loveyoulovemetn
New Member
Download Định hướng ôn luyện Văn 12 miễn phí
Đề 1. “Ai ở xa về, có việc vào nhà thống lí Pá tra thờng trông thấy có một cô con gái ngồi quay sợi gai bên tảng đá trớc cửa cạnh tàu ngựa. Lúc nào cũng vậy, dù quay sợi, thái cỏ ngựa, dệt vải, chẻ củi hay đi cõng nớc dới khe suối lên, cô ấy cũng cúi mặt, mặt buồn rời rợi”.
Từ những câu văn trên, anh (chị) có nhận xét gì về cách vào truyện của Tô Hoài ?
Gợi ý:
Tô Hoài vào truyện với những lời kể viết đẹp nh thơ, thoang thoảng hơng của những câu ca dao mở đầu bằng những tiếng “Ai về.”. Chỉ với hai câu văn đã đủ gợi lên hình ảnh của một con ngời thân phận thấp hèn, thờng ngồi cạnh tàu ngựa, chìm ngập trong công việc và nỗi buồn. Nhng cách hành văn ấy dờng nh đã làm cho bức tranh hiu hắt kia đợc nhuộm trong chất thơ, trong vẻ đẹp. Câu chuyện gợi cảm từ những dòng đầu. Bức chân dung thiếu phụ buồn nh hứa hẹn trớc một cốt truyện không chỉ đầy nỗi khổ, mà còn rất nên thơ.
Đề 2. Trong truyện có kể, khi bị bắt về nhà thống lí, Mị đã định tự tử bằng lá ngón, nhng rồi lại từ bỏ ý định vì thơng cha. Nhng đến khi cha Mị mất đi rồi, Mị lại không còn ý định tìm đến cái chết nữa. Vì sao vậy ?
Gợi ý:
ý muốn ăn lá ngón là một phản ứng trớc một cuộc sống không ra cuộc sống. Điều đó cho thấy, phải tha thiết sống lắm thì khi mất nó, ngời ta mới muốn chết ngay đi (cho nên, về sau này, trong một ngày tết đáng nhớ trong đời Mị, khi tình xuân bất chợt trở về bừng nở trong lòng thì Mị lại có ngay ý nghĩ: “Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa&rdquo
.Để tải bản DOC Đầy Đủ thì Trả lời bài viết này, mình sẽ gửi Link download cho
Tóm tắt nội dung:
u lên Tây Bắc. Hình ảnh con tàu thực chất là hình ảnh biểu t ợng, thể hiện khát vọng lên đ ờng và niềm mong ớc của nhà thơ đ ợc đến với mọi miền đất n ớc.Tiếng hát con tàu, nh vậy, là tiếng hát của tâm hồn nhà thơ - một tâm hồn tràn ngập niềm tin vào lý t ởng, vào cuộc đời. Tâm hồn nhà thơ đã hóa thân thành con tàu, hăm hở làm cuộc hành trình đến với Tây Bắc, đến với cuộc sống lớn của nhân dân. Đến với đất n ớc, nhân dân cũng là đến với cội nguồn của cảm hứng sáng tạo nghệ thuật, trong đó có thơ ca.
Kiến thức cơ bản
I. Giới thiệu chung
Chế Lan Viên là nhà thơ lớn của nền thơ ca Việt Nam hiện đại. Tr ớc cách mạng, tập thơ “Điêu tàn” của Chế Lan Viên xuất hiện giữa làng thơ nh một “niềm kinh dị” bởi cái tui cô đơn, chìm đắm trong suy t siêu hình. Sau cách mạng, Chế Lan Viên đã làm một cuộc hành trình từ bỏ nỗi cô đơn để hòa nhập với cuộc đời; ông gọi đó là hành trình “từ thung lũng đau th ơng đến cánh đồng vui”, “từ chân trời của một ng ời đến chân trời của tất cả”.
“Tiếng hát con tàu” là tiếng hát của một tâm hồn trên hành trình ấy. Đây cũng là một trong những thành công tiêu biểu của phong cách Chế Lan Viên - phong cách triết luận, tâm tình. Tác giả viết về hành trình đi đến Tây Bắc, đến với nhân dân trong cuộc vận động đồng bào miền xuôi lên xây dựng kinh tế ở miền núi mà nh về với cội nguồn của cuộc sống, cội nguồn của thơ ca. Cảm hứng ấy khiến bài thơ không sa vào minh họa tuyên truyền phục vụ cho chủ tr ơng chính sách, v ợt qua sự kiện một thời để đến với muôn đời.
II. Phân tích
1. Nhan đề và khổ thơ đề từ mang tính biểu t ợng chứa đựng xúc cảm chủ đạo
Trong các tác phẩm, ta th ờng hay gặp những nhan đề, lời đề từ giàu nghĩa biểu t ợng. “Tiếng hát con tàu” của Chế Lan Viên là một bài thơ nh thế.
Cho đến hôm nay, chúng ta vẫn ch a có đ ờng tàu lên Tây Bắc. Vậy mà 40 năm tr ớc đây, Chế Lan Viên đã vẽ ra hình ảnh con tàu và ca lên tiếng hát trên hành trình của nó. Điều đó có vẻ phi thực tế. Dù Chế Lan Viên viết theo lối t ợng tr ng hóa, không có nghĩa là nghệ thuật đ ợc phép bất chấp thực tế. Phải đặt bài thơ vào thời điểm ra đời mới hiểu và cắt nghĩa đ ợc chiều sâu ý t ởng trong biểu t ợng “con tàu Tây Bắc” của Chế Lan Viên. Đó là thời kì trên khắp đất n ớc đang dấy lên những phong trào rầm rộ hành quân lên những miền xa xôi để xây dựng kinh tế mới, xây dựng cuộc sống mới. Trong không khí náo nức ấy, Chế Lan Viên đã tìm đến hình t ợng đoàn tàu hăm hở, khẩn tr ơng để diễn tả cuộc hành trình của cá nhân mình và của toàn dân tộc trong sự chuyển mình lớn lao đó. Con tàu ở đây là biểu t ợng cho khát vọng ra đi đến với nhân dân, đến với những miền xa xôi của đất n ớc; đồng thời cũng là đến với mơ ớc, đến với những ngọn nguồn nghệ thuật.
Còn Tây Bắc, ngoài nghĩa cụ thể của một vùng đất, còn gợi đến mọi miền xa xôi của Tổ quốc, nơi có cuộc sống gian lao mà nặng nghĩa tình của nhân dân, nơi ghi khắc những kỷ niệm kháng chiến không thể nào quên. Lời giục giã mời gọi lên Tây Bắc, ra đi cũng chính là trở về với chính lòng mình, tìm đến tâm hồn mình với những tình cảm sáng trong, nghĩa tình sâu nặng, gắn bó với nhân dân, đất n ớc. Vì thế 4 câu thơ đề từ của bài (mà tác giả có ý định làm đề từ chung cho một chùm thơ) có tính khái quát rộng hơn v ợt lên các sự việc cụ thể:
“Tây Bắc ? Có riêng gì Tây Bắc
Khi lòng ta đã hóa những con tàu,
Khi Tổ quốc bốn bề lên tiếng hát
Tâm hồn ta là Tây Bắc chứ còn đâu ?”
Lời đề từ vốn đ ợc coi nh chiếc chìa khóa, mở vào thế giới nghệ thuật của tác phẩm. Tr ờng hợp lời đề từ bài thơ này của Chế Lan Viên là nh thế, khổ thơ đề từ đ ợc viết theo lối lý giải định nghĩa - một sự lý giải nghiêng về triết lí, biện chứng, mang đậm chất trí tuệ - phong cách Chế Lan Viên ở sức khái quát gợi mở và đa nghĩa của ngôn từ.
Cái độc đáo ở chỗ không phải đến với Tây Bắc chỉ là về với nhân dân, Tổ quốc mà là đến với chính hồn mình. Tây Bắc ở trong mình - Tây Bắc trở thành một hình t ợng đa nghĩa nh thế là vì nhà thơ đã dùng biện pháp t ợng tr ng biến một vùng đất cụ thể hạn hẹp thành một hình t ợng có ý nghĩa khái quát mang tính biểu t ợng. Nhà thơ đã tìm thấy mối liên hệ giữa mình và cuộc sống. Mình là con tàu đang hăm hở đến với cuộc sống, đến với nhân dân, đến với những kỉ niệm trong 9 năm kháng chiến có nghĩa là trở về chính mình. Tây Bắc, là tất cả. Nó không còn là hình t ợng mà trở thành biểu t ợng, biểu t ợng tập trung xúc cảm chủ đạo của bài thơ.
2. Diễn biến tâm trạng của tác giả qua bài thơ
Bài thơ nh bản giao h ởng h ớng tâm trạng với 3 ch ơng khúc, từ “trăn trở” đến “hoài niệm” để rồi “lên đ ờng” ! Từ cấu tạo phi tuyến tính này, tính ra “trăn trở” và “hoài niệm” đã chiếm tỉ trọng khá lớn (11/15 khổ thơ). Có thể coi đó là phần chuẩn bị, phần khởi động của con tàu, đối với Chế Lan Viên đây cũng là phần quan trọng nhất: tự v ợt lên chính mình.
ở khúc hát thứ nhất, những trăn trở dằn vặt nhận thức đ ợc diễn tả bằng hình thức phân thân: Nhà thơ tách đôi mình ra bằng đại từ “anh” để khách thể hóa chủ thể, tạo một cuộc đối thoại giả định:
“Con tàu này lên Tây Bắc anh đi chăng ?
Bạn bè đi xa, anh giữ trời Hà Nội
Anh có nghe gió ngàn đang rú gọi
Ngoài cửa ô ? Tàu đói những vành trăng.
Đất n ớc mênh mông, đời anh nhỏ hẹp
Tàu gọi anh đi, sao chửa ra đi ?
Chẳng có thơ đâu giữa lòng đóng khép
Tâm hồn anh chờ gặp anh trên kia.
Cái lõi của đối thoại ở đây lại là độc thoại, là cuộc tự vấn hối thúc giục giã với hệ thống câu hỏi riết róng: Anh đi chăng ? Anh có nghe ? Sao chửa ra đi ? Những câu hỏi cứ xoáy sâu vào chủ thể. Giọng điệu day dứt, tự gọt đến tận lõi tạo độ sâu đặc biệt cho cảm hứng trữ tình. Khúc hát đầu lấy đà cho sự nhận thức, khởi động cảm xúc cho con tàu tâm hồn tr ớc giờ lăn bánh vào cuộc hành trình lớn lao rất đỗi thiêng liêng này.
Khúc “hoài niệm” chiếm đến 9 khổ thơ giữa cội nguồn sâu xa của khát vọng lên đ ờng là những kỉ niệm kháng chiến. Kỉ niệm bao giờ cũng nâng cánh cho ớc mơ; quá khứ t ơi đẹp bao giờ cũng giúp con ng ời v ợt lên những ngáng trở hiện tại đến với t ơng lai. Kỷ niệm kháng chiến không còn là kỉ niệm mà còn là nguồn ánh sáng diệu kỳ soi đ ờng chỉ lối vẫy gọi con ng ời băng lên phía tr ớc:
“Ơi kháng chiến ! M ời năm qua nh ngọn lửa
Nghìn năm sau còn đủ sức coi đ ờng”
Những con số “m ời năm”, “nghìn năm” ... đó không đơn giản là những từ chỉ số. Đó là biên độ lớn rộng của kí ức sống động, lòng biết ơn sâu sắc của nhà thơ. Điều kì diệu nhất là kháng chiến tạo ra cuộc gặp gỡ lớn lao này:
“Con gặp lại nhân dân nh nai về suối cũ,
Cỏ đón giêng hai, chim én gặp mùa
Nh đứa trẻ thơ đói lòng gặp sữa
Chiếc nôi ngừng bỗng gặp cánh tay đ a
Nếu hiểu Chế Lan Viên từng tự đay nghiến mình một thời lỡ nhịp với nhân dân: “có thể nào quên một thời thơ ...