blogpe_pup

New Member
Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết Nối
Cơ sở lí luận về tổ chức và hoạt động của Chính phủ ở nước ta hiện nay.
nay.
“Chính phủ là cơ quan chấp hành của Quốc hội, cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” (Điều 109 Hiến pháp 1992)
Là một cơ quan nằm trong hệ thông các cơ quan của bộ máy nhà nước, việc tổ chức và hoạt
động của Chính phủ cũng không nằm ngoài các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Những nguyên tắc đó là những phương hướng mang
tính chỉ đạo trong quá trình tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước nói chung và Chính phủ nói
riêng, được xác định trong hiến pháp và trong Luật tổ chức Quốc hội, Luật tổ chức Tòa án Nhân
dân… Hiện nay, các nguyên tắc này được quy định trong chương I hiến pháp 1992 và trong Chương
I của các Luật kể trên. Những nguyên tắc đó là: tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân, Đảng
cộng sản lãnh đạo Nhà nước; nguyên tắc tập trung dân chủ; bình đẳng đoàn kết và giúp đõ các dân
tộc; nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa và cuối cùng là nguyên tắc tập quyền. Trong đó, đối với
tổ chức hoạt động của Chính phủ thì nguyên tắc tập trung dân chủ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng,
điều này được thể hiện trong trong Điều 6 Luật tổ chức Chính phủ 2001 :“Chính phủ tổ chức và
hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ”.
Chính phủ về bản chất là một thiết chế quyền lực do Quốc hội lập ra thông qua các hình thức
là bầu và phê chuẩn các thành viên Chính phủ. Chính phủ do Quốc hội lập ra, nhiệm kì theo nhiệm
kì của Quốc hội, thành viên của Chính phủ hoạt động dưới sự giám sát của Quốc hội. Tổ chức và
hoạt động của Chính phủ cũng do Quốc hội quy định, trong kì họp thư nhất của mỗi khóa, Quốc hội
quy định cơ cấu tổ chức của Chính phủ cho phù hợp trên cơ sở căn cứ vào quy định của Hiến pháp
và Luật tổ chức Chính phủ hiện hành.
II. Thực trạng về tổ chức và hoạt động của Chính phủ hiện hành.
1. Thực trạng về tổ chức.
1.1 Về cơ cấu tổ chức của Chính phủ
Trên cơ sở kế thừa mô hình tổ chức Chính phủ qua lịch sử phát triển của đất nước, đồng thời
khẳng định quan điểm đổi mới về tổ chức và họa động của Chính phủ, tổ chức Chính phủ của chúng
ta đang có sự đổi mới, hoàn thiện theo xu hướng thành lập bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực, và trên
thực tế đã được chứng minh đó là chủ trương đúng đắn, phù hợp với xu hướng cải tổ của Chính phủ
trong các nhà nước hiện đại.
Về cơ cấu tổ chức, Chính phủ nước ta cũng như ở đa số các nước được cấu thành từ những

cơ quan nhất định. Sự hiện diện các cơ quan này theo nghĩa đích thực của cơ quan trong bộ máy
hành chính nhà nước là để thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với các ngành hay lĩnh vực
công tác trong phạm vi cả nước. Trong hoạt động của Chính phủ, các cơ quan này thực hiện hai mặt
công tác: tham gia hoạt động của tập thể Chính phủ và thực hiện quản lý nhà nước đối với ngành
hay lĩnh vực công tác được giao. Theo Hiến pháp hiện hành thì Chính phủ gồm hai loại cơ quan:
các bộ và cơ quan ngang bộ (Điều 2 Luật tổ chức Chính phủ) là cơ quan của Chính phủ và cơ quan
thuộc thuộc Chính phủ (Điều 31)
Hiện nay, trên cơ sở quy định của Hiến pháp 1992, Luật tổ chức Chính phủ năm 2001, nghị
quyết số 01/2007/QH12 ngày 31/07/2007 Quốc hội khóa XII (2007- 2012) về tổ chức của chính phủ
và số phó thủ tướng chính phủ nhiệm kỳ khóa XII thì cơ cấu Chính phủ có sự sắp xếp lại theo xu
hướng thu hẹp lại với việc thành lập các bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực (Đến cuối năm 1991, Hội
đồng bộ trưởng có 28 bộ và cơ quan ngang bộ; Quốc hội khóa XI chỉ còn 20 bộ và 6 cơ quan ngang
bộ và tại Quốc hội khóa XII (2007- 2012) thì chỉ còn 18 bộ và 4 cơ quan ngang bộ
(1)
). Quốc hội
quyết định thành lập hay bãi bỏ các bộ và cơ quan ngang bộ theo đề nghị của Thủ tướng Chính phủ.
Mỗi bộ và cơ quan ngang bộ thực hiện chức năng quản lý đối với ngành và lĩnh vực nhât định. Theo
nghị định 178/2007/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của bộ và các
cơ quan ngang bộ (gọi tắt là bộ), cơ cấu bộ gồm:
_Vụ, thanh tra, văn phòng bộ;
_Cục, tổng cục
_Các tổ chức sự nghiệp
Kết quả và tác dụng của mô hình tổ chức bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực đã được thực tế
khẳng định. Đó chính là sự thống nhất giữa đầu mối hoạch định chính sách, chiến lược, quy hoạch,
kế hoạch phát triển các chuyên ngành, lĩnh vực với nhau, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, phủ
hợp với sự phát triển của nền kinh tế thị trường. Bộ máy của Chính phủ được tinh giảm so với thời
ký trước, số lượng các Bộ giảm bớt đầu mối nhưng vẫn đảm bảo tính ổn định và liên tục của quá
trình quản lý.
1.2 Về thành viên của Chính phủ:
Thành viên của Chính phủ gồm: Thủ tướng, các Phó thủ tướng, bộ trưởng và thủ trưởng cơ

quan ngang bộ. Số lượng Phó thủ tưởng, bộ trưởng và thủ trưởng cơ quan ngang bộ do Quôc hội
quyết định. (Điều 3 Luật tổ chức Chính phủ). Hiện nay chúng ta có một Thủ tướng, 5 Phó thủ tướng,
18 Bộ trưởng và 4 thủ trưởng cơ quan ngang bộ. Thủ tướng Chính phủ do Quốc hội bầu, miễn nhiệm
và bãi nhiệm theo đề nghị của Chủ tịch nước. Thủ tướng Chính phủ trình Quốc hội phê chuẩn đề
nghị việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức và từ chức đối với Phó thủ tướng, bộ trưởng và thủ
trưởng cơ quan ngang bộ.
Hiến pháp 1992 đã có một bước tiến mới về cách thức thành lập và thay đổi thành viên
Chính phủ. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ do Quốc hội bầu ra theo đề nghị của Chủ tịch nước; Phó
thủ tướng, Bộ trưởng và các thành viên khác của Chính phủ do Quốc hội phê chuẩn đề nghị của Thủ
tướng, Chủ tịch nước căn cứ vào Nghị quyết của Quốc hội ra quyết định bổ nhiệm. (các điều 84,103
và 114). Trong thời gian Quốc hội không họp thì Ủy ban thường vụ quốc hội phê chuẩn đề nghị của
Thủ tướng về việc bổ nhiệm, miên nhiệm, cách chức, cho từ chức, sau đó báo cáo lại Quốc hội. Chủ
tịch nước có quyền không đồng ý với quyết định của Ủy ban thường vụ Quốc hội và yêu cầu Ủy ban
thường vụ Quốc hội tán thành mà Chủ tịch nước vẫn không nhất trí thì Chủ tịch nước trình Quốc hội
quyết định trong kỳ họp gần nhất.
So sánh với các mối quan hệ tương tự trong hiến pháp 1980, ta có thấy thấy quy trình thành
lập Chính phủ trong Hiến pháp năm 1992, một mặt tiếp tục giữ vững những nguyên tắc về tổ chức
Chính phủ trong nhà nước xã hội chủ nghĩa Hiến pháp 1980, mặt khác có những đổi mới cần thiết,
đó là: ở hiến pháp năm 1980 bỏ việc Chủ tịch Hội đồng bộ trưởng được chọn (đề nghị) các Phó chủ
tịch và Bộ trưởng để Quốc hội phê chuẩn thì nay đã quy định trở lại việc này, khẳng định sự tương
cường vị trí, vai trò của người đứng đầu Chính phủ; ngược lại, nếu như Hội đồng nhà nước theo hiến
pháp 1980 có quyền quyết định đề nghị của Thủ tướng về việc thay đổi các thành viên khác của
Chính phủ, sau đó trình Quốc hội phê chuẩn, Chủ tịch nước không có quyền phủ quyết thì nay Chủ
tịch nước lại có quyền đó (theo điểm 7 Điều 103 Hiến pháp 1992). Quy định này một mặt vẫn đảm
bảo sự kịp thời trong việc xử lí các tình huống phát sinh trong hoạt động quản lý, mặt khác, nhằm
đảm bảo sự giám sát của Quốc hội và Chủ tịch nước đối với bộ máy hành chính nhà nước, tránh
những xáo trộn không cần thiết trong bộ máy quản lý.
1. Xem phụ lục trang 9
Như vậy, cách thức và trình tự thành lập cũng như sự thay đổi các thành viên khác của Chính
phủ trong thời gian Quốc hội không họp như trên về cơ bản là hợp lý. Việc sửa đổi, bổ sung một số

điều của Hiến pháp tiến hành gần đây (12/2001) bỏ quyền của Ủy ban thường vụ Quốc hội phê
chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ về bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức, cho từ chức đối với
các thành viên khác của Chính phủ (do duy nhất Quốc hội thực hiện tại kỳ họp); nội quy kỳ họp
Quốc hội mới (năm 2002) quy định ngoài sự giới thiệu, đề nghị của Chủ tịch nước đối với chức
danh Thủ tướng và Thủ tướng đối với phó thủ tướng và các Bộ trưởng, các đại biểu có quyền giới
thiệu và ứng cử vào các chức vụ trong Chính phủ theo tui là chưa hợp lí vì như vậy sẽ không bảo
đảm xử lí kịp thời đối với các trường hợp cần thay đổi Phó thủ tướng, các Bộ trưởng và không đảm
bảo cho sự kiểm soát của Chủ tịch nước đối với Chính phủ.
Vấn đề các thành viên của Chính phủ đồng thời phải là đại biểu cơ quan quyền lực nhà nước
là một vấn đề có tính nguyên tắc của tổ chức bộ máy nhà nước xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, càng về
sau, do đòi hỏi thực tiễn quản lý năng động, đã có cơ chế giám sát và trách nhiệm chặt chẽ hơn nên
yêu cầu thành viên Chính phủ phải là đại biểu Quốc hội có chiều hướng giảm đi, và hiện nay, thì các
thành viên của Chính phủ “ngoài Thủ tướng các thành viên khác không nhất thiết phải là đại biểu
Quốc hội” (Điều 110 Hiến pháp 1992), đã thể hiện quan điểm phân công, phân nhiệm giữa các cơ
quan trong bộ máy nhà nước đồng thời đảm bảo hiệu quả hoạt động cho thành viên của Chính phủ
và đại biểu Quốc hội, tạo điều kiện dễ dàng cho sự thay đổi thành viên Chính phủ, không bị gò bó
như trước.
 Bên cạnh những mặt ưu điểm, tổ chức Chính phủ của ta hiện nay vân còn
những bất cập, cần được khắc phục.
Mặc dù Luật tổ chức Chính phủ năm 2001 quy định Chính phủ là cơ quan hành chính Nhà
nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhưng các quy định về nhiệm vụ,
quyền hạn của Chính phủ trên thực tế chưa thực sự đảm bảo để Chính phủ thực hiện được vai trò
này, những quy định của pháp Luật chưa thể hiện được thực tế sự phân công và cơ chế vận hành của
hệ thống chính trị nước ta trong tổ chức thực hiện quyền lực chính trị, quyền lực nhà nước.
Xu hướng thành lập bộ, cơ quan quản lý đa ngành đã đạt được những thành tựu đáng kể, tuy
nhiên, trong cơ cấu tổ chức cảu Chính phủ nước ta hiện nay vẫn còn các bộ quản lý đơn ngành như
Bộ thủy sản, Ủy ban dân tộc và miền núi, Ủy ban thể dục thể thao. Cho dù các bộ quản lý đơn ngành
này vẫn phát triển ổn định và phát huy được hiệu quả hoạt động nhưng điều này không phù hợp với
xu thế phát triển chung của xã hội.
Theo quy định của Luật tổ chức Chính phủ năm 2001, Chính phủ gồm hai loại cơ quan là bộ

và các cơ quan ngang bộ (Điều 2) và các cơ quan thuộc Chính phủ (Điều 31). Bộ trưởng, Thủ trưởng
cơ quan ngang bộ là thành viên của Chính phủ còn thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ không phải
là thành viên của Chính phủ, xét dưới góc độ cấu trúc của Chính phủ là cơ quan quản lý Nhà nước
cao nhất thì sự phân biệt như trên có nhiều bất cập, thể hiện:
• Với tư các là cơ quan quản lý Nhà nước cao nhất, Chính phủ phải bao quát toàn bộ các
ngành, lĩnh vực quản lý, nghĩa là khi bàn bạc và quyết định một vấn đề quản lý nhà nước nào đó, tập
thể Chính phủ phải gồm tất cả các cơ quan thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với các ngành,
lĩnh vực. Việc quy định Chính phủ chỉ gồm các bộ và cơ quan ngang bộ mà không có các cơ quan
khác cũng thực hiện chức năng quản lý Nhà nước (trước đây khi chưa sắp xếp lại thì còn có rất
nhiều cơ quan như: Tổng cục bưu điện, Ban tôn giáo… hiện nay còn hai cơ quan là Tổng cục du lịch

Link Download bản DOC
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:

 
Last edited by a moderator:

Các chủ đề có liên quan khác

Top