Thếp vàng là gì? Bửu tán là gì?

Bửu tán là một loại lọng che truyền thống, thường được dùng trong các nghi lễ tôn giáo, cung đình hoặc tang lễ ở Việt Nam và một số nước Á Đông.

1. Định nghĩa:

• "Bửu" (寶) nghĩa là báu, quý giá.

• "Tán" (傘) nghĩa là cái lọng, dù che.
  → "Bửu tán" nghĩa là lọng quý, biểu tượng của sự tôn kính và trang nghiêm.

2. Công dụng:

• Che nắng, che mưa cho các nhân vật quan trọng như vua chúa, quan lại, hoặc tượng thánh, tượng Phật.

• Dùng để trang trí trong các buổi lễ như rước kiệu, rước thần, đám tang, lễ hội truyền thống, hoặc trong chùa, đền, miếu.

• Trong tang lễ, bửu tán được dùng để che linh cữu, thể hiện sự trang trọng và tưởng nhớ.

3. Đặc điểm:

• Là một loại lọng lớn, thường làm bằng vải quý như gấm, lụa.

• Có trang trí hoa văn rồng, phượng, mây, hoa sen...

• Thường gắn tua rua, chỉ thêu vàng, hoặc cờ ngũ sắc xung quanh.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Thếp vàng là một kỹ thuật dán hoặc phủ lá vàng thật (rất mỏng) lên bề mặt của đồ vật nhằm trang trí, làm đẹp, và thể hiện sự sang trọng, cao quý.

1. Định nghĩa:

• "Thếp" là từ Hán Việt, có nghĩa là phủ, dát hoặc ép.

• "Thếp vàng" nghĩa là phủ vàng lên bề mặt của một vật thể, thường dùng lá vàng thật rất mỏng (gọi là kim quang hoặc lá vàng quỳ).

2. Ứng dụng:

• Đồ thờ cúng: bàn thờ, tượng Phật, hoành phi câu đối, lư hương…

• Kiến trúc: trong đình chùa, cung điện – ví dụ: cột, kèo, hoành phi được thếp vàng để tăng sự trang nghiêm.

• Đồ mỹ nghệ: tượng gỗ, tượng đá, tranh…

• Nghệ thuật truyền thống: sơn son thếp vàng – một kỹ thuật phổ biến ở Việt Nam.

3. Quy trình cơ bản:

1. Làm mịn và sơn lót bề mặt.

2. Phết keo đặc biệt lên vùng cần thếp.

3. Dán lá vàng mỏng (thường dày chỉ vài micromet).

4. Ép nhẹ và vuốt đều cho lá vàng dính sát vào bề mặt.

5. Sau cùng là làm bóng, bảo vệ lớp vàng.

4. Phân biệt:

• Thếp vàng dùng vàng thật (lá vàng 24K), giá trị cao.

• Sơn nhũ vàng hoặc phủ màu vàng là cách bắt chước thếp vàng bằng vật liệu rẻ hơn (không dùng vàng thật), chỉ để trang trí thông thường.