Phạn có ở khắp nơi, là niềm vui chí thượng
[...] Hương thơm của Phạn nhập vào cây
› GS.TSKH. - Đại học Sư phạm Hà Nội.
Email: [email protected].
thuốc [...] Mùi vị của Phạn nhập vào thành
bang [...] Ngửi hương vị ấy sẽ hoan hỉ” [1,
tr.325]. Như thế ƒÿ được triển khai từ vật
chất đến tinh thần, và tác động của nó từ sự
ngây ngất vì nhắm rượu Xumua đến niềm
hoan lạc khi thấm nhuần được đạo Phạn.
Bản thân kinh ƒeđa - một tập đại thành của
các tác phẩm và thể loại văn học cổ Án
Độ cũng chính là thể hiện cái Vj của đạo
Phạn. Sách Upanishad lại còn viết: “Kinh
eda chỉ nhờ vào đạo Phạn mà trở nên cao
cả vĩ đại [...] Không có ngôn luận nào trên
được thánh ca, đó là muôn hình ngàn sắc
của vũ trụ. Chỉ có bắt nguồn từ những lời
của ƒeda, thì mới vĩnh cửu vô cùng [...]
Tụng thi chính là đạo Phạn [...] Tỉnh nghĩa
của Ƒeda, mật chỉ của Upanishad đều khởi
nguồn từ đạo Phạn” [1, tr.325]. Như thé,
văn thơ chẳng qua là thê hiện cái vị thơm
tho làm vui lòng người của đạo Phạn, và
cũng không phải ngẫu nhiên V7 trở thành
38
NGHIÊN CỨU VĂN HỌC, SÓ 1-2021
phạm trù cơ bản của Thi học cô điền Ấn
Độ. Tất nhiên về sau còn xuất hiện những
phạm trù như 7?uh, Vận thiên về nội dung
của hồn thơ, chất thơ. Còn Trang sức, Khúc
ngữ (Vakrotli) thiên về hình thức biểu đạt.
Nhưng nếu nói đặc trưng tổng quát nhất
của thi học cô Hy Lạp hơi thiên về triết
lý, thi học cổ Trung Quốc ít nhiều mang
tính chất đạo đức, thì mặc dù thi học cỗ
điển Án Độ cũng không thoát ly triết học
và đạo đức, nhưng tự nỗi bật lên bằng màu
sắc tôn giáo. Những phạm trù /ÿ, Vận, nếu
không ít nhiều huyền bí thì chủ yếu cũng
chỉ có thể cảm ngộ bằng trực giác mà thôi.
Đến những thế kỷ gần đây tuy cũng có sự
cách tân qua giao lưu với tư tưởng phương
Tây, nhưng truyền thống thi học này vẫn
được kế thừa mạnh mẽ, mà thay mặt tiêu
biếu nhất là Rabindranath Tagore (1861-
1941) người mà có đến thăm nước ta khá
sớm từ năm 1929 tại Sài Gòn.
Chúng ta cũng sớm biết R. Tagore, với
tư cách đại văn hào đã đề lại một di sản đồ
sộ, gồm 52 tập thơ, 42 vở kịch, 12 cuốn
tiểu thuyết cùng rất nhiều truyện ngắn,
bút ký, kể cả họa và nhạc. Riêng với tập
thơ Dáng, ông đã được giải thưởng Nobel
vào năm 1913. Nhưng có thể nhiều người
còn chưa biết ông còn là nhà lý luận phê
bình nghiên cứu văn học nỗi tiếng. Công
trình mỹ học đầu tiên Nhật ký năm nguyên
tó công bồ vào lúc vừa quá ba mươi tuôi
(1892), và bước vào đầu thế kỷ XX dồn
đập ra đời các công trình: Văm sáng mười
sắc (1903), Văn học cổ đại (1904), Văn
học hiện đại (1905), Văn học (1907). Đặc
biệt gần cuối đời (1936), ông xuất bản đến
ba công trình Vận luật, Con đường văn
học, Hình thức văn học, v.v.. Nhưng trong
bài này chỉ giới thiệu vắn tắt một đôi điều
từ mỹ học đến thi học của ông.
1. Cái đẹp
Quan niệm hài hòa là nền tảng trong
mỹ học của R. Tagore. Nó cũng là cách
nhìn cơ bản của ông không chỉ với cái đẹp
mà cả đối với con người và thế giới. Được
nuôi dưỡng từ nhỏ trong truyền thống văn
hóa Án Độ, mỹ học R. Tagore không tránh
khỏi mang tính chất phiếm thần luận (sự
vật gì cũng có thân linh cả) ít nhiều có màu
sắc huyền bí thể hiện ngay trong triết học
cổ Án Độ mà khẩu hiệu Phạn ngã đông
nhất (Ta với Phạn là một) được nêu cao.
Văn minh Hy laptop chỉnh phục và phân
lập với thiên nhiên, xem mọi sự vật trong
thiên nhiên về cơ bản là vô sinh mệnh,
không hề có lý trí và tình cảm, không thể
chủ động giao lưu với con người. Trái lại
văn minh cổ Án Độ, chủ yếu trực tiếp sản
sinh ra từ tự nhiên, gắn bó với núi cao rừng
thắm, con người chủ yếu phải dựa vào
thiên nhiên mà sinh tồn. R. Tagore nhận
thấy nền văn minh cổ Án Độ được bao bọc
bởi thiên nhiên hùng. Vĩ, như một cái kho
vô tận mang, lại nguồn sống ăn mặc cho
con người, gắn bó mật thiết với con người
trên mọi phương diện. Người Án Độ luôn
luôn giữ gìn quan hệ hài hòa thống nhất,
xem mọi sự vật trong thiên nhiên đều có
sinh mệnh, có linh hồn, tư tưởng và tình
cảm, tỉnh thần và tư duy, có thê thường
xuyên giao lưu với con người.
Cũng là tỉnh thần hài hòa, nhưng người
Trung Quốc chỉ nói sự hợp nhất giữa đất
trời với con người (thiên nhân hợp nhất),
nhưng người Ấn Độ lại nâng lên thành
đông nhất (Phạn ngã đồng nhất). Phạn là
bản nguyên, là cơ sở của vũ trụ, mọi sự vật
đều chẳng qua là hiện thân, là tạo vật cụ
thể của nó. Con người ở đây cũng không
phải là trừu tượng, mà là tất cả, cũng như
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
R. TAGORE - TỪ CÁI ĐẸP, QUA NGHỆ THUẬT
ĐÉN CHÁT THƠ
PHƯƠNG LỰU?
Tóm tắt: Rabindranath Tagore (1861-1941) là nhà văn hoá lớn đầu thế kỷ XX. Khối lượng sáng
tác của ông vô cùng đồ sộ: 52 tập thơ, 42 vở kịch, 12 cuốn tiêu thuyết. Tác phẩm Đáng của ông đã
được giải thưởng Nobel năm 1913. Nhưng có lẽ chưa được nhiều người biết, Tagore còn 1à nhà nghiên
cứu lý luận phê bình văn hóa văn nghệ tầm cỡ. Cũng như sáng tác, những công trình về mặt này của
ông tuy có mang màu sắc của thời đại mới nhưng vẫn giàu chất truyền thống của mỹ học và thi học
cổ điển Án Độ.
Từ khóa: Phạn ngã đồng nhất, Vị, Tình vị, vận luật.
Abstract: Rabindranath Tagore (1861-1941) was a cultural celebrity of the early twentieth
century. The number of his writings is extremely large with 52 anthology of poems, 42 plays, and 12
novels. His Gian/ali was awarded the Nobel Prize in 1913. But not many people have realized that
Tagore is also a great scholar of cultural theory and criticism. Like his creative writing, his scholarly
works, despite reflecting modern aspects of his time, embrace traditions of Indian classical aesthetics
and poetics.
Keywords: Bràhman, Àtman ailkyam; Rasa; Sringara; Alamkara.
Cùng với Hy Lạp và Trung Quốc, Án
Độ là một trong ba chiếc nôi văn minh
của loài người. Thi học cô đại nước này
ra đời có phần chậm. Thời kỳ đế quốc
Moria (322-187 TCN) trở về trước, tương
ứng với thời cổ Hy Lạp và thời Tiên Tần
của Trung Quốc, chỉ thây manh nha một
đôi quan niệm hay ý kiến có tính chất
mỹ học và thi học trong kinh ƒ£đz cùng
những sách giải thích những mật nghĩa
được gọi chung là Upanishad. Trong kinh
eda có nêu lên phạm trù V7 và phân loại
ra từ hương vị cỏ cây như cây Xumua có
thể chế thành rượu làm người say ngây
ngất, đến hương vị của Phạn, một phạm
trù gần như Đạo của Trung Quốc. Sách
Upanishad còn giải thích thêm: “Đạo
Phạn có ở khắp nơi, là niềm vui chí thượng
[...] Hương thơm của Phạn nhập vào cây
› GS.TSKH. - Đại học Sư phạm Hà Nội.
Email: [email protected].
thuốc [...] Mùi vị của Phạn nhập vào thành
bang [...] Ngửi hương vị ấy sẽ hoan hỉ” [1,
tr.325]. Như thế ƒÿ được triển khai từ vật
chất đến tinh thần, và tác động của nó từ sự
ngây ngất vì nhắm rượu Xumua đến niềm
hoan lạc khi thấm nhuần được đạo Phạn.
Bản thân kinh ƒeđa - một tập đại thành của
các tác phẩm và thể loại văn học cổ Án
Độ cũng chính là thể hiện cái Vj của đạo
Phạn. Sách Upanishad lại còn viết: “Kinh
eda chỉ nhờ vào đạo Phạn mà trở nên cao
cả vĩ đại [...] Không có ngôn luận nào trên
được thánh ca, đó là muôn hình ngàn sắc
của vũ trụ. Chỉ có bắt nguồn từ những lời
của ƒeda, thì mới vĩnh cửu vô cùng [...]
Tụng thi chính là đạo Phạn [...] Tỉnh nghĩa
của Ƒeda, mật chỉ của Upanishad đều khởi
nguồn từ đạo Phạn” [1, tr.325]. Như thé,
văn thơ chẳng qua là thê hiện cái vị thơm
tho làm vui lòng người của đạo Phạn, và
cũng không phải ngẫu nhiên V7 trở thành
38
NGHIÊN CỨU VĂN HỌC, SÓ 1-2021
phạm trù cơ bản của Thi học cô điền Ấn
Độ. Tất nhiên về sau còn xuất hiện những
phạm trù như 7?uh, Vận thiên về nội dung
của hồn thơ, chất thơ. Còn Trang sức, Khúc
ngữ (Vakrotli) thiên về hình thức biểu đạt.
Nhưng nếu nói đặc trưng tổng quát nhất
của thi học cô Hy Lạp hơi thiên về triết
lý, thi học cổ Trung Quốc ít nhiều mang
tính chất đạo đức, thì mặc dù thi học cỗ
điển Án Độ cũng không thoát ly triết học
và đạo đức, nhưng tự nỗi bật lên bằng màu
sắc tôn giáo. Những phạm trù /ÿ, Vận, nếu
không ít nhiều huyền bí thì chủ yếu cũng
chỉ có thể cảm ngộ bằng trực giác mà thôi.
Đến những thế kỷ gần đây tuy cũng có sự
cách tân qua giao lưu với tư tưởng phương
Tây, nhưng truyền thống thi học này vẫn
được kế thừa mạnh mẽ, mà thay mặt tiêu
biếu nhất là Rabindranath Tagore (1861-
1941) người mà có đến thăm nước ta khá
sớm từ năm 1929 tại Sài Gòn.
Chúng ta cũng sớm biết R. Tagore, với
tư cách đại văn hào đã đề lại một di sản đồ
sộ, gồm 52 tập thơ, 42 vở kịch, 12 cuốn
tiểu thuyết cùng rất nhiều truyện ngắn,
bút ký, kể cả họa và nhạc. Riêng với tập
thơ Dáng, ông đã được giải thưởng Nobel
vào năm 1913. Nhưng có thể nhiều người
còn chưa biết ông còn là nhà lý luận phê
bình nghiên cứu văn học nỗi tiếng. Công
trình mỹ học đầu tiên Nhật ký năm nguyên
tó công bồ vào lúc vừa quá ba mươi tuôi
(1892), và bước vào đầu thế kỷ XX dồn
đập ra đời các công trình: Văm sáng mười
sắc (1903), Văn học cổ đại (1904), Văn
học hiện đại (1905), Văn học (1907). Đặc
biệt gần cuối đời (1936), ông xuất bản đến
ba công trình Vận luật, Con đường văn
học, Hình thức văn học, v.v.. Nhưng trong
bài này chỉ giới thiệu vắn tắt một đôi điều
từ mỹ học đến thi học của ông.
1. Cái đẹp
Quan niệm hài hòa là nền tảng trong
mỹ học của R. Tagore. Nó cũng là cách
nhìn cơ bản của ông không chỉ với cái đẹp
mà cả đối với con người và thế giới. Được
nuôi dưỡng từ nhỏ trong truyền thống văn
hóa Án Độ, mỹ học R. Tagore không tránh
khỏi mang tính chất phiếm thần luận (sự
vật gì cũng có thân linh cả) ít nhiều có màu
sắc huyền bí thể hiện ngay trong triết học
cổ Án Độ mà khẩu hiệu Phạn ngã đông
nhất (Ta với Phạn là một) được nêu cao.
Văn minh Hy laptop chỉnh phục và phân
lập với thiên nhiên, xem mọi sự vật trong
thiên nhiên về cơ bản là vô sinh mệnh,
không hề có lý trí và tình cảm, không thể
chủ động giao lưu với con người. Trái lại
văn minh cổ Án Độ, chủ yếu trực tiếp sản
sinh ra từ tự nhiên, gắn bó với núi cao rừng
thắm, con người chủ yếu phải dựa vào
thiên nhiên mà sinh tồn. R. Tagore nhận
thấy nền văn minh cổ Án Độ được bao bọc
bởi thiên nhiên hùng. Vĩ, như một cái kho
vô tận mang, lại nguồn sống ăn mặc cho
con người, gắn bó mật thiết với con người
trên mọi phương diện. Người Án Độ luôn
luôn giữ gìn quan hệ hài hòa thống nhất,
xem mọi sự vật trong thiên nhiên đều có
sinh mệnh, có linh hồn, tư tưởng và tình
cảm, tỉnh thần và tư duy, có thê thường
xuyên giao lưu với con người.
Cũng là tỉnh thần hài hòa, nhưng người
Trung Quốc chỉ nói sự hợp nhất giữa đất
trời với con người (thiên nhân hợp nhất),
nhưng người Ấn Độ lại nâng lên thành
đông nhất (Phạn ngã đồng nhất). Phạn là
bản nguyên, là cơ sở của vũ trụ, mọi sự vật
đều chẳng qua là hiện thân, là tạo vật cụ
thể của nó. Con người ở đây cũng không
phải là trừu tượng, mà là tất cả, cũng như
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links