Luận văn luật: Pháp luật Việt Nam về bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu trong lĩnh vực hàng hải : Luận văn ThS. Luật:
Nhà xuất bản: Khoa Luật
Ngày: 2005
Chủ đề: Bảo hiểm thân tàu
Luật biển
Luật hàng hải
Pháp luật Việt Nam
Quản lý biển
Miêu tả: 142 tr. + Đĩa mềm
Nêu một số khái niệm, lịch sử hình thành, vai trò và những đặc trưng cơ bản của bảo hiểm thân tàu (BHTT), bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu (BHTNDSCT). Trình bày quy định của pháp luật Việt Nam về giao dịch bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu qua : Hợp đồng bảo hiểm thân tàu và Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu. Hiện trạng thực thi, một số vấn đề pháp lý đặt ra và những giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật Việt Nam về BHTT, BHTNDSCT. Luận văn góp phần vào việc thúc đẩy sự phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ bảo hiểm hàng hải, chia sẻ với những tổn thất, mất mát của các doanh nghiệp tàu biển Việt Nam khi gặp rủi ro
Luận văn ThS. Luật biển - quản lý biển -- Khoa Luật. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2005
Electronic Resources
Lời mở đầu :.................................................................................................06
CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ BẢO HIỂM VÀ
PHÁP LUẬT BẢO HIỂM THÂN TÀU, BẢO
HIỂM TRÁCH NHIỆM DÂN SỰ CHỦ TÀU:..............12
1.1 Sơ lƣợc lịch sử phát triển của pháp luật về bảo hiểm hàng hải: ....12
1.2 Một số khái niệm cơ bản:..................................................................15
1.2.1 Bảo hiểm, bảo hiểm hàng hải:.....................................................15
1.2.2 Bảo hiểm thân tàu:......................................................................16
1.2.3 Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ tàu: ..................................16
1.2.4 Pháp luật về bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự của
chủ tàu: .......................................................................................16
1.2.5 Ngƣời bảo hiểm và ngƣời tham gia bảo hiểm:.............................17
1.2.6 Sự kiện bảo hiểm: .......................................................................18
1.2.7 Rủi ro trong bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự của
chủ tàu: .......................................................................................18
1.2.8 Đối tƣợng bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự của
chủ tàu:.......................................................................................19
1.2.9 Phí bảo hiểm, giá trị bảo hiểm và số tiền bảo hiểm: ....................20
1.2.9.1 Phí bảo hiểm:...................................................................20
1.2.9.2 Giá trị bảo hiểm:..............................................................20
1.2.9.3 Số tiền bảo hiểm: .............................................................21
1.2.10 Khiếu nại bồi thƣờng bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm
dân sự chủ tàu:..........................................................................22
1.2.11 Tranh chấp trong bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm
dân sự chủ tàu:..........................................................................23
1.2.12 Tổn thất và giám định bồi thƣờng: ............................................24Nguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
2
1.2.12.1 Tổn thất:......................................................................24
1.2.12.2 Giám định: ..................................................................26
1.2.12.3 Bồi thƣờng: .................................................................26
1.3 Vai trò của bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự
chủ tàu trong lĩnh vực hàng hải: ....................................................27
1.4 Nguyên tắc của bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự
chủ tàu: ..............................................................................................30
1.5 Đặc trƣng của pháp luật về bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách
nhiệm dân sự chủ tàu: ...................................................................35
1.6 Cơ sở pháp lý của bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự
chủ tàu: ...........................................................................................38
1.6.1 Cơ sở pháp lý trong nƣớc: .......................................................38
1.6.2 Cơ sở pháp lý quốc tế và nƣớc ngoài:.......................................40
CHƢƠNG 2: QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ
GIAO DỊCH BẢO HIỂM THÂN TÀU, BẢO HIỂM
TRÁCH NHIỆM DÂN SỰ CHỦ TÀU: .........................41
2.1 Hợp đồng bảo hiểm thân tàu:...........................................................41
2.1.1 Khái niệm hợp đồng bảo hiểm thân tàu:......................................41
2.1.2 Hình thức của hợp đồng bảo hiểm thân tàu: ................................48
2.1.3 Trách nhiệm của các bên trong quan hệ hợp đồng bảo hiểm
thân tàu: ......................................................................................49
2.1.3.1 Trách nhiệm của bên mua bảo hiểm:................................49
a) Trách nhiệm của bên mua bảo hiểm trƣớc và ngay khi ký hợp
đồng bảo hiểm: .........................................................................50
b) Trách nhiệm của bên mua bảo hiểm trong quá trình thực hiện
hợp đồng bảo hiểm thân tàu:....................................................59
c) Trách nhiệm của bên mua bảo hiểm trong và sau khi tổn thất xảy
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
3
ra đối với đối tƣợng bảo hiểm: ..................................................68
2.1.3.2 Trách nhiệm của bên bán bảo hiểm: ................................72
2.2 Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu: ...........................80
2.2.1 Khái niệm hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu:......80
2.2.2 Hình thức của hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu: 81
2.2.3 Trách nhiệm của các bên trong quan hệ hợp đồng bảo hiểm
trách nhiệm dân sự chủ tàu: ......................................................82
2.2.3.1 Bên mua bảo hiểm: .......................................................82
2.2.3.2 Bên bảo hiểm: ..............................................................85
2.3 Giải quyết tranh chấp bồi thƣờng bảo hiểm thân tàu và bảo
hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu:..................................................91
2.3.1 Thời hiệu khiếu nại giải quyết tranh chấp:................................91
2.3.2 Cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp: .........................92
2.3.3 Luật áp dụng giải quyết tranh chấp: .........................................93
CHƢƠNG 3: HIỆN TRẠNG THỰC THI VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP
HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ BẢO HIỂM
THÂN TÀU, BẢO HIỂM TRÁCH NHIỆM DÂN SỰ CHỦ TÀU:94
3.1 Hiện trạng thực thi pháp luật về bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm
trách nhiệm dân sự chủ tàu trong lĩnh vực hàng hải và một số
vấn đề pháp lý đặt ra: .......................................................................94
3.1.1 Những kết quả đạt đƣợc: ..........................................................94
3.1.2 Một số hạn chế, vƣớng mắc trong quá trình thực hiện: ...........100
3.1.3 Một số vấn đề pháp lý đặt ra: .................................................114
3.2 Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật Việt Nam về bảo hiểmNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
4
thân tàu và bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu trong lĩnh
vực hàng hải: ...................................................................................124
3.2.1 Những nguyên tắc cơ bản: ........................................................124
3.2.1.1 Đảm bảo tính kế thừa trong các quy định của pháp luật
bảo hiểm hàng hải Việt Nam: ........................................124
3.2.1.2 Đáp ứng đƣợc yêu cầu phát triển, hội nhập và nâng
cao khả năng cạnh tranh của ngành hàng hải:..................126
3.2.1.3 Đảm bảo tính phù hợp, thống nhất với hệ thống pháp luật
bảo hiểm Việt Nam: .......................................................126
3.2.1.4 Phù hợp với pháp luật và thông lệ bảo hiểm hàng hải
quốc tế trên cơ sở sát với thực tiễn hoạt động bảo hiểm
hàng hải tại Việt Nam:....................................................126
3.2.1.5 Bảo đảm tính dự liệu trƣớc của pháp luật bảo hiểm
hàng hải tại Việt Nam: ................................................127
3.2.2 Một số giải pháp cụ thể:............................................................127
3.2.2.1 Các giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp luật về
bảo hiểm hàng hải (bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách
nhiệm dân sự chủ tàu):....................................................128
3.2.2.2 Đối với các bên trong quan hệ hợp đồng bảo hiểm
thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu: ............132
3.2.2.3 Đối với các cơ quan tố tụng trong việc giải quyết các
tranh chấp về bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách
nhiệm dân sự chủ tàu: .................................................134
Kết luận:.................................................................................................137
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
5
Danh mục tài liệu tham khảo: .................................................................139Nguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
6
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BLDS :Bộ luật dân sự
BHTT :Bảo hiểm thân tàu
BHTNDSCT :Bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu
BHTT, BHTNDSCT :Bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự
chủ tàu
BLHH :Bộ luật hàng hải
DNBH
oanh nghiệp bảo hiểm
ITC 1995 :Institute Time Clauses – Hulls ngày 01/11/1995
(Quy tắc bảo hiểm thời hạn thân tàu 1995)
KDBH :Kinh doanh bảo hiểm
MIA 1906 :Marine Insurance Act, 21 December 1906
(Luật bảo hiểm hàng hải Anh 1906)
PLHĐKTháp lệnh hợp đồng kinh tế
P & I Class 1 – 2002rotection and Indemnity of the West of
England Ship owners Matual Insurance
Association (Luxembourg),
Class 1 – 2002 (bảo vệ và bồi thƣờng của hiệp
hội bảo hiểm miền tây nƣớc Anh, nhóm 1 năm
2002)
TBH :Tái bảo hiểm
TANDTC :Toà án nhân dân tối cao
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
7
LỜI MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài
Đầu tƣ phát triển mạnh mẽ các loại hình dịch vụ là chủ trƣơng, đƣờng lối
đúng đắn của Đảng và Nhà nƣớc ta nhƣ Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ IX của Đảng đã khẳng định: “phát triển mạnh và nâng cao chất lƣợng các ngành
dịch vụ thƣơng mại, hàng hải, bảo hiểm, ...” 1; tr.27 . Trong đó đặc biệt là lĩnh vực
bảo hiểm hàng hải – một lĩnh vực đặc thù, tƣơng đối phức tạp và hầu nhƣ còn khá
mới mẻ đối với Việt Nam nên cần đƣợc ƣu tiên đầu tƣ nghiên cứu.
BLHH Việt Nam 1990, với hơn 14 năm ra đời và thực thi đến nay đã tỏ ra có
nhiều quy định không còn phù hợp với hệ thống pháp luật Việt Nam hiện hành, với
các Công ƣớc quốc tế mà Việt Nam đã ký kết hay gia nhập, nên không đáp ứng
đƣợc nhu cầu điều chỉnh của thực tiễn hoạt động hàng hải tại Việt Nam. Những bất
cập, bức xúc nảy sinh qua quá trình áp dụng các quy định của Bộ luật phần hợp
đồng bảo hiểm hàng hải là một trong những minh chứng cho điều đó.
Trong khi đó, tại Việt Nam mặc dù đã có nhiều công trình khoa học nghiên
cứu về BHTT, BHTNDSCT nhƣng chủ yếu dƣới các góc độ nghiệp vụ bảo hiểm
nhƣ kinh tế, ngoại thƣơng, tài chính, hàng hải, v.v... mà chƣa có nhiều công trình
nghiên cứu về nó một cách sâu sắc, toàn diện dƣới góc độ luật học ở tầm luận văn
thạc sỹ. Do vậy, việc lựa chọn đề tài nghiên cứu dƣới góc độ khoa học pháp lý về
BHTT, BHTNDSCT là đòi hỏi cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn
Kết quả những đóng góp của luận văn sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển và
nâng cao chất lƣợng dịch vụ bảo hiểm hàng hải tại Việt Nam, đảm bảo ổn định hoạt
động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp tàu biển, thúc đẩy sự giao lƣu, hợp
tác buôn bán, vận chuyển hàng hoá, hành khách bằng đƣờng biển giữa Việt Nam
với các nƣớc, phục vụ đắc lực cho công cuộc hội nhập và sự nghiệp công nghiệp
hoá - hiện đại hóa đất nƣớc. Chính vì vậy mà tác giả đã quyết định chọn đề tài
“PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ BẢO HIỂM THÂN TÀU, BẢO HIỂM TRÁCH
NHIỆM DÂN SỰ CHỦ TÀU TRONG LĨNH VỰC HÀNG HẢI” làm luận văn thạc sỹ
của mình.Nguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
8
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Pháp luật về bảo hiểm hàng hải nói chung, bảo hiểm thân tàu và trách nhiệm
dân sự chủ tàu nói riêng là lĩnh vực đã đƣợc nhiều công trình khoa học trong nƣớc
và nƣớc ngoài đầu tƣ nghiên cứu từ nhiều góc độ khác nhau nhƣ: lịch sử, tài chính,
kinh tế, ngoại thƣơng, hàng hải, v.v... Cách tiếp cận vấn đề của các góc độ chuyên
ngành khác nhau đó cũng rất đa dạng từ lịch sử hình thành; vị trí, vai trò, đặc trƣng
của bảo hiểm hàng hải; quyền và nghĩa vụ của ngƣời mua bảo hiểm, của DNBH;
phí bảo hiểm; khiếu nại đòi bồi thƣờng, v.v... cho đến cơ chế giải quyết tranh chấp
bảo hiểm hàng hải. Trong quá trình thực hiện luận văn của mình, tác giả có tìm hiểu
và tham khảo một số công trình nghiên cứu khoa học điển hình sau:
- Công trình nghiên cứu khoa học cấp bộ, số 2001-38-034 do TANDTC chủ
trì năm 2002: “Thực tiễn giải quyết các tranh chấp về hợp đồng tín dụng, hợp đồng
bảo hiểm tại toà án nhân dân – Những tồn tại, vƣớng mắc và kiến nghị” cùng với
các chuyên đề nhƣ:
+ Đỗ Cao Thắng – Chánh toà Kinh tế TANDTC: “Một số kiến nghị về áp
dụng pháp luật hợp đồng kinh tế trong lĩnh vực bảo hiểm:;
+ Th.s Nguyễn Văn Cƣờng – Toà Dân sự TANDTC: “Hợp đồng bảo hiểm vô
hiệu và xử lý tài sản đối với hợp đồng bảo hiểm vô hiệu”;
+ Th.s Đinh Hoài Nam, Trƣờng ĐHKT Quốc dân Hà Nội: “Thực tiễn xét xử
một số vụ tranh chấp hợp đồng bảo hiểm tại toà án trong thời gian qua. Những suy
nghĩ và kiến nghị”;
- Nguyễn Thị Nhƣ Mai: “Những vấn đề lý luận và thực tiễn của việc hoàn
thiện pháp luật hàng hải Việt Nam ” - Luận án tiến sỹ luật học bảo vệ tại Khoa luật
năm 2004;
- Trƣơng Hồng Hải: “Pháp luật về hoạt động kinh doanh bảo hiểm ở Việt
Nam – Thực trạng và hƣớng hoàn thiện” - Luận án thạc sỹ luật học bảo vệ tại
Trƣờng Đại học Luật Hà Nội năm 1997;
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
9
- Phạm Hồng Chi: “Khiếu nại ngƣời bảo hiểm thân tàu và bảo hiểm trách
nhiệm dân sự chủ tàu” - Khoá luận tốt nghiệp bảo vệ tại Trƣờng Đại học Ngoại
thƣơng năm 2001, v.v...
3. Đối tƣợng, phạm vi và mục đích nghiên cứu của luận văn
3.1 Đối tượng nghiên cứu của luận văn
Luận văn đi sâu nghiên cứu hệ thống các quy định của pháp luật Việt Nam
về bảo hiểm hàng hải, trong đó tập trung chủ yếu vào các quy định của pháp luật về
BHTT, BHTNDSCT và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Ngoài ra,
luận văn còn nghiên cứu các quy định về pháp luật và tập quán bảo hiểm hàng hải
Anh (MIA 1906, Quy tắc ITC 1995, Quy tắc P & I Class 1 - 2002) cũng nhƣ các
văn bản pháp luật quốc tế có liên quan và pháp luật hàng hải điển hình của một số
nƣớc.
3.2 Phạm vi nghiên cứu của luận văn
Bảo hiểm hàng hải bao gồm BHTT, BHTNDSCT, bảo hiểm hàng hóa vận
chuyển bằng đƣờng biển. Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài, luận văn chỉ đề cập
đến các quy định của pháp luật Việt Nam về BHTT, BHTNDSCT trong lĩnh vực
hàng hải trong tƣơng quan so sánh, đối chiếu với một số văn bản pháp luật hàng hải
quốc tế, pháp luật bảo hiểm hàng hải Anh và pháp luật bảo hiểm hàng hải điển hình
một số nƣớc. Tuy nhiên, đây là lĩnh vực tƣơng đối rộng, phức tạp, liên quan đến
nhiều lĩnh vực, chuyên ngành khác nhau nên trong phạm vi nghiên cứu của một
luận văn thạc sỹ luật học, luận văn chỉ tập trung nghiên cứu, làm sáng tỏ một số nội
dung cơ bản nhƣ sau:
i. Một số khái niệm, lịch sử hình thành, vai trò và những đặc trƣng cơ bản
của BHTT, BHTNDSCT;
ii. Hình thức giao dịch, nội dung quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan
hệ hợp đồng BHTT, BHTNDSCT;
iii. Hiện trạng thực thi, một số vấn đề pháp lý đặt ra và những giải pháp
nhằm hoàn thiện pháp luật Việt Nam về BHTT, BHTNDSCT.
3.3 Mục đích nghiên cứu của luận vănNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
10
Nhằm đóng góp một phần công sức nhỏ vào việc thúc đẩy sự phát triển và
nâng cao chất lƣợng dịch vụ bảo hiểm hàng hải, chia sẻ với những tổn thất, mất mát
của các doanh nghiệp tàu biển Việt Nam khi gặp rủi ro, luận văn này đƣợc hoàn
thành với mục đích:
i. Tìm ra mối liên hệ, giới hạn phạm vi điều chỉnh giữa các quy định của
pháp luật Việt Nam về BHTT, BHTNDSCT với các văn bản pháp luật bảo hiểm
chuyên ngành và các văn bản pháp luật Việt Nam khác có liên quan;
ii. Tìm hiểu các quy định của pháp luật và tập quán bảo hiểm hàng hải Anh
cũng nhƣ những quy định của pháp luật hàng hải quốc tế, pháp luật bảo hiểm hàng
hải điển hình một số nƣớc có liên quan;
iii. Phát hiện ra những điểm bất cập trong các quy định của pháp luật Việt
Nam về BHTT, BHTNDSCT và đƣa ra những giải pháp, đề xuất mang tính khoa
học;
iv. Luận văn là tài liệu chuyên ngành bảo hiểm hàng hải phục vụ công tác
nghiên cứu, giảng dạy, học tập của giảng viên, học viên, sinh viên;
v. Luận văn là nguồn tài liệu tham khảo nhằm nâng cao trình độ hiểu biết
pháp luật về BHTT, BHTNDSCT cũng nhƣ những bài học kinh nghiệm, quý báu
giúp ích cho những nhà hoạt động thực tiễn nhƣ: các doanh nghiệp kinh doanh bảo
hiểm, các doanh nghiệp tàu biển, các cơ quan quản lý Nhà nƣớc chuyên ngành về
hàng hải, tòa án, trọng tài, v.v...
4. Phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn
Trên cơ sở những nguyên lý cơ bản của hai phƣơng pháp cơ bản của nghiên
cứu khoa học là phƣơng pháp duy vật biện chứng và phƣơng pháp duy vật lịch sử,
luận văn còn sử dụng một hệ thống các phƣơng pháp khác nhƣ: phƣơng pháp phân
tích, chứng minh, liệt kê, so sánh, tổng hợp nhằm làm sáng tỏ những vấn đề cần
nghiên cứu của luận văn, đặc biệt phƣơng pháp so sánh đƣợc sử dụng triệt để để tìm
ra những điểm tƣơng đồng và khác biệt giữa quy định của pháp luật Việt Nam với
các quy định tƣơng ứng của pháp luật và bảo hiểm hàng hải các nƣớc đặc biệt là
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
11
MIA 1906, Quy tắc ITC 1995, Quy tắc P & I Class 1 – 2002 để có những đề xuất
phù hợp.
5. Ý nghĩa của luận văn
5.1. Về mặt lý luận
i. Luận văn đƣa ra một hệ thống những luận cứ pháp lý của Việt Nam, nƣớc
ngoài và quốc tế về bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu nhằm
hoàn thiện cơ sở lý luận các quy định của pháp luật Việt Nam về bảo hiểm hàng hải;
ii. Đề xuất hệ thống những giải pháp khoa học góp phần vào việc sửa đổi, bổ
sung, hoàn thiện các quy định của pháp luật Việt Nam về BHTT, BHTNDSCT
trong lĩnh vực hàng hải;
iii. Cùng với các đề tài nghiên cứu khoa học khác về lĩnh vực bảo hiểm hàng
hải, luận văn là tài liệu tham khảo bổ ích cho các cơ quan Nhà nƣớc, doanh nghiệp,
tổ chức, cá nhân trong việc thực thi pháp luật về BHTT, BHTNDSCT.
5.2 Về mặt thực tiễn
Qua nghiên cứu, phân tích một cách đầy đủ, rõ ràng và toàn diện các quy
định của pháp luật Việt Nam về BHTT, BHTNDSCT trong lĩnh vực hàng hải, luận
văn không chỉ có ý nghĩa về mặt lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc, cụ thể:
i. Là cơ sở giúp các bên liên quan trong quan hệ hợp đồng bảo hiểm tham
khảo nhằm xác lập các hợp đồng BHTT, BHTNDSCT một cách chặt chẽ, đầy đủ
hơn cả về hình thức lẫn nội dung cam kết, hạn chế cách hiểu nhiều nghĩa về cùng
một vấn đề trong hợp đồng dẫn đến xảy ra những tranh chấp không đáng có;
ii. Giúp các bên trong quan hệ hợp đồng BHTT, BHTNDSCT hiểu rõ về
trách nhiệm, bổn phận và quyền lợi của mình nhằm nghiêm chỉnh thực hiện hợp
đồng, lập lại trật tự pháp lý trong thị trƣờng kinh doanh bảo hiểm hàng hải tại Việt
Nam, đảm bảo tối đa quyền và lợi ích của các bên;
iii. Giúp các bên trong quan hệ hợp đồng BHTT, BHTNDSCT biết đƣợc
cách thức, trình tự, thủ tục pháp lý kiện đòi bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của
mình, luận văn còn đƣa ra một số những bài học kinh nghiệm cần thiết bổ ích choNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
12
các bên trong việc thiết lập và thực hiện các giao dịch hợp đồng BHTT,
BHTNDSCT, đặc biệt là các giao dịch có yếu tố nƣớc ngoài hay có thoả thuận áp
dụng pháp luật nƣớc ngoài;
iv. Luận văn còn là tài liệu tham khảo giúp các cơ quan Nhà nƣớc nhƣ: Cảng
vụ, Cục Đăng kiểm Việt Nam, Cục Hàng hải Việt Nam, Toà án, Trọng tài, v.v...
hiểu rõ hơn các quy định của pháp luật Việt Nam về BHTT, BHTNDSCT, qua đó ý
thức đƣợc trách nhiệm và triển khai thực hiện tốt hơn chức năng, nhiệm vụ, quyền
hạn của mình trong công tác quản lý Nhà nƣớc về biển, hàng hải.
6. Bố cục của luận văn
Ngoài phần mục lục, lời mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận
văn đƣợc kết cấu gồm 03 chƣơng:
Chƣơng 1: Những vấn đề chung về bảo hiểm và pháp luật bảo hiểm thân
tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu
Chƣơng 2: Quy định của pháp luật Việt Nam về giao dịch bảo hiểm thân
tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu
Chƣơng 3: Hiện trạng thực thi và một số giải pháp hoàn thiện pháp luật
Việt Nam về bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân
sự chủ tàu
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
13
CHƢƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ BẢO HIỂM VÀ PHÁP LUẬT
BẢO HIỂM THÂN TÀU, BẢO HIỂM TRÁCH NHIỆM DÂN SỰ CỦA
CHỦ TÀU
1.1 SƠ LƢỢC LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA PHÁP LUẬT VỀ BẢO
HIỂM HÀNG HẢI
Pháp luật về bảo hiểm nói chung và pháp luật về bảo hiểm hàng hải nói riêng
có lịch sử ra đời từ rất sớm. Ngay từ khi sinh ra con ngƣời đó phải chống chọi với
sự bấp bờnh, hiểm nguy đe doạ từ nhiều phía nhƣ lũ lụt, hạn hán, động đất, sóng
thần, súc vật hay chiến tranh gây ra, v.v.… Do vậy, mà nhu cầu về phũng vệ nhằm
đảm bảo an toàn cho tính mạng, tài sản của mỡnh cũng nhƣ của ngƣời thân và dũng
tộc là rất lớn.
Ngay từ thời tiền sử, các nhà khảo cổ đó tỡm đƣợc những vết tích chứng
minh sự tồn tại của các công ty cứu hộ tƣơng hỗ đối với các thợ tạc đá Ai cập Cổ
Đại từ 4500 năm trƣớc công nguyên. Những ngƣời Babilon đó đƣa ra những quy tắc
trong việc tổ chức phƣơng tiện vận tải bằng xe kéo và đặc biệt đó quy định phân
chia các thiệt hại do mất cắp và bị cƣớp cho các thƣơng gia cùng gánh chịu. Vào thế
kỷ thứ V trƣớc công nguyên Periclex đó tổ chức một dạng hội đoàn trong đó có hoạt
động trợ giúp cho các thành viên hay gia đỡnh của họ trong cỏc tập đoàn lính có
cùng nhu cầu. Ngƣời ta đó giữ quy chế của đoàn tang lễ Lanuvium là phải tổ chức
lễ tang cho tất cả các thành viên đó cú tiền đóng góp cho hội từ khi họ cũn sống.
Nhƣ vậy, các thành viên này đó thực sự ký một bảo hiểm tang lễ dựa trờn bản hợp
đồng nhân thọ toàn phần.
Vào thời Trung Cổ, ở Châu Âu, các thợ thuyền, công nhân, nhà buôn, kỹ
nghệ gia, phƣờng buôn đó biết tổ chức đoàn kết các thành viên của mỡnh để khắc
phục những tổn thất khi tai nạn (accident) lao động, hoả hoạn xảy ra hay khi mất
khả năng lao động (incapacite) do ốm đau hay già yếu. Các tổ chức này đó gúp
Nguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
và sử dụng các phƣơng tiện chứng minh hiện đại, dựng lại hiện trƣờng vụ án nhằm
phân tích, làm sáng tỏ các tình tiết có liên quan.
Bốn là, nâng cao trình độ, chuyên môn nghiệp vụ cho các thẩm phán xét xử
án bảo hiểm kinh tế hàng hải, đặc biệt là cần có đội ngũ thẩm phán chuyên xét xử
các vụ án vi phạm pháp luật về biển, hàng hải nói chung và bảo hiểm hàng hải nói
riêng, tùy theo nhu cầu và số lƣợng các vụ việc phát sinh trong lĩnh vực này, đặc
biệt trong điều kiện chúng ta chƣa thể thành lập Toà án hàng hải độc lập và có quy
trình tố tụng hàng hải độc lập nhƣ các nƣớc. Những thẩm phán này phải đƣợc đi
thực tế, tập huấn nghiệp vụ chuyên ngành về: biển, hàng hải, ngoại thƣơng, tài
chính, kỹ thuật tàu biển, hải dƣơng học, v.v... để có kiến thức sâu rộng khi giải
quyết các vụ án phức tạp về bảo hiểm hàng hải vốn bản chất đã mang tính tổng hợp,
đa ngành.
Năm là, tăng cƣờng công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, xét xử công
khai các vụ án kinh tế về bảo hiểm hàng hải, có thái độ công khai, chính thức với
các thông tin, các bài báo phản ánh sai về tình hình xét xử về các vụ án bảo hiểm
hàng hải, cƣơng quyết bảo vệ hoạt động xét xử đúng đắn của toà án, xử lý nghiêm
khắc những ngƣời trong ngành xét xử sai vụ án do không nắm vững chứng cứ, tài
liệu, áp dụng không chính xác pháp luật hay cố tình xét xử sai.
Sáu là, các cơ quan tố tụng cần sƣu tầm các án lệ, bản án điển hình đã xét xử
và có hiệu lực của toà án các nƣớc về lĩnh vực bảo hiểm hàng hải, đặc biệt những vụ
án về bảo hiểm hàng hải có sử dụng các điều khoản về các hiểm hoạ đƣợc bảo hiểm
hay điều khoản về miễn trách mà đang có nhiều tranh cãi nhƣ khả năng đi biển của
tàu, khuyết tật ẩn của tàu, sai lầm, bất cẩn của thuyền trƣởng, tai nạn; v.v... nhằm
tham khảo góp phần giải quyết đúng đắn các vụ án về BHTT, BHTNDSCT tƣơng
tự tại Việt Nam.
Bảy là, những vƣớng mắc, khó khăn từ thực tiễn xét xử của các cơ quan tố
tụng về các vụ tranh chấp BHTT, BHTNDSCT cần sớm đƣợc phản ánh, đề xuất kịp
thời với cơ quan lập pháp nhƣ Quốc hội, Uỷ ban thƣờng vụ Quốc hội để có sự giải
thích, hƣớng dẫn, sửa đổi, bổ sung kịp thời.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Nhà xuất bản: Khoa Luật
Ngày: 2005
Chủ đề: Bảo hiểm thân tàu
Luật biển
Luật hàng hải
Pháp luật Việt Nam
Quản lý biển
Miêu tả: 142 tr. + Đĩa mềm
Nêu một số khái niệm, lịch sử hình thành, vai trò và những đặc trưng cơ bản của bảo hiểm thân tàu (BHTT), bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu (BHTNDSCT). Trình bày quy định của pháp luật Việt Nam về giao dịch bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu qua : Hợp đồng bảo hiểm thân tàu và Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu. Hiện trạng thực thi, một số vấn đề pháp lý đặt ra và những giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật Việt Nam về BHTT, BHTNDSCT. Luận văn góp phần vào việc thúc đẩy sự phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ bảo hiểm hàng hải, chia sẻ với những tổn thất, mất mát của các doanh nghiệp tàu biển Việt Nam khi gặp rủi ro
Luận văn ThS. Luật biển - quản lý biển -- Khoa Luật. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2005
Electronic Resources
Lời mở đầu :.................................................................................................06
CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ BẢO HIỂM VÀ
PHÁP LUẬT BẢO HIỂM THÂN TÀU, BẢO
HIỂM TRÁCH NHIỆM DÂN SỰ CHỦ TÀU:..............12
1.1 Sơ lƣợc lịch sử phát triển của pháp luật về bảo hiểm hàng hải: ....12
1.2 Một số khái niệm cơ bản:..................................................................15
1.2.1 Bảo hiểm, bảo hiểm hàng hải:.....................................................15
1.2.2 Bảo hiểm thân tàu:......................................................................16
1.2.3 Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ tàu: ..................................16
1.2.4 Pháp luật về bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự của
chủ tàu: .......................................................................................16
1.2.5 Ngƣời bảo hiểm và ngƣời tham gia bảo hiểm:.............................17
1.2.6 Sự kiện bảo hiểm: .......................................................................18
1.2.7 Rủi ro trong bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự của
chủ tàu: .......................................................................................18
1.2.8 Đối tƣợng bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự của
chủ tàu:.......................................................................................19
1.2.9 Phí bảo hiểm, giá trị bảo hiểm và số tiền bảo hiểm: ....................20
1.2.9.1 Phí bảo hiểm:...................................................................20
1.2.9.2 Giá trị bảo hiểm:..............................................................20
1.2.9.3 Số tiền bảo hiểm: .............................................................21
1.2.10 Khiếu nại bồi thƣờng bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm
dân sự chủ tàu:..........................................................................22
1.2.11 Tranh chấp trong bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm
dân sự chủ tàu:..........................................................................23
1.2.12 Tổn thất và giám định bồi thƣờng: ............................................24Nguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
2
1.2.12.1 Tổn thất:......................................................................24
1.2.12.2 Giám định: ..................................................................26
1.2.12.3 Bồi thƣờng: .................................................................26
1.3 Vai trò của bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự
chủ tàu trong lĩnh vực hàng hải: ....................................................27
1.4 Nguyên tắc của bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự
chủ tàu: ..............................................................................................30
1.5 Đặc trƣng của pháp luật về bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách
nhiệm dân sự chủ tàu: ...................................................................35
1.6 Cơ sở pháp lý của bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự
chủ tàu: ...........................................................................................38
1.6.1 Cơ sở pháp lý trong nƣớc: .......................................................38
1.6.2 Cơ sở pháp lý quốc tế và nƣớc ngoài:.......................................40
CHƢƠNG 2: QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ
GIAO DỊCH BẢO HIỂM THÂN TÀU, BẢO HIỂM
TRÁCH NHIỆM DÂN SỰ CHỦ TÀU: .........................41
2.1 Hợp đồng bảo hiểm thân tàu:...........................................................41
2.1.1 Khái niệm hợp đồng bảo hiểm thân tàu:......................................41
2.1.2 Hình thức của hợp đồng bảo hiểm thân tàu: ................................48
2.1.3 Trách nhiệm của các bên trong quan hệ hợp đồng bảo hiểm
thân tàu: ......................................................................................49
2.1.3.1 Trách nhiệm của bên mua bảo hiểm:................................49
a) Trách nhiệm của bên mua bảo hiểm trƣớc và ngay khi ký hợp
đồng bảo hiểm: .........................................................................50
b) Trách nhiệm của bên mua bảo hiểm trong quá trình thực hiện
hợp đồng bảo hiểm thân tàu:....................................................59
c) Trách nhiệm của bên mua bảo hiểm trong và sau khi tổn thất xảy
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
3
ra đối với đối tƣợng bảo hiểm: ..................................................68
2.1.3.2 Trách nhiệm của bên bán bảo hiểm: ................................72
2.2 Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu: ...........................80
2.2.1 Khái niệm hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu:......80
2.2.2 Hình thức của hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu: 81
2.2.3 Trách nhiệm của các bên trong quan hệ hợp đồng bảo hiểm
trách nhiệm dân sự chủ tàu: ......................................................82
2.2.3.1 Bên mua bảo hiểm: .......................................................82
2.2.3.2 Bên bảo hiểm: ..............................................................85
2.3 Giải quyết tranh chấp bồi thƣờng bảo hiểm thân tàu và bảo
hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu:..................................................91
2.3.1 Thời hiệu khiếu nại giải quyết tranh chấp:................................91
2.3.2 Cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp: .........................92
2.3.3 Luật áp dụng giải quyết tranh chấp: .........................................93
CHƢƠNG 3: HIỆN TRẠNG THỰC THI VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP
HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ BẢO HIỂM
THÂN TÀU, BẢO HIỂM TRÁCH NHIỆM DÂN SỰ CHỦ TÀU:94
3.1 Hiện trạng thực thi pháp luật về bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm
trách nhiệm dân sự chủ tàu trong lĩnh vực hàng hải và một số
vấn đề pháp lý đặt ra: .......................................................................94
3.1.1 Những kết quả đạt đƣợc: ..........................................................94
3.1.2 Một số hạn chế, vƣớng mắc trong quá trình thực hiện: ...........100
3.1.3 Một số vấn đề pháp lý đặt ra: .................................................114
3.2 Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật Việt Nam về bảo hiểmNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
4
thân tàu và bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu trong lĩnh
vực hàng hải: ...................................................................................124
3.2.1 Những nguyên tắc cơ bản: ........................................................124
3.2.1.1 Đảm bảo tính kế thừa trong các quy định của pháp luật
bảo hiểm hàng hải Việt Nam: ........................................124
3.2.1.2 Đáp ứng đƣợc yêu cầu phát triển, hội nhập và nâng
cao khả năng cạnh tranh của ngành hàng hải:..................126
3.2.1.3 Đảm bảo tính phù hợp, thống nhất với hệ thống pháp luật
bảo hiểm Việt Nam: .......................................................126
3.2.1.4 Phù hợp với pháp luật và thông lệ bảo hiểm hàng hải
quốc tế trên cơ sở sát với thực tiễn hoạt động bảo hiểm
hàng hải tại Việt Nam:....................................................126
3.2.1.5 Bảo đảm tính dự liệu trƣớc của pháp luật bảo hiểm
hàng hải tại Việt Nam: ................................................127
3.2.2 Một số giải pháp cụ thể:............................................................127
3.2.2.1 Các giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp luật về
bảo hiểm hàng hải (bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách
nhiệm dân sự chủ tàu):....................................................128
3.2.2.2 Đối với các bên trong quan hệ hợp đồng bảo hiểm
thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu: ............132
3.2.2.3 Đối với các cơ quan tố tụng trong việc giải quyết các
tranh chấp về bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách
nhiệm dân sự chủ tàu: .................................................134
Kết luận:.................................................................................................137
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
5
Danh mục tài liệu tham khảo: .................................................................139Nguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
6
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BLDS :Bộ luật dân sự
BHTT :Bảo hiểm thân tàu
BHTNDSCT :Bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu
BHTT, BHTNDSCT :Bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự
chủ tàu
BLHH :Bộ luật hàng hải
DNBH
oanh nghiệp bảo hiểmITC 1995 :Institute Time Clauses – Hulls ngày 01/11/1995
(Quy tắc bảo hiểm thời hạn thân tàu 1995)
KDBH :Kinh doanh bảo hiểm
MIA 1906 :Marine Insurance Act, 21 December 1906
(Luật bảo hiểm hàng hải Anh 1906)
PLHĐKT
háp lệnh hợp đồng kinh tếP & I Class 1 – 2002
rotection and Indemnity of the West ofEngland Ship owners Matual Insurance
Association (Luxembourg),
Class 1 – 2002 (bảo vệ và bồi thƣờng của hiệp
hội bảo hiểm miền tây nƣớc Anh, nhóm 1 năm
2002)
TBH :Tái bảo hiểm
TANDTC :Toà án nhân dân tối cao
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
7
LỜI MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài
Đầu tƣ phát triển mạnh mẽ các loại hình dịch vụ là chủ trƣơng, đƣờng lối
đúng đắn của Đảng và Nhà nƣớc ta nhƣ Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ IX của Đảng đã khẳng định: “phát triển mạnh và nâng cao chất lƣợng các ngành
dịch vụ thƣơng mại, hàng hải, bảo hiểm, ...” 1; tr.27 . Trong đó đặc biệt là lĩnh vực
bảo hiểm hàng hải – một lĩnh vực đặc thù, tƣơng đối phức tạp và hầu nhƣ còn khá
mới mẻ đối với Việt Nam nên cần đƣợc ƣu tiên đầu tƣ nghiên cứu.
BLHH Việt Nam 1990, với hơn 14 năm ra đời và thực thi đến nay đã tỏ ra có
nhiều quy định không còn phù hợp với hệ thống pháp luật Việt Nam hiện hành, với
các Công ƣớc quốc tế mà Việt Nam đã ký kết hay gia nhập, nên không đáp ứng
đƣợc nhu cầu điều chỉnh của thực tiễn hoạt động hàng hải tại Việt Nam. Những bất
cập, bức xúc nảy sinh qua quá trình áp dụng các quy định của Bộ luật phần hợp
đồng bảo hiểm hàng hải là một trong những minh chứng cho điều đó.
Trong khi đó, tại Việt Nam mặc dù đã có nhiều công trình khoa học nghiên
cứu về BHTT, BHTNDSCT nhƣng chủ yếu dƣới các góc độ nghiệp vụ bảo hiểm
nhƣ kinh tế, ngoại thƣơng, tài chính, hàng hải, v.v... mà chƣa có nhiều công trình
nghiên cứu về nó một cách sâu sắc, toàn diện dƣới góc độ luật học ở tầm luận văn
thạc sỹ. Do vậy, việc lựa chọn đề tài nghiên cứu dƣới góc độ khoa học pháp lý về
BHTT, BHTNDSCT là đòi hỏi cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn
Kết quả những đóng góp của luận văn sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển và
nâng cao chất lƣợng dịch vụ bảo hiểm hàng hải tại Việt Nam, đảm bảo ổn định hoạt
động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp tàu biển, thúc đẩy sự giao lƣu, hợp
tác buôn bán, vận chuyển hàng hoá, hành khách bằng đƣờng biển giữa Việt Nam
với các nƣớc, phục vụ đắc lực cho công cuộc hội nhập và sự nghiệp công nghiệp
hoá - hiện đại hóa đất nƣớc. Chính vì vậy mà tác giả đã quyết định chọn đề tài
“PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ BẢO HIỂM THÂN TÀU, BẢO HIỂM TRÁCH
NHIỆM DÂN SỰ CHỦ TÀU TRONG LĨNH VỰC HÀNG HẢI” làm luận văn thạc sỹ
của mình.Nguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
8
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Pháp luật về bảo hiểm hàng hải nói chung, bảo hiểm thân tàu và trách nhiệm
dân sự chủ tàu nói riêng là lĩnh vực đã đƣợc nhiều công trình khoa học trong nƣớc
và nƣớc ngoài đầu tƣ nghiên cứu từ nhiều góc độ khác nhau nhƣ: lịch sử, tài chính,
kinh tế, ngoại thƣơng, hàng hải, v.v... Cách tiếp cận vấn đề của các góc độ chuyên
ngành khác nhau đó cũng rất đa dạng từ lịch sử hình thành; vị trí, vai trò, đặc trƣng
của bảo hiểm hàng hải; quyền và nghĩa vụ của ngƣời mua bảo hiểm, của DNBH;
phí bảo hiểm; khiếu nại đòi bồi thƣờng, v.v... cho đến cơ chế giải quyết tranh chấp
bảo hiểm hàng hải. Trong quá trình thực hiện luận văn của mình, tác giả có tìm hiểu
và tham khảo một số công trình nghiên cứu khoa học điển hình sau:
- Công trình nghiên cứu khoa học cấp bộ, số 2001-38-034 do TANDTC chủ
trì năm 2002: “Thực tiễn giải quyết các tranh chấp về hợp đồng tín dụng, hợp đồng
bảo hiểm tại toà án nhân dân – Những tồn tại, vƣớng mắc và kiến nghị” cùng với
các chuyên đề nhƣ:
+ Đỗ Cao Thắng – Chánh toà Kinh tế TANDTC: “Một số kiến nghị về áp
dụng pháp luật hợp đồng kinh tế trong lĩnh vực bảo hiểm:;
+ Th.s Nguyễn Văn Cƣờng – Toà Dân sự TANDTC: “Hợp đồng bảo hiểm vô
hiệu và xử lý tài sản đối với hợp đồng bảo hiểm vô hiệu”;
+ Th.s Đinh Hoài Nam, Trƣờng ĐHKT Quốc dân Hà Nội: “Thực tiễn xét xử
một số vụ tranh chấp hợp đồng bảo hiểm tại toà án trong thời gian qua. Những suy
nghĩ và kiến nghị”;
- Nguyễn Thị Nhƣ Mai: “Những vấn đề lý luận và thực tiễn của việc hoàn
thiện pháp luật hàng hải Việt Nam ” - Luận án tiến sỹ luật học bảo vệ tại Khoa luật
năm 2004;
- Trƣơng Hồng Hải: “Pháp luật về hoạt động kinh doanh bảo hiểm ở Việt
Nam – Thực trạng và hƣớng hoàn thiện” - Luận án thạc sỹ luật học bảo vệ tại
Trƣờng Đại học Luật Hà Nội năm 1997;
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
9
- Phạm Hồng Chi: “Khiếu nại ngƣời bảo hiểm thân tàu và bảo hiểm trách
nhiệm dân sự chủ tàu” - Khoá luận tốt nghiệp bảo vệ tại Trƣờng Đại học Ngoại
thƣơng năm 2001, v.v...
3. Đối tƣợng, phạm vi và mục đích nghiên cứu của luận văn
3.1 Đối tượng nghiên cứu của luận văn
Luận văn đi sâu nghiên cứu hệ thống các quy định của pháp luật Việt Nam
về bảo hiểm hàng hải, trong đó tập trung chủ yếu vào các quy định của pháp luật về
BHTT, BHTNDSCT và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Ngoài ra,
luận văn còn nghiên cứu các quy định về pháp luật và tập quán bảo hiểm hàng hải
Anh (MIA 1906, Quy tắc ITC 1995, Quy tắc P & I Class 1 - 2002) cũng nhƣ các
văn bản pháp luật quốc tế có liên quan và pháp luật hàng hải điển hình của một số
nƣớc.
3.2 Phạm vi nghiên cứu của luận văn
Bảo hiểm hàng hải bao gồm BHTT, BHTNDSCT, bảo hiểm hàng hóa vận
chuyển bằng đƣờng biển. Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài, luận văn chỉ đề cập
đến các quy định của pháp luật Việt Nam về BHTT, BHTNDSCT trong lĩnh vực
hàng hải trong tƣơng quan so sánh, đối chiếu với một số văn bản pháp luật hàng hải
quốc tế, pháp luật bảo hiểm hàng hải Anh và pháp luật bảo hiểm hàng hải điển hình
một số nƣớc. Tuy nhiên, đây là lĩnh vực tƣơng đối rộng, phức tạp, liên quan đến
nhiều lĩnh vực, chuyên ngành khác nhau nên trong phạm vi nghiên cứu của một
luận văn thạc sỹ luật học, luận văn chỉ tập trung nghiên cứu, làm sáng tỏ một số nội
dung cơ bản nhƣ sau:
i. Một số khái niệm, lịch sử hình thành, vai trò và những đặc trƣng cơ bản
của BHTT, BHTNDSCT;
ii. Hình thức giao dịch, nội dung quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan
hệ hợp đồng BHTT, BHTNDSCT;
iii. Hiện trạng thực thi, một số vấn đề pháp lý đặt ra và những giải pháp
nhằm hoàn thiện pháp luật Việt Nam về BHTT, BHTNDSCT.
3.3 Mục đích nghiên cứu của luận vănNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
10
Nhằm đóng góp một phần công sức nhỏ vào việc thúc đẩy sự phát triển và
nâng cao chất lƣợng dịch vụ bảo hiểm hàng hải, chia sẻ với những tổn thất, mất mát
của các doanh nghiệp tàu biển Việt Nam khi gặp rủi ro, luận văn này đƣợc hoàn
thành với mục đích:
i. Tìm ra mối liên hệ, giới hạn phạm vi điều chỉnh giữa các quy định của
pháp luật Việt Nam về BHTT, BHTNDSCT với các văn bản pháp luật bảo hiểm
chuyên ngành và các văn bản pháp luật Việt Nam khác có liên quan;
ii. Tìm hiểu các quy định của pháp luật và tập quán bảo hiểm hàng hải Anh
cũng nhƣ những quy định của pháp luật hàng hải quốc tế, pháp luật bảo hiểm hàng
hải điển hình một số nƣớc có liên quan;
iii. Phát hiện ra những điểm bất cập trong các quy định của pháp luật Việt
Nam về BHTT, BHTNDSCT và đƣa ra những giải pháp, đề xuất mang tính khoa
học;
iv. Luận văn là tài liệu chuyên ngành bảo hiểm hàng hải phục vụ công tác
nghiên cứu, giảng dạy, học tập của giảng viên, học viên, sinh viên;
v. Luận văn là nguồn tài liệu tham khảo nhằm nâng cao trình độ hiểu biết
pháp luật về BHTT, BHTNDSCT cũng nhƣ những bài học kinh nghiệm, quý báu
giúp ích cho những nhà hoạt động thực tiễn nhƣ: các doanh nghiệp kinh doanh bảo
hiểm, các doanh nghiệp tàu biển, các cơ quan quản lý Nhà nƣớc chuyên ngành về
hàng hải, tòa án, trọng tài, v.v...
4. Phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn
Trên cơ sở những nguyên lý cơ bản của hai phƣơng pháp cơ bản của nghiên
cứu khoa học là phƣơng pháp duy vật biện chứng và phƣơng pháp duy vật lịch sử,
luận văn còn sử dụng một hệ thống các phƣơng pháp khác nhƣ: phƣơng pháp phân
tích, chứng minh, liệt kê, so sánh, tổng hợp nhằm làm sáng tỏ những vấn đề cần
nghiên cứu của luận văn, đặc biệt phƣơng pháp so sánh đƣợc sử dụng triệt để để tìm
ra những điểm tƣơng đồng và khác biệt giữa quy định của pháp luật Việt Nam với
các quy định tƣơng ứng của pháp luật và bảo hiểm hàng hải các nƣớc đặc biệt là
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
11
MIA 1906, Quy tắc ITC 1995, Quy tắc P & I Class 1 – 2002 để có những đề xuất
phù hợp.
5. Ý nghĩa của luận văn
5.1. Về mặt lý luận
i. Luận văn đƣa ra một hệ thống những luận cứ pháp lý của Việt Nam, nƣớc
ngoài và quốc tế về bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu nhằm
hoàn thiện cơ sở lý luận các quy định của pháp luật Việt Nam về bảo hiểm hàng hải;
ii. Đề xuất hệ thống những giải pháp khoa học góp phần vào việc sửa đổi, bổ
sung, hoàn thiện các quy định của pháp luật Việt Nam về BHTT, BHTNDSCT
trong lĩnh vực hàng hải;
iii. Cùng với các đề tài nghiên cứu khoa học khác về lĩnh vực bảo hiểm hàng
hải, luận văn là tài liệu tham khảo bổ ích cho các cơ quan Nhà nƣớc, doanh nghiệp,
tổ chức, cá nhân trong việc thực thi pháp luật về BHTT, BHTNDSCT.
5.2 Về mặt thực tiễn
Qua nghiên cứu, phân tích một cách đầy đủ, rõ ràng và toàn diện các quy
định của pháp luật Việt Nam về BHTT, BHTNDSCT trong lĩnh vực hàng hải, luận
văn không chỉ có ý nghĩa về mặt lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc, cụ thể:
i. Là cơ sở giúp các bên liên quan trong quan hệ hợp đồng bảo hiểm tham
khảo nhằm xác lập các hợp đồng BHTT, BHTNDSCT một cách chặt chẽ, đầy đủ
hơn cả về hình thức lẫn nội dung cam kết, hạn chế cách hiểu nhiều nghĩa về cùng
một vấn đề trong hợp đồng dẫn đến xảy ra những tranh chấp không đáng có;
ii. Giúp các bên trong quan hệ hợp đồng BHTT, BHTNDSCT hiểu rõ về
trách nhiệm, bổn phận và quyền lợi của mình nhằm nghiêm chỉnh thực hiện hợp
đồng, lập lại trật tự pháp lý trong thị trƣờng kinh doanh bảo hiểm hàng hải tại Việt
Nam, đảm bảo tối đa quyền và lợi ích của các bên;
iii. Giúp các bên trong quan hệ hợp đồng BHTT, BHTNDSCT biết đƣợc
cách thức, trình tự, thủ tục pháp lý kiện đòi bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của
mình, luận văn còn đƣa ra một số những bài học kinh nghiệm cần thiết bổ ích choNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
12
các bên trong việc thiết lập và thực hiện các giao dịch hợp đồng BHTT,
BHTNDSCT, đặc biệt là các giao dịch có yếu tố nƣớc ngoài hay có thoả thuận áp
dụng pháp luật nƣớc ngoài;
iv. Luận văn còn là tài liệu tham khảo giúp các cơ quan Nhà nƣớc nhƣ: Cảng
vụ, Cục Đăng kiểm Việt Nam, Cục Hàng hải Việt Nam, Toà án, Trọng tài, v.v...
hiểu rõ hơn các quy định của pháp luật Việt Nam về BHTT, BHTNDSCT, qua đó ý
thức đƣợc trách nhiệm và triển khai thực hiện tốt hơn chức năng, nhiệm vụ, quyền
hạn của mình trong công tác quản lý Nhà nƣớc về biển, hàng hải.
6. Bố cục của luận văn
Ngoài phần mục lục, lời mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận
văn đƣợc kết cấu gồm 03 chƣơng:
Chƣơng 1: Những vấn đề chung về bảo hiểm và pháp luật bảo hiểm thân
tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu
Chƣơng 2: Quy định của pháp luật Việt Nam về giao dịch bảo hiểm thân
tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu
Chƣơng 3: Hiện trạng thực thi và một số giải pháp hoàn thiện pháp luật
Việt Nam về bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân
sự chủ tàu
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiNguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
13
CHƢƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ BẢO HIỂM VÀ PHÁP LUẬT
BẢO HIỂM THÂN TÀU, BẢO HIỂM TRÁCH NHIỆM DÂN SỰ CỦA
CHỦ TÀU
1.1 SƠ LƢỢC LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA PHÁP LUẬT VỀ BẢO
HIỂM HÀNG HẢI
Pháp luật về bảo hiểm nói chung và pháp luật về bảo hiểm hàng hải nói riêng
có lịch sử ra đời từ rất sớm. Ngay từ khi sinh ra con ngƣời đó phải chống chọi với
sự bấp bờnh, hiểm nguy đe doạ từ nhiều phía nhƣ lũ lụt, hạn hán, động đất, sóng
thần, súc vật hay chiến tranh gây ra, v.v.… Do vậy, mà nhu cầu về phũng vệ nhằm
đảm bảo an toàn cho tính mạng, tài sản của mỡnh cũng nhƣ của ngƣời thân và dũng
tộc là rất lớn.
Ngay từ thời tiền sử, các nhà khảo cổ đó tỡm đƣợc những vết tích chứng
minh sự tồn tại của các công ty cứu hộ tƣơng hỗ đối với các thợ tạc đá Ai cập Cổ
Đại từ 4500 năm trƣớc công nguyên. Những ngƣời Babilon đó đƣa ra những quy tắc
trong việc tổ chức phƣơng tiện vận tải bằng xe kéo và đặc biệt đó quy định phân
chia các thiệt hại do mất cắp và bị cƣớp cho các thƣơng gia cùng gánh chịu. Vào thế
kỷ thứ V trƣớc công nguyên Periclex đó tổ chức một dạng hội đoàn trong đó có hoạt
động trợ giúp cho các thành viên hay gia đỡnh của họ trong cỏc tập đoàn lính có
cùng nhu cầu. Ngƣời ta đó giữ quy chế của đoàn tang lễ Lanuvium là phải tổ chức
lễ tang cho tất cả các thành viên đó cú tiền đóng góp cho hội từ khi họ cũn sống.
Nhƣ vậy, các thành viên này đó thực sự ký một bảo hiểm tang lễ dựa trờn bản hợp
đồng nhân thọ toàn phần.
Vào thời Trung Cổ, ở Châu Âu, các thợ thuyền, công nhân, nhà buôn, kỹ
nghệ gia, phƣờng buôn đó biết tổ chức đoàn kết các thành viên của mỡnh để khắc
phục những tổn thất khi tai nạn (accident) lao động, hoả hoạn xảy ra hay khi mất
khả năng lao động (incapacite) do ốm đau hay già yếu. Các tổ chức này đó gúp
Nguyễn Văn Nghĩa – CH Luật Biển và Quản lý biển k1 - Khoa Luật - ĐHQGHN
và sử dụng các phƣơng tiện chứng minh hiện đại, dựng lại hiện trƣờng vụ án nhằm
phân tích, làm sáng tỏ các tình tiết có liên quan.
Bốn là, nâng cao trình độ, chuyên môn nghiệp vụ cho các thẩm phán xét xử
án bảo hiểm kinh tế hàng hải, đặc biệt là cần có đội ngũ thẩm phán chuyên xét xử
các vụ án vi phạm pháp luật về biển, hàng hải nói chung và bảo hiểm hàng hải nói
riêng, tùy theo nhu cầu và số lƣợng các vụ việc phát sinh trong lĩnh vực này, đặc
biệt trong điều kiện chúng ta chƣa thể thành lập Toà án hàng hải độc lập và có quy
trình tố tụng hàng hải độc lập nhƣ các nƣớc. Những thẩm phán này phải đƣợc đi
thực tế, tập huấn nghiệp vụ chuyên ngành về: biển, hàng hải, ngoại thƣơng, tài
chính, kỹ thuật tàu biển, hải dƣơng học, v.v... để có kiến thức sâu rộng khi giải
quyết các vụ án phức tạp về bảo hiểm hàng hải vốn bản chất đã mang tính tổng hợp,
đa ngành.
Năm là, tăng cƣờng công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, xét xử công
khai các vụ án kinh tế về bảo hiểm hàng hải, có thái độ công khai, chính thức với
các thông tin, các bài báo phản ánh sai về tình hình xét xử về các vụ án bảo hiểm
hàng hải, cƣơng quyết bảo vệ hoạt động xét xử đúng đắn của toà án, xử lý nghiêm
khắc những ngƣời trong ngành xét xử sai vụ án do không nắm vững chứng cứ, tài
liệu, áp dụng không chính xác pháp luật hay cố tình xét xử sai.
Sáu là, các cơ quan tố tụng cần sƣu tầm các án lệ, bản án điển hình đã xét xử
và có hiệu lực của toà án các nƣớc về lĩnh vực bảo hiểm hàng hải, đặc biệt những vụ
án về bảo hiểm hàng hải có sử dụng các điều khoản về các hiểm hoạ đƣợc bảo hiểm
hay điều khoản về miễn trách mà đang có nhiều tranh cãi nhƣ khả năng đi biển của
tàu, khuyết tật ẩn của tàu, sai lầm, bất cẩn của thuyền trƣởng, tai nạn; v.v... nhằm
tham khảo góp phần giải quyết đúng đắn các vụ án về BHTT, BHTNDSCT tƣơng
tự tại Việt Nam.
Bảy là, những vƣớng mắc, khó khăn từ thực tiễn xét xử của các cơ quan tố
tụng về các vụ tranh chấp BHTT, BHTNDSCT cần sớm đƣợc phản ánh, đề xuất kịp
thời với cơ quan lập pháp nhƣ Quốc hội, Uỷ ban thƣờng vụ Quốc hội để có sự giải
thích, hƣớng dẫn, sửa đổi, bổ sung kịp thời.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links
Last edited by a moderator: