Download miễn phí Nợ công và những tác động của nó đến nền kinh tế
Khi nợ công liên tục tăng cao, nÒn kinh tế bị hạ bậc tín nhiệm theo báo cáo
của các tổ chức chuyên đi đánh giá tín nhiệm các công ty và quốc gia khác, niềm
tin của người dân và giới đầu tư bị lung lay, khi đó nền kinh tế dễ trở thành mục
tiêu tấn công của các thế lực đầu cơ quốc tế. Thí dụ, đối với Hy Lạp, khi tổ chức
xếp hạng tín dụng Standard & Poor's hạ bậc tín nhiệm đối với trái phiếu chính phủ
của A-ten, các quỹ đầu tư lớn lập tức bán ra loại trái phiếu này, đồng thời từ chối
mua vào trong các đợt phát hành tiếp theo. Nếu chính phủ muốn huy động tiền từ
thị trường tài chính sẽ phải chấp nhận chi phí vốn cao hơn và sau đó, rơi vào vòng
xoáy : tiếp tục bị tụt bậc tín nhiệm. Việc đưa ra xếp hạng tín nhiệm trong thời điểm
nhạy cảm, dễ tổn thương của nền kinh tế có nguy cơ làm cho cuộc khủng hoảng
thêm trầm trọng, có tác dụng như một "cú huých", đẩy nền kinh tế lún sâu thêm
vào khó khăn, bế tắc.
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
NỢ CÔNG VÀ NHỮNG TÁC ĐỘNG CỦA NÓ ĐẾN NỀN KINH TẾGS.TS Ngô Thế Chi
Giám đốc Học Viện Tài Chính
Cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính nổ ra tháng 9/2008 đang chồng chất lên
vai các quốc gia gánh nặng nợ nần do họ phải đi vay để chi tiêu và cứu trợ kinh tế.
Hy Lạp đứng trước nguy cơ vỡ nợ, nhiều nước trong khu vực đồng euro cũng nợ ở
mức báo động. Mức nợ công của Việt Nam nếu tính theo GDP sắp xấp xỉ mức nợ
tối thiểu tính theo GDP đối với các thành viên thuộc khu vực euro.
Hai năm trước, Hy Lạp gia nhập khu vực đồng euro. Ngày nay, với nợ công
lên tới 110% GDP, Hy Lạp bị khủng hoảng và gặp khó khăn trong việc thanh toán
nợ cũ, khó bán các khoản nợ mới ở mức giá hợp lý; thậm chí có nguy cơ bị khai
trừ hoàn toàn khỏi thị trường nợ. Thế giới đứng trước nguy cơ Hy Lạp trở thành
một Lehman Brothers, tập đoàn đầu tư lớn thứ tư của Mỹ, phá sản tháng 9/2008, là
mồi lửa gây "hoả hoạn" Phố Wall, lây lan ra hệ thống ngân hàng Mỹ và thế giới.
Khủng hoảng nợ nhà nước của Hy Lạp cũng có khả năng lây lan thành một đợt rối
loạn tài chính toàn cầu mới.
Dưới sức ép của EU, Hy lạp có 3 tháng để tự cứu mình. Quốc hội Hy Lạp
vừa thông qua các giải pháp thắt lưng buộc bụng mất lòng dân, "đau đớn nhất" mà
hoàn cảnh trước đây không cho phép thực hiện, như cắt giảm chi tiêu khu vực nhà
nước, hạn chế trả lương, thưởng và ngừng trợ cấp hưu trí; tăng thuế giá trị gia tăng,
tăng thuế nhiên liệu, thuốc lá, rượu và hàng xa xỉ.
Hy Lạp, cũng như các nước sử dụng đồng euro, đã từng thực hiện nhiều thủ
thuật che giấu thực trạng tài chính và nhằm đạt được những chỉ tiêu đề ra cho các
nước thành viên, như tổng dư nợ không quá 60% GDP và thâm hụt ngân sách hàng
năm không quá 3% GDP. Để đạt được những chỉ tiêu ấy, nhiều năm qua các chính
phủ EU đã bán ra nhiều tài sản quốc gia và che giấu nhiều khoản chi. Hy Lạp che
giấu một số khoản chi quốc phòng, với lý do "bí mật nhà nước". Năm 2000, Hy
Lạp báo cáo chi 828 triệu euro (1,13 tỉ USD) cho quân sự, chỉ bằng 1/4 con số 3,17
tỉ euro mà sau đó họ thừa nhận đã chi cho quốc phòng. Nay Hy Lạp thừa nhận đã
báo cáo mức chi cho quốc phòng thấp hơn thực tế tới 8,7 tỉ euro trong giai đoạn
1997-2003. Từ năm 2007-2010, nợ công của toàn thế giới lên tới 15.300 tỉ USD,
trong đó 8 phần là đến từ nhóm G-7. Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cảnh báo, đến năm
2014, nợ công của các nền kinh tế nhóm G-20 có thể chiếm 118% GDP, cũng
chẳng khác gì tình cảnh hiện tại của Hy Lạp. Về phần các nước khác, đến lượt một
số quốc gia cũng phải đối mặt với nguy cơ bị phá sản.
Quan niệm về công nợ
Một cách khái quát nhất, có thể hiểu nợ chính phủ, nợ công hay nợ quốc gia
là tổng giá trị các khoản tiền mà chính phủ thuộc mọi cấp từ trung ương đến địa
phương đi vay nhằm tài trợ cho các khoản thâm hụt ngân sách, vì thế, nợ chính
phủ, nói cách khác, là thâm hụt ngân sách luỹ kế tính đến một thời điểm nào đó.
Để dễ hình dung quy mô của nợ chính phủ, người ta thường đo xem khoản nợ này
bằng bao nhiêu phần trăm so với tổng sản phẩm quốc nội (GDP).
Nợ chính phủ thường được phân thành : Nợ trong nước (các khoản vay từ
người cho vay trong nước) và nợ nước ngoài (các khoản vay từ người cho vay
ngoài nước). Việc đi vay của chính phủ có thể được thực hiện thông qua phát hành
trái phiếu chính phủ để vay từ các tổ chức, cá nhân. Trái phiếu chính phủ phát hành
bằng nội tệ được coi là không có rủi ro tín dụng vì chính phủ vì có thể tăng thuế
thậm chí in thêm tiền để thanh toán cả gốc lẫn lãi khi đáo hạn. So với trái phiếu
chính phủ phát hành bằng nội tệ, trái phiếu chính phủ phát hành bằng ngoại tệ
(thường là các ngoại tệ mạnh có cầu lớn) có rủi ro tín dụng cao hơn vì chính phủ có
thể không có đủ ngoại tệ để thanh toán, thêm vào đó còn có thể xảy ra rủi ro về tỉ
giá hối đoái.
Ngoài việc vay bằng cách phát hành trái phiếu nói trên, chính phủ cũng có
thể vay tiền trực tiếp từ các ngân hàng thương mại, các thể chế tài chính quốc tế,
chẳng hạn Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF)... Hình thức vay này thường được chính phủ
của các nước có độ tín cậy tín dụng thấp áp dụng vì khi đó khả năng vay nợ bằng
hình thức phát hành trái phiếu chính phủ của họ không cao.
T¸c ®éng cña nî c«ng ®Õn nÒn kinh tÕ
- Khi nợ công quá lớn, việc thắt chặt chi tiêu, thực hiện chính sách "thắt lưng
buộc bụng" để giảm thâm hụt ngân sách là điều kiện phải đáp ứng để được nhận sự
hỗ trợ cần thiết từ các tổ chức tín dụng quốc tế, thế nhưng, "thắt lưng buộc bụng"
lại dẫn tới những cuộc biểu tình phản đối của quần chúng, gây căng thẳng, bất ổn
chính trị, xã hội, bởi những người nghèo, những người yếu thế trong xã hội là
những người bị tác động phát triển nhất từ chính sách cắt giảm phúc lợi, cắt giảm chi
tiêu của chính phủ. Chẳng hạn, để được nhận gói cứu trợ nhằm giải quyết khủng
hoảng nợ, Chính phủ Hy Lạp đã phải quyết định tăng nhiều loại thuế, từ thuế giá trị
gia tăng đến thuế thu nhập, thuế bất động sản; và đánh thuế vào nhiều sản phẩm
như rượu, thuốc lá..., đồng thời chấp nhận áp dụng các biện pháp cắt giảm chi tiêu
mạnh tay. Để phản đối chính sách này của chính phủ, các cuộc tổng đình công đã
diễn ra, hàng chục ngàn người đã tham gia biểu tình trên khắp đất nước Hy Lạp,
nhất là tại thủ đô A-ten.
Năm 2001, Ác-hen-ti-na đã phải đối mặt với tình trạng rối loạn nghiêm trọng
do các làn sóng biểu tình khắp nơi phản ứng các biện pháp "thắt lưng buộc bụng",
để rồi Tổng thống Ác-hen-ti-na khi đó là ông Féc-nan-đô đơ la Rua đã phải từ
chức, và 4 ngày sau đó, người kế nhiệm là A-đôn-phơ Rô-ri-get Saa phải tuyên bố
tình trạng vỡ nợ quốc gia, với khoản nợ 90 tỉ USD - mức nợ lớn nhất trong lịch sử
đất nước này.
- Trong thời điểm hiện nay, khi nền kinh tế toàn cầu mới thoát khỏi khủng
hoảng, bắt đầu có dấu hiệu phục hồi do kết quả của các gói kích thích kinh tế mà
chính phủ các nước đã chi ra trong những năm trước đây, thì việc cắt giảm chi tiêu,
tăng thuế sẽ làm giảm đầu tư, kìm hãm sự phục hồi của nền kinh tế, làm chậm tốc
độ tăng trưởng, thậm chí có thể đẩy nền kinh tế vào "khủng hoảng kép". Nghiêm
trọng hơn, việc tung ra các gói kích thích kinh tế chính là một trong những nguyên
nhân làm tăng nợ công của các chính phủ, vậy nếu như khủng hoảng "tái xuất" thì
liệu các chính phủ có còn đủ khả năng xoay xở, cứu vãn nền kinh tế của mình?
Vấn đề đặt ra cho các chính phủ là phải chèo lái để giải quyết được thâm hụt ngân
sách nhưng không đẩy nền kinh tế trở lại tình trạng suy thoái, trong khi các biện
pháp để giải quyết hai vấn đề này lại có tác động không thuận chiều.
- Khi nợ công liên tục tăng cao, nÒn kinh tế bị hạ bậc tín nhiệm theo báo cáo
của các tổ chức chuyên đi đánh giá tín nhiệm các công ty và quốc gia khác, niềm
tin của người dân và giới đầu tư bị lung lay, khi