hoanang_yeungaymua
New Member
Download miễn phí Chuyên đề Dạy học định lí hình học
HĐ5: Tập cho HS hình thành ý tưởng kẻ đường phụ,đường lối phương pháp chứng
minh và trình bày chứng minh định lí (Phần này rất quan trọng đối với HS).
*ý tưởng phát hiện hoạt động các thao tác phụ(Kẻ đường phụ).Đây là một hoạt đọng
nhằm giúp cho HS hình dung ra được những thao tác này.Nhờcó các hoạt động thao tác
ởHĐ2 mà HS dễhình dung ra những thao tác phụ đó.
Ví dụ1: ở định lí “Góc đối diện với cạnh lớn hơn trong một tam giác”.
Qua thao tác gấp hình,đo đạc HS hình dung được khi chứng minh cần tạo ra được tia
phân giác AM của góc A,và dựng B’ thuộc AC sao cho AB’ = AB.Từ đó phân tích và
thực hiện trình bày chứng minh(Nhưhình vẽ).
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
Chuyên đề dạy học định líA/Báo cáo chuyên đề :
I/ĐẶT VẤN ĐỀ :
Việc tổ chức HS hoạt động học tập để từ đod HS lĩnh hội và vận dụng kiến thức tốt là
một vấn đề đáng quan tâm trong các nhà trường phổ thông.Đối với trường THCS của
chúng ta nói riêng đã trải qua nhiều năm,nhiều lượt tập huấn bồi dưỡng phương pháp
giảng dạy cho giáo viên,mỗi một giáo viên đã có nhiều trăn trỡ,nghiên cứu tìm tòi phát
hiện phương pháp giảng dạy phù hợp với bộ môn đặc trưng của bản thân mình,nhằm
làm thế nào đó để HS lĩnh hội kiến thức một cách thoải mái nhất và vận dụng tốt nhất
vào việc giải các bài toán.
Con đường hình thành định lí cho HS và để HS vận dụng định lí vào việc chứng minh
hình học là một vấn đề rất quan trọng,những định lí là những công cụ không thể thiếu
được trong lao động chứng minh giải toán hình học.Đối với HS nói chung việc lĩnh hội
kiến thức định lí còn nhiều khó khăn,HS thường bị thụ động,ít say mê học hình học,hạn
chế nữa là HS thường không nhớ lâu và vận dụng vào việc chứng minh giải toán hình
học thiếu sự linh hoạt.Ở trường THCS hiện nay “Định lí” được hình thành cho HS dưới
2 dạng :
Dạng 1 : Những định lí được hình thành cho HS trên cơ sở HS phải thừa nhận mà không
yêu cầu chứng minh và đi vào vận dụng.
Dạng 2 : Những định lí được hình thành trên cơ sở chứng minh hoàn chỉnh và đi đến vận
dụng.
Hơn nữa mỗi cấp học việc hình thành định lí có những mức độ khác nhau.Chính vì thế
trong chuyên đề này tui xin đưa ra chuyên đề dạy học “định lí hình học” để từ đó các
đồng chí tham khảo,trao đổi,góp ý xây dựng phương pháp dạy học “Định lí hình học”
thế nào là phù hợp nhất,có hiệu quả cao nhất.
II/NỘI DUNG :
Như các đồng chí đã biết,dạy học định lí dược phân thành 2 dạng như đã nêu ở trên.
Dạng 1 : Định lí được hình thành cho HS trên cơ sở HS thông qua các hoạt động thao
tác trực quan như : Đo đạc,gấp hình...rồi nhận xét và đI đến công nhận định lí mà không
chứng minh.Ví dụ như
Định lí PYTAGO;Định lí về cạnh đối diện với góc lớn hơn;Định lí về tính chất 3 đường trung tuyến của tam giác;Định lí về tính chất 3 đường
cao của tam giác;Định lí về đường tròn ngoại tiếp,đường tròn nội tiếp-HH9 ...).Dạng này
chủ yếu ở lớp 7.
Dạng 2 : Định lí được hình thành cho HS trên cơ sở HS hoạt động,xây dựng định lí và
được chứng minh định lí hoàn chỉnh và được phân thành 2 loại :
+Loại 1 :Định lí được hình thành từ
hát biểu định lí Phát triển dưới dạng bàI toán C/m bài toán Vận dụng định lí.
VD
Định lí quan hệ giữa góc đối diện với cangh lớn hơn;Định lí quan hệ giữa đường vuông góc với đường xiên;Định lí quan hệ giữa 3 cạnh của một tam giác;Định lí về tính
chất của 3 đường trung trực trong tam giác ...).Dạng này phần lớn ở lớp 8;9.
+Loại 2 : Định lí được hình thành : Phát biểu bài toán c/m bài toán phát biểu định
lí Vận dụng định lí.
VD : Định lí về quan hệ giữa cạnh và góc trong tam giác vuông;Liên hệ giữa dây và
khoảng cách từ tâm đến dây(HH9)...
Nhưng dù định lí diễn đạt dưới dạng nào thì người GV cần linh hoạt,áp dụng
phù hợp với từng mức độ yêu cầu của chương trình,phù hợp với lứa tuổi HS.Để từ đó
HS không bị thụ động,thoải mái và hứng thú lĩnh hội kiến thức.Tránh sự chán nản trong
hoạt đọng học của HS (Đặc biệt là những định lí buộc HS phải thừa nhận mà không
được chứng minh ).
Theo bản thân khi dạy học định lí phải làm được những việc cơ bản sau :
1.Làm cho HS hiểu thế nào là định lí,định lí khác tiên đề ở chỗ nào.(Chủ yếu áp dụng
cho HS đầu lớp 7).
2.Làm cho HS thấy rõ sự cần thiết của định lí sắp học.(Bước này gây hứng thú và tạo
động cơ học tập cho HS).
3.Tập cho HS phát biểu được định lí,liệt kê được GT-KL của định lí (Dưới dạng phát
biểu bài toán nếu có thể).
4.Tập cho HS hình thành đường lối chứng minh,trình bày chứng minh định lí.Phần này
tuỳ theo mức độ yêu cầu và khả năng tiếp cận của HS và được chia làm 3 mức độ sau :
Mức độ 1 :HS hiểu chứng minh(HS mới bắt đầu làm quen định lí).
Mức độ 2 :HS trình bày lại chứng minh(HS tập dượt chứng minh định lí).
Mức độ 3 :HS độc lập tiến hành chứng minh định lí (HS đã làm quen với chứng minh
định lí.Nhưng được sự hướng dẫn của GV).
5.Củng cố :
*Tập cho HS xét mệnh đề đảo,phát biểu và tìm cách chứng minh,xết xem mệnh đề đảo
có chứng minh được hay không.
*Biết nhận dạng và thể hiện định lí,vận dụng định lí linh hoạt vào các bài toán cụ thể.
Từ những yêu cầu trên,khi dạy học “Định lí hình học” bản thân xin chia thành các hoạt
động cơ bản sau :
HĐ1 : Làm cho HS thấy được sự cần thiết của định lí sắp học,gây hứng thú và tạo động
cơ học tập (Áp dụng cho cả 2 dạng hình thành định lí)
Ví dụ1:Trong định lí “Tổng 3 góc của một tam giác” có thể đặt câu hỏi như sau:
?1 Tổng số đo 3 góc của những tam giác khác nhau có chung đặc điểm gì
?2 Tổng số đo 3 góc của tam giác nào có số đo lớn hơn(Như hình vẽ)
A E
B C
D F
Ví dụ 2: Trong định lí “Bất đẳng thức tam giác” có thể đặt câu hỏi như sau:
?1 Có 3 điểm A,B,C không thẳng hàng(Như hình vẽ).Người ta thường đI từ A->C nhưng
sao không đI từ A->B->C .
?2 Tại sao đoạn đường từ A đến C là ngắn nhất ? Cơ sở toán học ở đây là gì.
B
A C
HĐ2 : Những hoạt động thao tác bằng trực quan như :Đo đạc,gấp hình...rồi rút ra nhận
xét.(Áp dụng cho cả 2 dạng định lí).
Đối với HS lớp 7 mới tiếp cận với định lí cần chú trọng có hoạt động này,ở lớp 8;9 trình
bày được nếu có thể.
Thực hiện tốt các hoạt động này giúp cho HS say mê tìm tòi hơn,có hứng thú học tập
hơn,không bỡ ngỡ đột ngột khi đi vào tiếp thu một nội dung định lí.Ngoài ra còn giúp
cho HS phát triển được trí tuệ theo lối suy diễn từ một nội dung nhận xét được phát triển
thành 1 mệnh đề tóan học “Định lí” (Đối với những định lí đơn giản có thể phát biểu
được).
Ví dụ 1 : Định lí “Góc đối diện với cạnh lớn hơn”.Từ hoạt động cắt hình,gấp hình bằng
so sánh trực quan giữa cạnh và góc đối diện.
Từ đó HS rút ra nhận xét về mối quan hệ “Góc đối diện với cạnh lớn hơn là góc lớn
hơn” và có thể phát biểu thành một nội dung định lí.
Ví dụ 2 : Định lí “Bất đẳng thức tam giác”
Qua hoạt động vẽ hình tam giác với 3 cạnh là 3 độ dài1cm,2cm và 4cm.HS không vẽ
được từ đó HS có suy nghĩ rằng : Vậy thì với 3 độ dàI thoả mãn yếu tố gì mới vẽ được
tam giác?
Qua so sánh ttổng độ dàI 2 cạnh bằng đo đạc với độ dàI cạnh còn lại HS dễ dàng rút ra
được nhận xét “Tổng độ dàI 2 cạnh bao giườ cũng lớn hơn độ dàI cạnh còn lại” (Hình
vẽ).
B
Sđ Aˆ + Sđượcˆ > Sđ Bˆ C
................................................................
................................................................ A
C
HĐ3: Tập cho HS phát biểu định líđược phát triển t...